Bursa Şehri
Marmara Bölgesi'nde 28°10' ve 30° kuzey enlemleriyle 40° 40' ve 39° 35' doğu boylamları arasında yer alan il ve bu ilin merkezi olan kent. İli doğudan Bilecik, kuzeydoğudan Sakarya, kuzeyden Kocaeli, kuzey ve kuzeybatıdan Marmara Denizi, güneybatı ve güneyden Balıkesir ile Kütahya çevreler. Yüzölçümü 11.027 km2'dir. İlin yeryüzü şekillerini, birbirinden eşiklerle ayrılmış çöküntü alanlarıyla yüksek olmayan dağlar belirler. Çöküntü alanlarının başlıcalarını, İznik ve Ulubat gölleri ile Bursa, Yenişehir ve İnegöl ovaları oluşturur. Bursa ili topraklarındaki ovaların yükseklikleri kimi yerde 1.000 m.yi bulmakta, yaylalar ise dağların yüksek kesimlerinde geniş alanlar kaplamaktadır. Dağlar genellikle doğu-batı yönünde uzanır. Bunların en önemlisi Uludağ'dır (2.543 m.). Batısı Domaniç Dağları'nın bir bölümüyle engebelenen il topraklarında, Orhaneli ve Keles yöresinde Gökçedağ, Akdağ ve Eğriöz Dağı gibi, tek bir kitle durumundaki kabartılar da bulunur. Diğer dağlar Samanlı Dağları, Katırlı Dağları, Mudanya Dağları, Karadağ, Sincan Dağları'dır. Bursa ili topraklarının yaklaşık % 17'sini ovalar kaplar. Bunlar da, Orhangazi, İznik, Yenişehir, Bursa, Çayırköy, Karacabey, Mustafakemalpaşa ve İnegöl ovalarıdır. İlde geniş bir yer kaplayan yayla ve platolar, daha çok Uludağ'ın yüksek kesimlerindedir. En önemlileri, Sarıalan, Kadıyaylası ve Kirazlıyayla'dır. Bursa ili akarsular bakımından fazla zengin değildir. İlin en önemli akarsuları arasında Susurluk Çayı ile Kocaçay sayılabilir. Ayrıca Nilüfer Çayı, Deliçay, Mustafakemalpaşa Çayı, Küçükkaradere Suyu ve Göksu da Bursa ovalarını sulayan akarsulardır. Bursa ili topraklarındaki en önemli göller, Ulubat ve İznik'tir. Bunlardan başka, Uludağ'ın doruğunun 8 km doğusunda, Karagöller adıyla anılan üç küçük göl vardır. İklimi, Akdeniz ile Karadeniz iklimleri arasında bir geçiş niteliği göstermektedir. Kışların çok sert geçmediği ilde, yaz dönemlerinde de şiddetli bir kuraklık görülmez. En çok yağış, kış ve ilkbahar aylarında düşmektedir. Bursa'nın yıllık yağış ortalaması 713 mm.dir. Bitki örtüsü, iklim özelliklerine bağlı olarak çeşitlilik gösterir. Selvi ve kavak türleri, meşe, kocayemiş, kayın, yaprak döken meşeler, karaçam, akçaağaç, kızılağaç, titrekkavak, bodurardıç, gürgen gibi, değişik türde ağaçlara rastlanır. İlin bazı bölgelerindeki egemen bitki örtüsü ise makilerdir. Bursa ili toprakları av hayvanları bakımından oldukça zengindir. Bu hayvanlar arasında vaşak, kurt, çakal, yabandomuzu, pars, sırtlan, tavşan, tilki gibi türler vardır. Bursa, nüfus varlığı açısından ülkemizin önemli illeri arasında yer alır. Bursa, hem tarım hem sanayi bakımından oldukça gelişmiş yapısıyla İstanbul, Ankara, İzmir, Adana gibi merkezlerin hemen ardından gelir. Doğal ve tarihsel zenginlikleriyle olduğu kadar, verimli ve sulak toprakları, yurt çapında tanınan ürünleriyle Bursa, haklı bir ün kazanmıştır. İpek, sofralık zeytin, şeftali, kestane dendiğinde akla Bursa gelir. İlde her türlü tahıl yetiştirilmekle birlikte, bitkisel üretimin ağırlığı, türlü sanayi bitkileri ve meyve-sebze tarımındadır. Bursa'da sanayi bitkileri, ekim alanı bakımından tahılların çok gerisinde olmakla birlikte, ekonomik bakımdan daha değerlidir. Sanayi bitkileri ekimi 1950'lerde yaygınlaşmaya başlamış ve birçok tahıl türünün yerini almıştır. Tütün, Bursa'nın en önemli ihracat ürünlerinden biridir. Şekerpancarı, anason, pamuk (havluculukta), ayçiçeği ve susam, Bursa'da yetiştirilen öteki sanayi bitkileridir. Bursa'da, hayvancılık oldukça gelişmiştir. Küçükbaş hayvanlardan en yaygın olanı koyundur. Daha çok yapağısı için beslenen merinos ırkı önemli bir yer tutar. Büyükbaş hayvanların en önemlisi sığırdır (Montafon, kara ve boz ırk sığırlar). Hayvancılığın en hızlı ve sürekli gelişen kolu kümes hayvancılığı, özellikle de tavukçuluktur. İlde birçok modern tavuk çiftliği bulunmaktadır. Arıcılık, deniz balıkçılığı ve tatlı su balıkçılığı da yapılmaktadır. Bir zamanlar ilin en önemli gelir kaynağı olan ipekböcekçiliği, eski önemini yitirmiş olmasına karşın, yine de hem tarım, hem de sanayi üretimi içinde önemli bir yere sahiptir. Bursa, orman varlığı açısından da zengin bir ildir. Türkiye'nin önemli imalat sanayii merkezlerinden biridir. Kentte sanayinin asıl atılımı 1960'ların ortalarından başlayarak gerçekleşti. Kimya dalında sentetik iplik üreten fabrikalar, taşıt araçları dalında otomobil fabrikaları ve otomotiv yan sanayii, gıda sanayii dalında konserve ve meyve suları fabrikaları, dokuma dalında tam entegre modern fabrikalar kuruldu. Bursa, Türkiye'nin en çok turist çeken yörelerinden biridir. Osmanlı sanat yapıtlarının en önemlilerinden bazılarının bulunduğu Bursa, aynı zamanda bir "kaplıca kenti"dir. Türkiye'nin başlıca kış sporları ve kayak merkezidir. Marmara kıyılarında hızla yayılan tatil siteleri ve yazlıklar, Bursa'nın turizm olanaklarını daha da zenginleştirmiştir. Bursa, düzenli ve bakımlı karayollarıyla, İstanbul, Ankara, İzmir gibi merkezlere ve bütün komşu illere bağlıdır. Bursa'ya ulaşım asıl olarak karayoluyla yapılmaktadır. Bursa, Marmara Bölgesi'nde, İstanbul'dan sonra, ikinci büyük kenttir. Kent, büyümesi yeterli ölçüde denetlenemediği için, teknik ve sosyal donanımdan yoksun, düzensiz bir bina yığını hâline gelmiştir. Düzensiz ve yoğun kurak alanlar oluşmuş, etkin bir ulaşım sistemi sağlanamamış, tarım alanları, yeşil alanlar ve kentin tarihî dokusu yok edilmiştir. Kent, barındırdığı bu nüfus ve yüklendiği işlevlere göre, hayli toplu bir yapı gösterir. Batıda Hisar, doğuda Setbaşı Deresi, merkezin bu yönlere doğru yayılmasını engellemiştir. Merkezin en yoğun bölgesi olan Cumhuriyet, Cemal Nadir, Atatürk ve İnönü caddelerinin arasında kalan alanın iç kısımları, çoğunlukla işyerlerini kapsar. Kentin en canlı alışveriş merkezi Kapalıçarşı'dır. Büyük sanayi kuruluşları, Bursa-Mudanya ve Bursa-Yalova yolları üzerinde yer alırlar.
