Tarih terimi olarak Ağa: Kapıkulu Ocakları'nın yüksek rütbeli subayları ile sarayda hizmetli subay ve hadımlara verilen unvan.
Osmanlıca terimi olarak Ağa: Eskiden yüksek mevki sahipleri hakkında kullanılan bir tabirdi. Bilhassa Tanzimat'tan önceki terminolojide "ağalık" oldukça önemliydi. Yeniçeri ocağı zabitlerine genellikle ağa denilirdi. Sonraları, ağa kelimesi, okuması yazması olmayan kişiler için kullanılmaya başlandı. Yakın zamanda da, ağa, bir yandan ululuk, fazilet sahipliği gibi kelimeleri ifade ederken bir yandan da sertlik, çalım, böbürlenme gibi kelimeler karşılığında kullanılmaya başlandı. Ağa, terim olarak, Osmanlı saray, devlet, ordu ve taşra gibi teşkilatlarında sürekli olarak kullanıldı. Bunlara yeri geldikçe değinilecektir.
Yöresel-Bölgesel terimi olarak Ağa: Ağabeyi, gada (Erzurum, Sivas)
Benzer Yöresel-Bölgesel Terimleri:
- Tejgere
Hayvanların dışkısını taşımaya yarayan alet (Erzurum)
- Müsürlük
Ahırda hayvanların yem yediği tahta oluk (Erzurum)
- Kavurga
Kavrulmuş buğday (Erzurum)
- Canez
Canı tatlı (Sivas)
- Güvey
Damat (Sivas)
- Zubun
Entari(Erzurum)
- Omca
Bağ kütüğü (Sivas)
- Terek
Raf, mutfak rafı (Erzurum)
- Ayvan
Boş oda (Erzurum)
- Baci
Bacı (Erzurum)
