ansiklopedik bilgi ile ilgili bilgi kaynakları

Övülecek iş, davranış ve nitelik. Arapça aslı menkabe, çoğulu menakıptır. Edebiyat terimi olarak din ulularıyla çeşitli alanlarda kendini göstermiş kişilerin yaşamına, olağanüstü niteliklerine ilişkin...

(1929 Trabzon-1989 İstanbul), sinema yönetmeni ve yapımcısı. İktisat öğrenimi gördü. 1954'te Çağlayan Yayınevi'ni kurdu, "Tef" adlı bir mizah dergisi yayımladı. Sinemaya 1960'ta Arzu Film'i kurarak ba...

Rus Sosyal Demokrat İşçi Partisi'nde (RSDİP) azınlıkta kalanlara verilen ad. RSDİP'nin, 1903 Brüksel ve Londra kongreleri büyük tartışmalara sahne oldu. Lenin tarafından ileri sürülen örgütlenme anlay...

İran'da egemenlik süren Pers hanedanı (224-651). Hanedanın kurucusu Ardaşir, Part İmparatoru V. Artabanos'u yendi ve imparatorluğun başkenti Ktesiphon'u ele geçirdi (226). Roma ile başlayan savaşlar, ...

Betatronun temel alınmasıyla yapılmış dairesel bir parçacık hızlandırıcısı. Bu nedenle betatron senkrotronu ve elektron senkrotronu adlarıyla da anılır. Senkrotronda, değişken bir manyetik alan ve sab...

Kalıtsal materyali bir zarla çevrili çekirdek içinde olmayan hücre. Mavi-yeşil algler ve bakteriler prokaryot hücreye sahip canlılardır. Prokaryot hücreye sahip canlılarda çekirdek zarı, belirgin kro...

Tanrı'nın buyruklarının yerine getirilmesi; Tanrı'ya saygı için yapılan davranış ve hareketler. Her dinin ibadet şekli farklıdır. Müslümanların belli başlı ibadetleri arasında, namaz kılmak, oruç ...

Orta Amerika'da Yucatan Boğazı'ndan (Meksika Körfezi ile Karaib Denizi'ni ayıran boğaz) başlayarak Venezuela'da Orenok Irmağı deltasına kadar bir yay hâlinde ve 2.000 km. boyunca dizilen adaların gene...

Kimi yazarların gerçek adları dışında imza olarak kullandıkları ad. Divan edebiyatındaki mahlasla karıştırılmamalıdır. Takma ad belirli bir amaçla, özellikle gerçek adı gizlemek için kullanılır. Peyam...

Metalurjide, öğütülmüş ya da doğal olarak toz biçiminde olan filizleri ısıtarak topak biçimine getirme işlemi. Genel olarak herhangi bir katının taneciklerini, soğukta basınç uygulayıp bir ısıl işlem ...

Maltta bulunan ve nişastayı maltoza çeviren enzim grubu. Hayvan ve bitkilerde bulunan diyastaz, ilk kez 1835'te A. Payen ve J. Persoz tarafından elde edildi. Nişastayı, glikojeni ve dekstrini hidroliz...

Gerçek çokhücrelilerin en ilkellerini kapsayan hayvanlar filumu (Coelenterata). En büyük bölümü denizlerde olmak üzere hepsi suda yaşarlar. Vücutları bir eksene göre simetrik, dışderi ve içderi olmak ...

Buhar gücüyle çalışan deniz taşıtlarının ortak adı. İstimbot ya da buharlı gemi olarak da bilinir. Önceleri yalnızca ırmaklarda yolcu ve ticarî mal taşımacılığında kullanılan çarklı tekneler buharlı g...

Eskiden İslâm devleti içerisinde yaşayan ve Müslüman olmayan erkek vatandaşlardan alınan vergi. Cizye, Müslüman olmayan erkeklerin can, mal ve özgürlüklerinin korunması karşılığında koruma bedeli olar...

Antikçağ'da Kızılırmak ile Sakarya arasında kalan, merkezi Ankara olan bölgenin adı. Kuzeyinde Paphlagonya ve Bithinya, doğusunda Kapadokya ve Pontos, batısında Frigya, güneyinde Likaonya vardı. Adını...

(1825 İstanbul-1897 İstanbul), besteci. Hafız oldu. Hammamizade İsmail Dede Efendi ve Eyyubî Mehmet Bey'den ders aldı. Sesinin güzelliğiyle tanındı. Mustafa Fazıl Paşa ile Mısır'a gitti. Birçok dinî v...

İnek sütünün yaklaşık % 4,5'unu oluşturan bir disakkarit (C12H22O11). Süt şekeri de denir. Laktaz enzimiyle glikoz ve galaktoza dönüşür. İnsan sütünde % 6-8 oranında bulunur. Bitkilerde bulunmaz. Peyn...

Yasaklama; haram etme anlamında bir sözcük. Daha çok, hac sırasında kutsal yerleri ziyaret etme anlamında kullanılır. Çünkü bu sırada insan, kendine birçok dünya nimetini yasak etmiştir. Hac sırasında...

Lavın çabuk soğumasıyla oluşmuş, parlak siyah, kimi zaman da gri ya da kahverengi, volkanik cam. Seyrek olarak kuvars ve feldispat kristalleri içerir. Kimyasal yapısı riyolitle aynıdır. Silisli bir ca...

Düşük basınçlı neon gazı içeren deşarj tüpü. Çalışma gerilimi genellikle 130 ilâ 170 volt arasındadır. Belli bir akım şiddeti sınırında elektrotları arasındaki gerilim sabit kaldığından, küçük akım şi...

İslâmî inançlara göre bir insanın kendisine helâl kılınandan başkasına açmaması gereken benliği. Bu kavram insan topluluklarının inançlarına, sosyal oluşumlarına göre değişik içerikler kazanabilir. An...

Yugoslavya, Yunanistan ve Türkiye arasında imzalanan siyasî işbirliği ve karşılıklı yardım antlaşması (9 Ağustos 1954). Balkan Paktı'nın ilk adımı olarak 28 Şubat 1953'te Ankara'da üç devletin dışişle...

Bir tür mermi. Ucu haç biçiminde çentilmiştir. Vücuda girdikten sonra parçalanır, bu nedenle normal merminin açtığından çok daha geniş, öldürücü yaralar açar. Adını, ilk kez yapıldığı Hindistan'daki D...

Bileşikgiller (Asteraceae) familyasından Achillea millefolium türüne verilen ad. Sarı renkli çiçeği olan civanperçemi, 10-35 cm'ye kadar boylanabilen, çok yıllık bir çalıdır. Çiçeklenme dönemi haziran...

Birbirine az çok yakın birkaç ya da geniş bir deniz alanına dağılmış olarak birçok adadan oluşan ve genellikle ortak adları bulunan ada topluluğuna verilen ad. ...