Edebiyat terimi olarak İcaz: Bir düşünceyi çok az sözcükle özlü bir şekilde anlatmadır. Kısaltmanın anlamı güçleştirmemesine dikkat edilir. Buna icaz-ı muhil denir. Az söz yüklü anlamla ifadeye makbul icaz denir. Atasözleri, vecizeler, hikmetli sözler bu gruba girer. Makbul icaz iki türdür: Hafz yoluyla icaz: Anlama zarar vermeyecek şekilde bazı sözcükler atılır. Bu cümle çıkarılarak da yapılabilir. Sözcük çıkarmaya icaz bi'l-harf denir. Örnek:
Bir pâreye bini âferinin
Pâpûşu atıldu Gevherî'nin
Ziya Paşa
Şair burada "papucu dama atıldı'yı "papucu atıldı" diye kısaltmış.
İcaz, cümle çıkarılarak yapılırsa icaz bi'l cümel adını alır. Örnek:
"Ahmet ders çalışsaydı'" Burada "başarılı olacaktı" cümlesi çıkarılmış.
Tazammum yoluyla icaz: İfadeden sözcük ve cümle atılmadan yapılan icazdır. İki türü vardır.
İcaz bi't-takdîr: Amaç az sözcükle anlatılırken ihatalı anlam da çıkar. Örneğin "Ateş düştüğü yeri yakar".
İvaz bi'l-kasr: Hiçbir sözcük atılmadan anlamca zengindir. Örneğin "Akacak kan damarda durmaz" gibi.
Bir pâreye bini âferinin
Pâpûşu atıldu Gevherî'nin
Ziya Paşa
Şair burada "papucu dama atıldı'yı "papucu atıldı" diye kısaltmış.
İcaz, cümle çıkarılarak yapılırsa icaz bi'l cümel adını alır. Örnek:
"Ahmet ders çalışsaydı'" Burada "başarılı olacaktı" cümlesi çıkarılmış.
Tazammum yoluyla icaz: İfadeden sözcük ve cümle atılmadan yapılan icazdır. İki türü vardır.
İcaz bi't-takdîr: Amaç az sözcükle anlatılırken ihatalı anlam da çıkar. Örneğin "Ateş düştüğü yeri yakar".
İvaz bi'l-kasr: Hiçbir sözcük atılmadan anlamca zengindir. Örneğin "Akacak kan damarda durmaz" gibi.
Benzer Edebiyat Terimleri:
- Uyarlama Yabancı dilden çevrilen bir metni, çevrildiği dili kullanan toplumun y
- Taç Beyti Kasidede şairin adının geçtiği beyit.
- İç Kafiye Bir dizenin içinde fazladan yapılan, nesirdeki karşılığı "seci" olan u
- Darb-ı Mesel Meydana gelen bir durumu, olayı bir örnekle anlatmakta kullanılan kalı
- Epizod Bir hikâyede, şiirde asıl olaya karışan ikinci derecede önemli bir ola
- İstidrad Uygun bir yerde konu dışında bir şey anlatmak. Konuya açıklık getirmek
- Bab Bir edebi eserin düzenlenmesinde, konuların ele alınıp işlenmesine gör
- Ana Fikir Belirli bir konuda yazılmış eserlerin temelini oluşturan ve okuyucuya
- Tanzimat Edebiyatı 1860'da Tercüman-ı Ahval gazetesinin çıkmasıyla başlayan, Divan edebiy
- Sav İslamiyet öncesinde, destan dönemi Türk edebiyatında atasözlerine veri