Cirit Oyunu
At koşturup birbirine değnek atarak bireysel ya da takımca oynanan oyun.
Cirit, Türklerin yüzyıllardan beri oynadıkları bir ata oyunudur. Türkler, Orta Asya'dan Anadolu'ya göç ettiklerinde bu oyunu da beraberlerinde getirmişlerdir. Cirit oyunu, Türklerin en büyük tören ve spor oyunuydu. Daha sonra 16. yüzyılda Osmanlı Türkleri tarafından bir savaş oyunu olarak kabul edildi. 19. yüzyılda bütün Osmanlı ülkesi ve saraylarının en büyük gösteri sporu ve oyunu oldu. Cirit, aynı zamanda tehlikeli bir oyun olduğundan 1826 yılında II. Mahmut tarafından yasaklandı. Cirit oyunu, daha 40-50 yıl öncesine kadar Anadolu'da yaygın bir oyun olduğu hâlde, son yıllarda yalnızca Balıkesir, Söğüt, Konya, Kars, Erzurum ve Bayburt yörelerinde oynanmaya devam etti. Buna karşın, hâlen Anadolu'nun özellikle kırsal alanlarında düğünlerde ve bayramlarda köy delikanlıları ve kasaba halkı Cirit oyununu oynamaktadır. Ayrıca yurt dışında İran, Afganistan ve Türkistan Türkleri ile Türklerin yaşadığı diğer Asya yörelerinde de hâlâ oynanmaktadır.
Cirit, Ertuğrul Gazi törenleri dolayısıyla her yıl eylül ayının ikinci pazar günü Söğüt'te, çeşitli şenlikler kapsamında Erzurum, Kars ve Bayburt dolaylarında oynanmaktadır.
Cirit oyunu at üzerinde iki ayrı takımla oynanır. Bu takımlar, 70 ilâ 120 metre genişliğindeki bir alanda karşılıklı olarak, alanın en gerisinde altışar, sekizer ya da on ikişer kişi olarak dizilirler. Sağ ellerine atacakları ilk ciridi, diğer ellerine de yedek ve yetecek miktarda cirit alırlar. Bir takımda yer alan oyunculardan biri öne fırlar, karşı takımın önüne 30-40 metre kadar yaklaştıktan sonra, karşı takımın oyuncularından birisinin adını bağırır ve onu meydana davet eder. Sağ elindeki ciridi ona doğru savurur, sonra geri döner, atını kendi takımının dizildiği tarafa doğru hızla sürmeye başlar. Karşı takımdan davet edilen oyuncuysa hızla onu takip eder, elindeki ciridi geri dönüp kaçan karşı takım oyuncusuna doğru fırlatır. Bu kez ilk oyuncunun çıktığı takımda diğer bir ciritçi onu karşılar ve kovalamaya başlar, ciridini atar. Oyun böylece sürer. Cirit isabet ettiren ciritçi, takımına bir sayı kazandırır. Eğer ciritçi attığı çavganı rakibine değil de ata isabet ettirmişse bir sayı kaybeder. Bazı ciritçiler, rakibi kaçırıp dizisine ulaşana kadar üç-dört cirit savurup isabet ettirerek birden çok sayı toplar. Bölgenin ileri gelenleri ve eski cirit oyuncuları oyun sırasında hakemlik görevi üstlenirler.
Cirit oyununda yaralanmalara neden olduğu gerekçesiyle daha önceleri hurma ve meşe ağacından 70-100 cm uzunluğunda ve 2-3 cm çapında yapılan ciritler kullanılmamaya başlanmıştır. Son dönemlerde ciritler, kavak ağacından yapılmaya başlanmıştır.
