ansiklopedik bilgi ile ilgili bilgi kaynakları

Periyodik cetvelin 5A grubunda yer alan, mavimsi gümüş beyazı renkte metal element. Doğada serbest hâlde, gümüş ve arsenikle birlikte rastlanan antimon daha çok stibnit (Sb2 S3) biçiminde bulunur. Kır...

Soda adıyla bilinen sodyum karbonatın 10 su molekülü ile kristallendirilmiş hali (Na2CO3.10- H2O). Piyasada "sud brüt" adıyla satılan çamaşır sodası % 41-45 sodyum karbonat, % 1,5 yemek tuzu, % 27-29 ...

Eski Yunan ve Roma'da tüm tanrılara adanan büyük tapınak. Sözcük, Yunanca "pan" (tüm) ve "theos" (tanrı) sözcüklerinden oluşturulmuştur. Günümüzde bazı uluslarda ulusal kahramanların gömüldüğü anıt me...

Sözün açık, duru, düzgün ve anlaşılır olması durumu. Eski belagat kitaplarında kelimede ve kelâmda (söz) fesahat olarak tanımlanmıştır. Buna göre söylenişi zor seslerin yan yana getirilmemesi, anlamı ...

İslâm inanışına göre, kıyamet gününde bütün ölülerin dirilerek toplanacağı ve Tanrı katında günahlarla sevapları tartacak terazinin kurulacağı alan. Arsa kelimesinin çoğulu olan arasât, "Üzerinde b...

Brassica rapa. Etli kökleri için yetiştirilen bir tarım bitkisi. Pek çok ülkede yetiştirilen şalgamdan hayvan yemi ve sebze olarak yararlanılır. İki yıllık bir bitki olan şalgamın tohumlarından yağ çı...

Palmiyegillerden bir ağaç ve bu ağacın yemişine verilen ad. Hurma ağacının boyu yaklaşık 30 m., gövdesi sütun biçiminde, yaprakları büyük ve dilimlidir. Çiçekleri koçanımsı, bircinsli ikievciklidir. M...

ABD'ye bağlı Hawaii Adaları'nın merkezi. 874.330 (1990) nüfuslu kent, Dahu Adası'nda, doğal bir limandır. Amerika, Asya ve Avustralya'ya hava ve denizyollarıyla bağlıdır. Ekonomik etkinliklerini, tarı...

Ucundaki çanak içine tütün konulan ve yakılarak dumanı çekilen, kısa, çubuk biçimindeki tütün içme aracı. Çanak kısmı lüle taşı, mermer, mısır koçanı, gülbudak gibi ağaçlardan ya da kilden yapılır. Pi...

Buharlı gemilerin icadından önce kullanılan yelkenli ve kürekli savaş gemilerinden birine verilen ad. Daha çok iki ve üç ambarlı, ahşap, büyük savaş gemileri bu adı alırlardı. Kalyon deyimi sonrada...

Çift çenekliler sınıfının nilüfergiller ailesinden, suda yaşayan bir bitkidir. Türkiye'de de su birikintilerinde ve göllerde yetişir. Bitkinin yaprakları uzun saplıdır. Yaprak ve nilüfer çiçeği, su üz...

Taşkırangillerden bir süs bitkisi, güneştopu (Escholtzia california). Saksıda ve bahçede yetiştirilebilir. Yatık gövdeli, gri-mavi yapraklı, turuncu ya da sarı çiçeklidir. ...

İkiçeneklilerin hünnapgiller familyasından bir ağaç (Zizyphus jujuba) ve bunun güzün olgunlaşan yemişi; çiğde. Yemişi kırmızı kabuklu, sert çekirdekli, iri zeytin biçiminde ve büyüklüğündedir. Hünnap,...

1877-1878 Osmanlı-Rus savaşları sırasında (Doksanüç Harbi) Plevne kenti merkez olmak üzere Osmanlı kuvvetleriyle Çarlık Rusyası kuvvetleri arasında meydana gelen savaşlar (8 Temmuz 1877-10 Aralık 1877...

Hint-Avrupa dil ailesinin Roman dalından olan bir dil. Batı Akdeniz'de, Sardinya Adası'nda 1 milyonu aşkın insan tarafından konuşulmaktadır. Başlıca lehçeleri: Campidano, Logudoro, Gallura, Sassari, N...

Hayvanların çeşitli organ ve dokularından, özellikle kemiklerinden (boynuz ve tırnak hariç) çıkarılan renksiz, tatsız, proteinli madde. Hayvansal dokuların ve kemiklerin seyreltik bir asit ya da alkal...

ŞELÂLE (Çavlan); Akarsu yatağının, dike yakın bir biçimde âniden düştüğü, suların yüksekten dökülerek aktığı kısmı. Daha küçük çapta olan şelâleye "çağlayan" denir. Bir kaynak veya kar-buz suyu...

Hint-Avrupa dil ailesinden bir dil, Toharların dili. Toharcanın Doğu Orta İrancanın bir üyesi olan Tuhri diliyle bir ilgisi yoktur. 20. yüzyılın başlarında Doğu Türkistan'da yapılan kazılarda ortaya ç...

Tek bir ilkeyi özellikle yalnızca maddeyi ya da yalnızca ruhu gerçekliğin temeli sayan öğreti, monizm. Bu öğreti maddeyle ruh, bilinçle dünya ayrımını kaldırır. A. Lalande, tekçiliği "şeylerin bütünün...

(1901 Selânik-1967 İstanbul), yazar. Asıl adı Vâlâ Nureddin'dir. İlk ve ortaöğrenimini Galatasaray Lisesi'nde yaptı (1917). Bir yıl Viyana'da Ticaret Akademisi'nde okudu. Kurtuluş Savaşı yıllarında An...

Ambalaj yapımında kullanılan, saydam ve geçirgen olmayan selüloz filmi. 1911'de J.E. Brandenburger tarafından geliştirilmiştir. Odun hamuru (palp) sodyum hidroksitle karıştırılır, dinlendirilerek karb...

Bir dili doğuş, gelişme, yapılış özellikleri vb. gibi tüm yönleriyle inceleyen ve bağlı olduğu kuralları ortaya koyan bilim. Dilbilgisi, sesten cümleye kadar tüm dilbirliklerini yapı, anlam ve görev b...

Osmanlı Devleti'nde, kale komutanlarına verilen ad. Dizdar, sürekli olarak, korumakla görevli olduğu kalede kalmak zorundaydı. Kalelerin onarımı, askerî örgütün geliştirilmesi gibi görevlerin yanında ...

Osmanlı toplumunda kitaplara boyalı resim yapan; ipek, ibrişim, renkli tire ve yünle elişi işleyen ve binalarda yağlıboya ya da suluboya işleri yapan sanatkâr. Kitaplara minekâri resimler yapmak eski ...

Osmanlı Devleti'nde resmî tercüman. Tanzimat'a kadar özellikle uluslararası ilişkilerde görev yapan, çoğunlukla Rum, Ermeni, Yahudi gibi azınlık topluluklarından oluşan devlet memuru tercümanlara veri...