Tarih terimi olarak Ayan: Osmanlı Devleti'nde XVIII. Yüzyıl'dan itibaren güç kazanmaya başlayan yerel egemenlerin yarı resmi adıdır. Dirlik sisteminin bozulmasından sonra devletin, asker ve vergi toplama işlerini üstlenen bu kişiler zamanla güç kazandılar.
Kazanılan bu güç, bir süre sonra ailelere ve soylara da yansımaya başladı. Padişah II. Mahmut zamanında, 1808 yılında devlet ayanların varlığını imzalanan Sened-i İttifak ile onayladı. Daha sonra güçleri kırılarak padişahın en güvenilir unsurları haline geldiler. Ayan ailelerinin en önemlileri Tepedelenli Ali Paşa, Alemdar Mustafa Paşa, Çapanoğlu, Kara Osmanoğlu, Aynacıoğlu ve Sepetçioğlu'dur.
Kazanılan bu güç, bir süre sonra ailelere ve soylara da yansımaya başladı. Padişah II. Mahmut zamanında, 1808 yılında devlet ayanların varlığını imzalanan Sened-i İttifak ile onayladı. Daha sonra güçleri kırılarak padişahın en güvenilir unsurları haline geldiler. Ayan ailelerinin en önemlileri Tepedelenli Ali Paşa, Alemdar Mustafa Paşa, Çapanoğlu, Kara Osmanoğlu, Aynacıoğlu ve Sepetçioğlu'dur.
Tarih terimi olarak Âyan: Bir şehrin ileri gelenleri. Osmanlılarda çoğu eşraf ailelerinden oluşan sınıf.
Osmanlıca terimi olarak Ayan: Osmanlı Devletinde bir bölgenin ileri gelenleri, eşraf, toprak ağası.
Benzer Osmanlıca Terimleri:
- Kalfa
Saraylarda ve büyük konaklarda halayıkların (Cariye) başı olan kadın.
- Kaside
On beş ila yüz beyitten oluşan ve tek kafiye düzenine göra kurulan ve
- Ağız Otu
Eskiden kullanılan ağızdan dolma toplarda, "falye" denilen deliklere k
- Alay Meclisi
Alay işleri ve meseleleri hakkında gerekli kararları alıp uygulamaya k
- Sahib-i Arz
Tımar ve zeamet sahipleri.
- Dirlik
Devlet memurları ve askerlere görevleri karşılığı verilen maaş veya to
- Tezhip
Kitap süsleme sanatı.
- Müderris
Eskiden medresede öğretmen, sonraları profesör anşamında kullanılmıştı
- Ahz-u itâ
Alıp verme
- Hisar
Sağlam surlarla çevrili küçük kale.
