Edebiyat terimi olarak İcaz: Bir düşünceyi çok az sözcükle özlü bir şekilde anlatmadır. Kısaltmanın anlamı güçleştirmemesine dikkat edilir. Buna icaz-ı muhil denir. Az söz yüklü anlamla ifadeye makbul icaz denir. Atasözleri, vecizeler, hikmetli sözler bu gruba girer. Makbul icaz iki türdür: Hafz yoluyla icaz: Anlama zarar vermeyecek şekilde bazı sözcükler atılır. Bu cümle çıkarılarak da yapılabilir. Sözcük çıkarmaya icaz bi'l-harf denir. Örnek:
Bir pâreye bini âferinin
Pâpûşu atıldu Gevherî'nin
Ziya Paşa
Şair burada "papucu dama atıldı'yı "papucu atıldı" diye kısaltmış.
İcaz, cümle çıkarılarak yapılırsa icaz bi'l cümel adını alır. Örnek:
"Ahmet ders çalışsaydı'" Burada "başarılı olacaktı" cümlesi çıkarılmış.
Tazammum yoluyla icaz: İfadeden sözcük ve cümle atılmadan yapılan icazdır. İki türü vardır.
İcaz bi't-takdîr: Amaç az sözcükle anlatılırken ihatalı anlam da çıkar. Örneğin "Ateş düştüğü yeri yakar".
İvaz bi'l-kasr: Hiçbir sözcük atılmadan anlamca zengindir. Örneğin "Akacak kan damarda durmaz" gibi.
Bir pâreye bini âferinin
Pâpûşu atıldu Gevherî'nin
Ziya Paşa
Şair burada "papucu dama atıldı'yı "papucu atıldı" diye kısaltmış.
İcaz, cümle çıkarılarak yapılırsa icaz bi'l cümel adını alır. Örnek:
"Ahmet ders çalışsaydı'" Burada "başarılı olacaktı" cümlesi çıkarılmış.
Tazammum yoluyla icaz: İfadeden sözcük ve cümle atılmadan yapılan icazdır. İki türü vardır.
İcaz bi't-takdîr: Amaç az sözcükle anlatılırken ihatalı anlam da çıkar. Örneğin "Ateş düştüğü yeri yakar".
İvaz bi'l-kasr: Hiçbir sözcük atılmadan anlamca zengindir. Örneğin "Akacak kan damarda durmaz" gibi.
Benzer Edebiyat Terimleri:
- Surname
Divan edebiyatında sünnet, düğün, şenlik gibi olayları anlatan şiir şe
- Meştür
Divan edebiyatında dört cüzlü (yani 4 mefâ'ilün 4 müstef'ilün) ile yaz
- Somutlama
Eğretileme, benzetme, örnekseme gibi sanatlar aracılığıyla soyut kavra
- Triyole
On mısralı bir nazım şeklidir. Önce iki mısralı kısım, sonra dörder mı
- Kinaye
Bir sözcüğü hem gerçek hem de mecazi anlamda kullanarak maksadı üstü ö
- Söz Sanatları
Edebi sanatlar: Edebiyat yapıtlarını etkili ve güzel kılmak amacıyla b
- Ölçü
Sözün birtakım bölümlere ayrılarak, her bölümün hece sayısınca ya da h
- Telmih
Divan edebiyatı sanatlarından. Söz sırasında bilinen bir olaya, bir ki
- Ritim
1- Şiirde, hecelerdeki vurgu, uzunluk, kısalık, kalınlık, incelik, yük
- Taşlama
Halk edebiyatında bir kişiyi, bir yeri, bir şeyi ya da bir olayı acı,