Bask Bölgesi
Fransa-İspanya sınırının iki yanında, Pireneler'in dağlık ve ormanlık bir bölgesinde yer alan ve yedi ilden oluşan coğrafî birlik ve yöre. Yedi ilden dördü (Alava, Navarra, Vizcaya ve Guipuzcoa) İspanya topraklarında, üçü de (Labourd, Soule ve Basse Navarre) Fransa topraklarında yer alır. Yüzölçümü 20.000 km2 olan bu yörede yaşayanların bir bölümü yabancı ülkelere (özellikle Lâtin Amerika'ya) göç etmişlerdir. Bask halkının etnik kökeni, kesin olarak bilinmemekle birlikte Cromagnon insanı soyundan gelen son temsilciler oldukları sanılmaktadır. Basklar fiziksel görünüş (geniş omuzlar, sivri çene, gaga burun) ve kan grubu bakımından Avrupalılardan oldukça farklıdırlar. Mücadelelerle dolu bir tarihe sahip olan Basklar, 19. yüzyıldan sonra İspanyolların yönetimine girdiler. 20. yüzyılın başından itibaren bağımsızlıklarına kavuşmak için mücadele eden Basklar, 1959 yılında "Euzkadi ta Askatasuna" (Bask Ülkesi ve Özgürlüğü) adı altında bir örgüt kurdular. Kısa ve yaygın olarak bilinen adı ETA olan bu örgüt, o günden bu yana Madrid yönetimine karşı çıkarak çeşitli şiddet eylemlerine girişti. Franco rejiminin baskıları ve başbakan Carrero Blanco'nun öldürülmesi (1973) ETA'nın şiddet eylemlerinin artmasına neden oldu. Franco'nun 1975 yılında ölümünden sonra Kral Juan Carlos'un ılımlı tavrıyla bir özerklik tasarısı kabul edildi (1979). 1980 yılında yapılan yerel seçimlerde Bask Ulusal Partisi'nin ılımlı kanadı ilk özerk Bask hükümetini oluşturdu. Ama ETA'nın aşırı kanadı bu ılımlı siyaseti kabullenmeyerek tam bağımsızlık amacıyla silâhlı mücadeleyi sürdürdü. İspanyol hükümetinin özerklik konusunda verdiği tavizler de ETA'nın şiddet eylemlerinin sona ermesini sağlayamadı. Baskların, başlangıcı 14. yüzyıla uzanan bir edebiyatı vardır.
