ansiklopedik bilgi ile ilgili bilgi kaynakları

Anadolu'nun yerli bitkisi olan haşhaşın morumsu eflâtun ya da beyaz çiçekleri, dalların ucunda tek tek açar. Bu çiçeklerden gelişen meyveler, içinde çok sayıda tohum bulunan birer fıçı biçimindedir. M...

Volkanları ve volkan etkinliklerini inceleyen bilim dalı. Yanardağbilim olarak da bilinir. Volkanlara ilişkin çalışmalar çok eski çağlarda başlamakla birlikte, ilk bilimsel araştırmalar 19. yüzyılın b...

Seyâhatnâme'siyle meşhur bir Türk yazarı ve seyyahı. 1611'de İstanbul'un Unkapanı semtinde doğdu. Aslen Kütahyalı olan âilesi, fetihten sonra İstanbul'a yerleşmiştir. Babası Saray-ı Hümâyûn kuyumcubaş...

Turnagagasıgillerden (Geraniceae), Pelargonium cinsine ait çok sayıda süs bitkisinin ortak adı. Otsu ya da odunsu yapılı dayanıklı bitkilerdir. Yaprakları yuvarlak, loplu, kalındır. Sapların ucunda de...

Telli bir çalgı. Avrupa'ya Endülüs'ten yayılmıştır. Mızrapla çalınır. Sonraları değişik çeşitleri yapıldı. Fransa'da 18. yüzyılda çok yaygındı. Tellerinin sayısı 18'e kadar yükselir. Floransa'da bir o...

Elips ve hiperbolde, merkezi odaklardan birisi, yarıçapı büyük eksen uzunluğunda olan çember. Elips ve hiperbolün ikişer doğrultman çemberi vardır ve bir odağın teğete göre simetriği, öteki odak merke...

Elektronik doğrultucu olarak kullanılan, biri bir akkor fitili olmak üzere iki elektrotlu, havası boşaltılmış lamba. Akkorlaşan fitilden yayılan elektronlar pozitif yüklü elektroda (anot) çekilerek dı...

Her dört yılda bir kere yapılan, dünyânın en önemli spor müsâbakaları. Pekçok ülkeden amatör atletler, her defâsında farklı bir devlette yapılan yaz ve kış olimpiyatlarında birbirleriyle yarışırlar. O...

Düşük basınçlı neon gazı içeren deşarj tüpü. Çalışma gerilimi genellikle 130 ilâ 170 volt arasındadır. Belli bir akım şiddeti sınırında elektrotları arasındaki gerilim sabit kaldığından, küçük akım şi...

Kurtuluş Savaşı'nda Türk ve Yunan orduları arasında geçen meydan savaşı (23 Ağustos-13 Eylül 1921). Birinci ve İkinci İnönü Savaşı'nın yenilgiyle sonuçlanması üzerine, kesin sonuç almak için seferberl...

Nijerya'nın eski başkenti. Benin Körfezi'ndeki Lagos Adası üzerinde kurulmuştur. Köprülerle İddo Adası'na ve karaya bağlanır. Nijerya'nın başlıca ticaret limanı ve en önemli sanayi merkezidir. Çimento...

Genellikle tek tanrılı dinlerde kutsal olarak tanınan yerlerin, o dinden olanlarca yılın belli aylarında ziyaret edilmesi. İslâmiyet'te hac, İslâm'ın beş temel şartından biridir. Sağlığı elveren ve ...

İçinde dudak ünsüzü denilen b, f, m, p, v seslerinden hiçbirinin bulunmadığı şiirlerin adı. Leb değmez de denilen böylesi şiirlere genellikle halk edebiyatında rastlanır. Dudak değmezi söyleyen saz şa...

Eskiden anasırı erbaa denilen, toprak, su, hava ve ateş. İlkçağ Yunan biliminden İslâm bilimine geçen bir kanıya göre, yeryüzünde bulunan canlı ve cansız bütün varlıkların yapısı, bu dört nesnenin değ...

İnsanda ve genellikle omurgalı hayvanlarda, dişleri taşıyan, ağzı oluşturan biri altta ve öteki de üstte bulunan kemikten yapı. Alt çene kemiği, karada yaşayan omurgalılarda, baş bölümünde hareket ede...

Yıl çıbanı, Halep çıbanı, Bağdat çıbanı, Diyarbakır çıbanı, Antep çıbanı gibi adlarla da anılan ve dünyâda belirli iklim bölgelerinde görülen bir hastalık. Akdeniz ve Ortadoğu'da sık olan Şark çıbanın...

Perciformes takımının Moronidae familyasını oluşturan 12 kadar balık türünün ortak adı. Bazıları denizle bağlantılı acı ve tatlı sulara girse de, genelde ılık ve tropik denizlerin sığ kesimlerinde yaş...

Tefsir, fıkıh ve lügat âlimi. İsmi, Kâsım bin Ömer, künyesi Ebü'l-Kâsım, lakabı Allâme Cârullah'tır. 1074 (H.467) senesinde Hârezm'in Zemahşer kasabasında doğdu. 1144 (H.538)te bir arefe gecesi Cürcân...

Hint-Avrupa dil ailesinin İran dalından bir dil. Bugün Tacikistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nin resmî dilidir. 1 milyondan fazla insan tarafından konuşulan Tacikçe, Yeni Farsçanın yerel ağızlara da...

Kolayca yaprak yaprak ayrılabilen, genellikle başkalaşmış kayaçların genel adı. Şistler, içlerindeki ayırt edici minerallere göre adlandırılırlar. Başlıcaları mikaşist, kuvarslı şist, hornblentli şist...

Büyük Okyanus'ta takımadalar. Ekvator'un güneyinde, Tonger Adaları'nın kuzeydoğusundadır. Toplam yüzölçümü 3.020 km2 dir. 178 km2 lik bölümü, ABD'ye bağlıdır ve Doğu Samoa adıyla bilinir. Tutuila, Ofu...

Üç stereoizomeri bulunan karboksilli asit (di hidroksi bütanedioik asit (HOOC.CHOH.CHOH.COOH). Üzüm ve karadutta hem serbest hâlde hem de potasyum bitartarat (KHC4H4O8) biçiminde bulunur. Yiyeceklerde...

Dış görünüşteki biçim bozukluklarını, kaza vb. durumlardan doğan özürleri gidermek için yapılan ameliyat. Plastik ameliyatın tarihi, Hindistan'da bulunan belgelerle İ.Ö. 1000 yılına dek iner. "Plastik...

Ganj, yüksek Himalaya yaylâlarındaki Bhagirathi ve Alakmanda akarsularının birleşmesinden doğar. Dar ve sarp boğazlarla Siwalik tepeleri ve küçük bir ticaret şehrinin bulunduğu Hardvar Ovası boyunca a...

Çift kanatlılar (Diptera) takımının, sivrisinekler (Culicidae) familyasındaki yaklaşık 2500 böcek türünün ortak adı. Birçok omurgalı türünün kanını emerek beslenirler. Bazı türleri bitkisel besinler a...