ansiklopedik bilgi ile ilgili bilgi kaynakları

Büyük bölümü Çin'in Sincan Özerk Bölgesi'nde (yaklaşık 8 milyon kişi), küçük bir bölümü (300 000 kişi kadar) de değişik Orta Asya Türk cumhuriyetlerinde yaşayan ve Türkçe konuşan bir halk. Eski Uyg...

Akdeniz ülkelerinde yaşayan Yahudilere verilen ad. Ortadoğu ve Afrika'daki bütün Yahudiler için kullanılır. Ama asıl olarak XV. yüzyılda İspanya ve Portekiz'den göçenlerin soylarından gelenleri tanıml...

İslâmî inançlara göre bir insanın kendisine helâl kılınandan başkasına açmaması gereken benliği. Bu kavram insan topluluklarının inançlarına, sosyal oluşumlarına göre değişik içerikler kazanabilir. An...

Yavaş ve sarsmadan, donma noktasının altına kadar soğutulan sıvının katılaşmaması olayı. Donmada gecikme de denir. Sıvı sarsılınca ya da içine katı parçalarından atılınca katılaşma başlar ve ısı çıkış...

Osmanlı Devleti'nde, bir padişahın ölümü ya da padişahlıktan çekilmesi üzerine yerine seçilen şehzadenin padişahlığının ilân edilmesi dolayısıyla yapılan tören. Ölen ya da saltanattan uzaklaştırılan p...

Türk alfabesinin 29. harfi ve Türkçede bu harfin işâret ettiği ses. Z, bir diş ünsüzüdür. Z, ana Türkçeden beri bütün Türk dil ve diyalektlerinde kullanılan bir sestir. Göktürk alfabesinde bu ses ...

Meyve suyuyla şekerli su karıştırılarak veya bala belli miktarda su koyularak yapılan içecek. Meyve suyu sıkılarak içine şekerli su konur ve böylece şerbet elde edilmiş olur. Şerbet ayrıca şekerle kay...

Türkiye'nin Ege kıyıları yakınında, Ege Denizinin güney-doğusundaki adaları topluluğu. Türkiye'ye iki kilometre mesâfedeki Sisam ile Rodos adaları arasında yay şeklinde dizilmiş olup, Sporatlar'ın g...

Nüfus olaylarını istatistik yardımıyla inceleyen bilim dalı. Bu sözcük ilk kez, Achille Guilard'ın "Beşerî İstatistik Unsurları ya da Karşılaştırmalı Demografi" (1855) adlı kitabında kullanıldı. Eski ...

Hz. Davut'a indirilmiş olan kutsal kitabın adı. Kelime olarak "yazılı şey ve kitap" anlamına gelir. Zebur, ilâhî kitapların en küçüğü olup yeni dinî hükümler getirmemiştir. Bugün elde bulunan Zebur nü...

Zambakgillerden, otsu ve odunsu türleri bulunan, Afrika, Asya ve Güney Amerika'nın sıcak bölgelerinde yetişen bitki cinsi (Aloe). Kalın ve etli yaprakları, rozet biçiminde bir araya toplanmıştır. Dik...

Bir devrede, kutupları değişmeyen bir akım kaynağının sağladığı tek yönlü akım. Pillerde, akümülatörlerde, dinamolarda ve fotosellerde üretilen doğru akım, en çok elektrikli kaplamada, kaynak işlerind...

Bir nesnenin, bir varlığın karşıt yanlarını belirtme ya da birbirine karşıt iki nesne, iki varlık, iki kavram arasında ilişki kurma sanatı, karşıtlık. Cahit Sıtkı Tarancı'nın "Neden böyle düşman görün...

Gelibolu'da kurulan ilk acemi ocağına verilen ad. Gelibolu Acemi Ocağı, Birinci Murâd Han zamânında kuruldu. İlk acemiler, harpte esir edilen kuvvetli ve dinç gençlerden teşekkül ederdi. Bunlar, G...

Kalpten çıkarak, organlara kan taşıyan damarlara verilen ad. Genel olarak temiz (oksijen açısından zengin) kan taşısa da, akciğer atardamarları ve annenin karnındaki bebeğin göbek bağı atardamarları k...

Sıvıları ve gazları kapsayan ortak terim. İdeal bir akışkan, biçim değişikliğine direnç göstermez, yani viskozitesi sıfırdır. Böyle bir madde gerçekte yoktur. Öyle ki akışkan denince, pratikte, başta ...

Büyüme sırasında bir bitkinin katı bir cisme değen çeşitli bölümlerinde beliren bükülme ve sarılma; tigmotropizm. Köklerin topraktaki taş parçalarına dolanması, sarılgan bitkilerin yanlarına dikilen h...

Isı enerjisiyle kinetik enerji arasındaki ilgileri ve bu konuyla bağlantılı olayları inceleyen fizik kolu. Çok sayıda parçacıktan oluşan büyük sistemlerle ilgilenen termodinamik için basınç (p), hacim...

(İ.S. 245 Split-313 Split), Roma imparatoru. İmparator Numerianus'u öldüren hassa alayı kumandanı Flavius Aper'i öldürerek imparator oldu (İ.S. 284). Bir yıl sonra Numerianus'un kardeşi Carinus'u da y...

Çok hızlı yanarak ya da başka türden bir egzotermik tepkimeyle sıcak gazlar çıkaran ve bu gazların ani genleşmesiyle yayılan yüksek hızlı şok dalgalarının etkisiyle çevreyi tahrip eden maddeler. Mekan...

Organizmayı iç ve dış çevredeki değişimlerden haberdar eden doku. "Nöron" denen sinir hücrelerinden oluşmuştur. Nöronlar üzerinde bilgi, "impuls" adı verilen elektriksel akımlar hâlinde iletilir. Si...

Üre ve formaldehit karışımının, heksametilen tetramin (ürotropin) katalizörlüğünde sulu ortamda kondensasyonuyla elde edilen bir termosetting plastiği. Reçine ergitilip kalıba döküldüğünde, moleküldek...

Genellikle marangozlukta kullanılan bir kaplama gereci. Yüzeyleri reçinelenerek ısı etkisiyle birleştirilen birkaç kat kâğıttan oluşur. Sert ve sıcağa dayanıklıdır. Masa, raf, dolap gibi eşyaların üst...

Mağaraların tavanında oluşan ve genel olarak koni biçiminde olan kalker yumru, istalaktik. Sarkıtlar, kalkerli bölgelerde erimiş hâlde fazla kalker kapsayan yeraltı sularının geçtiği boşluklarda, mağa...

İçine mum dikmek için özel olarak yapılan kab. Mumun aydınlatma aracı olarak kullanıldığı yüzyıllarda şamdanların çeşitli tipleri yapılmıştır. Boyları farklı, yapıldığı mâdenler çeşitlidir. Toprak, fa...