Felsefe, Psikoloji, Sosyoloji, Mantık terimi olarak Diyalektik: 1. Genel olarak değişimi simgeler. Akıl, mantık olarak da kullanılır.
2. Bir kavramdan öteki kavrama çelişmeleri ortadan kaldırarak ilerleme yolu. Düşünce ortadan kaldırılarak ilerleme yolu. Düşüncenin ve varlığın çelişmelerle değişip ilerleyerek gelişmesi ve yeni gerçeklerin ortaya çıkması. Hegel'e göre düşüncenin tez - antitez - sentez aşamalarından geçerek gelişmesi.
a. Sokrates'te doğruya varmak, kavramları açıklığa kavuşturmak, bunları tanımlayabilmek için karşıtlıklar içinde ilerleyen karşılıklı konuşma yöntemi.
b. Platon'da kesin bilgiye ulaşmak için izlenen yol.
c. Aristoteles'te bir kıyas çeşidi.
d. Kant'ta aklın mutlak olana ulaşmak isterken zorunlu olarak içine düştüğü çelişmeler.
3. Bir kavramdan diğerine, çelişmeleri ortadan kaldırarak ilerleyen düşünme yolu. (Sokrates ve Platon'da, bir kavramı belirlemek için karşılıklı konuşularak verilen tanımlar arasındaki çelişkileri kaldırıp kavramın özüne varmak, felsefe yapmaktır. Aristoteles'te, olası ve genel öncüllerden kalkarak yapılan kıyas çeşidi olup zihin jimnastiği yapmaya yarar. Bilimsel sonuçlara ulaştırmaz.)
2. Bir kavramdan öteki kavrama çelişmeleri ortadan kaldırarak ilerleme yolu. Düşünce ortadan kaldırılarak ilerleme yolu. Düşüncenin ve varlığın çelişmelerle değişip ilerleyerek gelişmesi ve yeni gerçeklerin ortaya çıkması. Hegel'e göre düşüncenin tez - antitez - sentez aşamalarından geçerek gelişmesi.
a. Sokrates'te doğruya varmak, kavramları açıklığa kavuşturmak, bunları tanımlayabilmek için karşıtlıklar içinde ilerleyen karşılıklı konuşma yöntemi.
b. Platon'da kesin bilgiye ulaşmak için izlenen yol.
c. Aristoteles'te bir kıyas çeşidi.
d. Kant'ta aklın mutlak olana ulaşmak isterken zorunlu olarak içine düştüğü çelişmeler.
3. Bir kavramdan diğerine, çelişmeleri ortadan kaldırarak ilerleyen düşünme yolu. (Sokrates ve Platon'da, bir kavramı belirlemek için karşılıklı konuşularak verilen tanımlar arasındaki çelişkileri kaldırıp kavramın özüne varmak, felsefe yapmaktır. Aristoteles'te, olası ve genel öncüllerden kalkarak yapılan kıyas çeşidi olup zihin jimnastiği yapmaya yarar. Bilimsel sonuçlara ulaştırmaz.)
Benzer Felsefe, Psikoloji, Sosyoloji, Mantık Terimleri:
- Gerçek Bilinçten bağımsız olarak var olan. Düşünülen, tasarımlanan şeylere ka
- Genel Cinsle, türle ilgili olan; bir türün, bir cinsin bütün nesnelerini içi
- Nüfus Hareketliliği Bir toplumda nüfusun tümünün ya da bir kısmının ekonomik, siyasal, kül
- Bilim Olaylar arasındaki değişmez genel ilkeleri ortaya koyan, birtakım yönt
- Psikoterapi Davranış bozukluklarının ya da hafif şiddetteki uyum bozukluklarının
- Karakter Kişiliğin, topluma ve toplumsal değer yargılarına, toplumun da bireye
- Ayin Değişik dinlerde yapılan dinî tören veya ibadet şekilleri.
- Davranış Organizmanın iç ya da dış uyarıcılara karşı gösterdiği, ölçülebilen ya
- Sanayi Devrimi 18. yy.'ın son çeyreğiyle 19. yy.'ın ilk çeyreği arasında önce İngilte
- Entüisyonizm (Sezgicilik) Kesin ve değişmez bilgilere sezgi aracılığı ile ulaşılabileceğini savu