Tarih terimi olarak Ayan: Osmanlı Devleti'nde XVIII. Yüzyıl'dan itibaren güç kazanmaya başlayan yerel egemenlerin yarı resmi adıdır. Dirlik sisteminin bozulmasından sonra devletin, asker ve vergi toplama işlerini üstlenen bu kişiler zamanla güç kazandılar.
Kazanılan bu güç, bir süre sonra ailelere ve soylara da yansımaya başladı. Padişah II. Mahmut zamanında, 1808 yılında devlet ayanların varlığını imzalanan Sened-i İttifak ile onayladı. Daha sonra güçleri kırılarak padişahın en güvenilir unsurları haline geldiler. Ayan ailelerinin en önemlileri Tepedelenli Ali Paşa, Alemdar Mustafa Paşa, Çapanoğlu, Kara Osmanoğlu, Aynacıoğlu ve Sepetçioğlu'dur.
Kazanılan bu güç, bir süre sonra ailelere ve soylara da yansımaya başladı. Padişah II. Mahmut zamanında, 1808 yılında devlet ayanların varlığını imzalanan Sened-i İttifak ile onayladı. Daha sonra güçleri kırılarak padişahın en güvenilir unsurları haline geldiler. Ayan ailelerinin en önemlileri Tepedelenli Ali Paşa, Alemdar Mustafa Paşa, Çapanoğlu, Kara Osmanoğlu, Aynacıoğlu ve Sepetçioğlu'dur.
Tarih terimi olarak Âyan: Bir şehrin ileri gelenleri. Osmanlılarda çoğu eşraf ailelerinden oluşan sınıf.
Osmanlıca terimi olarak Ayan: Osmanlı Devletinde bir bölgenin ileri gelenleri, eşraf, toprak ağası.
Benzer Osmanlıca Terimleri:
- Acem Kösteği
Eski yazmalarda, kitap dikildikten sonra cilde, dibinden ve iç tarafın
- Alabanda
Geminin omurgasından küpeştesine kadar olan yanlarının hattından yukar
- Su yolcu
Su tesislerinin isale hatlarının bakım ve onarımından sorumlu olan kiş
- Ocaklık
Osmanlı'da miri arazi türü.
- Danişmend
Medrese öğrencisi.
- Alemdar
Bayraktar. Bir birliğin bayrağını ve sancağını taşıyan asker.
- İlmiye (Ehli Şer)
Medreselerde iyi eğitim görmüş, devletin adalet, eğitim ve yargı görev
- Nafia
İnşaat işleri.
- Azap
Bekar Türk gençlerinden meydana getirilen piyade.
- Tersane Kethüdası
Gemi yapılan yerin yöneticisi.
