Boğaziçi
Karadeniz ile Marmara Denizi'ni birbirine bağlayan İstanbul Boğazı'nın kıyılarına verilen toplu ad. Uzunluğu Karadeniz girişinden Sarayburnu'na kadar 29 km olan İstanbul Boğazı'nın kıyıları Rumeli tarafında Tophane'den başlar. Fındıklı, Kabataş ve büyük bir sarayın yer aldığı Dolmabahçe'den sonra, yoğun bir yerleşim merkezi olan Beşiktaş'a ulaşır. Daha sonra Ortaköy, Kuruçeşme, Arnavutköy, Bebek, Rumelihisarı, Emirgân, Yeniköy, Tarabya ve yine büyük bir yerleşim merkezi olan Büyükdere-Sarıyer'e varır. Yenimahalle'den sonra da bir ara kesinti göstererek Rumelikavağı'na ulaşır. Boğaziçi'nin buradan öteye kalan bölümü çıplak ya da çalılık yamaçlarla kaplıdır. Birkaç balıkçı köyü dışında yerleşim alanı yoktur. Boğaz'ın bu kıyısı Rumelifeneri'nde sona erer. Boğazın Anadolu kıyıları Ortaköy'ün karşısında Paşalimanı'ndan başlar. Kuzguncuk, Beylerbeyi, Çengelköy, Kandilli, Anadoluhisarı, Kanlıca, Çubuklu, Paşabahçe'den sonra Boğaz'ın en geniş yerine varır. Burada sürekli bir yerleşim merkezi olan Beykoz semti bulunur. Daha ötede seyrek yerleşme noktalarına rastlanır. Anadolukavağı, Poyrazköy'den sonra Anadolufeneri'nde Boğaziçi sona erer ve Karadeniz'e geçilir. Boğaziçi'nde imar hareketleri, yerleştirme (iskân) hareketine paralel olarak yüzyıllar boyu süregelmiştir. 16. yüzyılda Tophane, Fındıklı ve Beşiktaş gibi semtlerin imarı başlatılmıştır. Bu dönemin en önemli yapıtı Mimar Sinan tarafından yapılan, Tophane'deki Kılıç Ali Paşa Camii'dir. 17. yüzyılda Emirgûne Bey, sonradan kendi adıyla anılan Emirgân'da bir kasır yaptırmıştır. IV. Murat döneminde, Rumelikavağı'nda ve bir eşi de Anadolukavağı'nda bulunan hisarlar, 18. yüzyılda Tophane'deki ünlü çeşme, Çırağan Sarayı ve devlet ileri gelenlerince her iki kıyıda, pek çok yalı, 19. yüzyılda Dolmabahçe ve Beylerbeyi sarayları ile Kuleli Askerî Lisesi yapılmıştır. 20. yüzyılda da 1.074 m. uzunluğundaki asma köprü ile Boğazın iki yakası birbirine bağlanmıştır. Boğaziçi öteden beri İstanbul'un bir gezinti ve eğlence yeri olagelmiştir. Buradaki gezinti yerlerinin en ünlüleri; Baruthane, Göksu, Küçüksu, Beykoz çayırları, Emirgân, Sarıyer ve Çubuklu dolaylarıydı. Boğaz genellikle balıklarıyla ünlü olduğu gibi, bazı semtleri de belli bir ürünüyle tanınmıştır. Beykoz'un cevizi, paçası, Kavağın inciri, Arnavutköy'ün çileği, Küçüksu'nun mısırı, Çengelköy'ün ayvası, Kanlıca'nın yoğurdu, Çamlıca'nın kirazı vb. Boğaziçi'nin içme suları da çok ünlüdür. Bunlar arasında Sarıyer'de Çırçır ve Hünkâr; Büyükdere'de Kocataş; Beykoz'da Karakulak, Sırmakeş; Çamlıca yöresinde Tomruk ve daha içerlerde Taşdelen suları sayılabilir.
