Francis Bacon Kimdir?
(1561 Londra-1626 Highgate/Londra), İngiliz devlet adamı, düşünür ve yazarı. Londra'da hukuk öğrenimi gördükten sonra parlamento üyeliğine seçildi (1584). Krallık başyargıcı (1613), krallık mühürdarı (1617) ve adliye bakanı (1618) oldu. Yolsuzluk yaptığı ve rüşvet aldığı savıyla mahkemeye verildi. Bütün suçlamaları kabul etti. Kral tarafından bağışlandı, ancak tüm görevleri elinden alınarak saray ve parlamentodan uzaklaştırıldı. Yaşamının kalan yıllarını bilim, felsefe ve edebiyata ayırdı. Güçlü soğuğun, hayvan dokularının çürümesini önleyip önleyemeyeceğini öğrenmek amacıyla bir tavuğun içine kar doldururken kaptığı soğukalgınlığı sonucu öldü. Bacon, İngiliz Rönesans felsefesinin öncüsü, deneycilik (ampirizm) ve yararcılığın (ütilitarizm) kurucusu diye kabul edilir. Onun felsefesi, insanın doğaya egemen olmasına yönelikti. Orta Çağ'da bilim ve felsefe alanında kargaşaya yol açan boş inançları ve saplantıları ortadan kaldırmayı denemiştir. En önemli bilimsel yapıtı sayılan "Novum Organum"da (Yeni Araç, 1620) modern deneysel bilimlerin çekirdeğini oluşturan tümevarımcı yöntemler üzerinde durmuştur. Bacon, yazarlık ününü dünya edebiyatında yer etmiş denemelerine borçludur. "The Essays or Counsels Civil and Moral" (Denemeler) adını taşıyan bu yapıt, onun devlet, toplum, felsefe, ahlâk ve yaşama ilişkin gözlemlerini dile getiren bir bilgelik ürünüdür. Bütün felsefesi gibi denemeleri de, olayların gerçekçi ve yan tutmaz gözlemine dayanır. Yeryüzünde önemli olan şeyin yaşam olduğunu söyleyen Bacon, her türlü çabanın, bu yaşamın niteliğini yükseltmeyi hedef almasını istemiştir. Başlıca yapıtları: "The Essays or Counsels Civil and Moral" (Denemeler, 1597, 1625, Türkçeye "Denemeler", "Bütün Denemeler" adıyla çevrildi), "De-Dignitate et Augmentis Scientarium" (Bilimlerin Saygınlığı ve Büyümesi Üzerine, 1623), "New Atlantis" (Yeni Atlantis, 1627).
