ansiklopedik bilgi ile ilgili bilgi kaynakları

Cumhuriyetin ilânından sonra Türkiye'de eğitim sistemini yeniden düzenleyen yasa. 3 Mart 1924'te çıkarıldı; daha önce Şeriye ve Evkaf Vekâleti'ne bağlı olan eğitim kurumları bu yasayla Maarif Vekâleti...

Osmanlı İmparatorluğu'nda savaşlarda ya da akınlarda elde edilen esirlerden alınan devlet payını gösteren ve düzenleyen kanun. Sözcük Farsça penç (beş) sözcüğünden gelir. Osmanlılarda bu kanun I. Mura...

Hece vezniyle yazılmış şiirlerde dizelerin vezne göre bölündüğü yer. Durgu, ölçüm sözcükleri de kullanılmıştır. Amaç hece sayısı eşit dizelerde tekdüzeliği gidererek bir uyum sağlamaktır. Beş hecelile...

Yutakla mide arasında kalan sindirim kanalının bir bölümüne verilen ad. İçi çok tabakalı yassı epitelle astarlanmıştır. Bağ dokusu ve kaslarla çevrelenmiştir. Çok sayıda salgı bezi içerir. Boyu, insan...

Proton ve nötron dışında, baryonların uzun ömürlü olanlarına verilen ad. Tanımda sözü edilen uzun ömürlülük 10-23 saniyenin üzerindeki sürelerdir. Lambda, sigma, ksi ve omega-eksi parçacıkları, hipero...

vak'anüvis, tasavvuf şâiri. 1789 senesinde İstanbul'da doğdu. Asıl ismi Mehmed'dir. Arapkirli, Sahhaflar Şeyhi Hacı Ahmed Efendinin oğludur. İlk tahsilini babasından aldı. Devrin ileri gelen âliml...

Bir dilin kültür düzeylerine göre gösterdiği değişiklik. Genellikle lehçe, şive, ağız terimleri birbirine karıştırılmaktadır. Şiveler arasındaki değişiklikler temelde ses özellikleridir. Buna göre bil...

Birinin amino grubuyla (-NH2) ötekinin karboksil grubu (-COOH) üzerinden birbirine bağlanmış iki ya da daha çok aminoasit içeren organik bileşik. Oluşan bu (-NH-CO-) bağlantısına peptit bağı adı veril...

(1911 Cadegliano), İtalyan besteci. 11 yaşında ilk operasını yazdı. 17 yaşındayken kazandığı bursla ABD'de müzik öğrenimi yaptı ve oraya yerleşti. Bir üçlüsü, baleleri ve piyano konçertosu vardır. Öze...

Avrupa devletleri arasında, 1 Ağustos 1914'te başlayan ve 11 Kasım 1918'de sona eren savaş. İttifak Devletleri (Almanya, Avusturya-Macaristan) ile İtilâf Devletleri (İngiltere, Fransa, Çarlık Rusyası,...

Hava basıncını ölçer. Hava tahminlerinde ve yüksekliğin hesaplanmasında barometrelerden yararlanılır. En çok kadranlı barometre kullanılır. Bu tip barometrede içi boş, ince, silindir şeklinde ve y...

İrlanda'nın en büyük akarsuyu. Kuzey İrlanda'da doğar, güneye akarak birtakım göllerden geçer. Limenick'te batıya dönerek, uzun ve derin bir haliçle Atlas Okyanusu'na dökülür. Uzunluğu 360 km.dir. ...

Çeşitli belge ve işlemlere geçerlik kazandırmak, yasanın öngördüğü diğer görevleri yerine getirmekle yükümlü, belli nitelikleri ve kendine özgü bir hukuksal statüsü olan kamu görevlisi. ...

(1452 Vinci/Floransa - 1519 Cloux/Fransa), İtalyan heykeltıraş, ressam, mimar ve bilgin. Floransa senyörlüğünün noteri olan Sen Pierro'nun evlilikdışı oğluydu. Heykel ve resim sanatını Floransa'da Ver...

Korindonun (Al2O3) hematit ve manyetitle birlikte koyu renkli yumrular hâlinde bulunan cinsi. Sertlik derecesi 9, yoğunluğu 4'tür. Türkiye'de Konya, Zonguldak, Tokat, Niğde, Antalya illeri ile Batı An...

Doğu Anadolu bölgesinde bulunan dağ. Erzurum'un güneyini bir yay gibi kuşatan Karasu-Aras dağları içinde yer alan Palandöken Dağı'nın en yüksek noktası, 3176 m yüksekliğe sahip olan Büyükejder tepesid...

Afrika ve Güneydoğu Asya'da yaşayan cüce bir ırktan olan kimse. Pigmelerin boyları genellikle 1-1,20 metredir. Nereden geldikleri hakkında sağlıklı bilgi yoktur. Renkleri, kahverengi ile sarı arasında...

Antalya'da kenti çeviren sur üzerindeki anıtsal kapılardan biri. Mermer kapı da denir. Roma İmparatoru Hadrianus'un Antalya'yı ziyareti sırasında, onun adına yapılmıştır (İ.S. 130). Üç gözlü olup Lâti...

Yeryüzünün hemen her yanına dağılmış olan ciğer otları, en çok tropik bölgelerde bulunur. Bazıları nemli topraklarda ya da ıslak kayaların üstünde yetişir ve şerit biçiminde, yassı ve dallanmış bir gö...

Kırım Savaşı'nın başlarında Osmanlı filosuyla Çarlık Rusyası filosu arasında yapılan ve Osmanlıların yenilgisiyle sonuçlanan deniz savaşı (30 Kasım 1853). Kasım 1853'te Karadeniz'e açılan ve daha çok ...

Eskiden İndigofera cinsi bitkilerden elde edilen mavi renkli boyarmadde. Çivit doğulularca çok eski çağlardan beri bilinirdi. Bitki, su ile mayalanmaya bırakıldığında, bileşiminde indoksil bulunan sıv...

Petrolün ayrımsal damıtım ürünü olan propan ve bütan gazlarının ya da bunların karışımının basınç altında sıvılaştırılmışı; LPG, çelik tüplere doldurularak sanayide ve evlerde tüpgaz adıyla yakıt olar...

Osmanlı Devleti'nde, kale komutanlarına verilen ad. Dizdar, sürekli olarak, korumakla görevli olduğu kalede kalmak zorundaydı. Kalelerin onarımı, askerî örgütün geliştirilmesi gibi görevlerin yanında ...

Tütünün yapısındaki renksiz, kokusuz ve yağsı görünümlü, yüksek dozda alındığında zehir etkisi olan organik bileşik. Nikotin, az alınırsa insanlarda uyarıcı etkiler yapar. Çeşitli bezlerin salgılarını...

Familyası: Buğdaygiller (Gramineae). Türkiye'de yetiştiği yerler: Tabiî olarak yetişmez. Güney Anadolu'da yetiştirilir (Adana, Hatay). 10 m'ye varan boylarda, şeker elde edilmesinde faydalanılan b...