Tarih terimi olarak Ketebe: Bir hattatın yazdığı yazıya koyduğu imza.
Yazma Eser (Hat-Tezhip-Ebru-Cilt-Minyatür) terimi olarak Ketebe: Bir hattatın yazdığı yazıya ismini koyması, demektir. Yazı meşkedenler, hocalarından ehliyetlerini gösteren icazetnameyi aldıktan sonra yazılarına ketebe koyarlardı. Aslı, "o yazdı" demek olan ketebehu'dur. Bazı hattatlar ketebeden sonra, "min telâmiz-i filan..." diyerek üstatlarının adını da yazarlardı.
Ketebe yerinde, Nemekahu, eğer yazan kendinden bir söz katıyorsa Harrerehu, harekeli yazılmış ise Rakamehu, tevazu için veya karalama olduğunu ifade için Sevvedehu, bir meşke bakarak yazmış ise veya meşk olduğunu ifade için Meşşakahu, istinsah suretiyle yazılmış ise Nesehahu veya Satarehu, aynen taklid edilmiş ise Kalledehu gibi tabirler kullanılmıştır.
Ayrıca murakka'at, kıt'a, kitap, ve levhalarda el-Fakîr, el-Hakir, el-Müznib, er-Râcî gibi takdim edilecek makama veya yazının konusuna uygun tevazu ifade eden cümleden sonra isim yazanlar da olmuştur, isimden sonra bazen "Güfire lehu, Gufire zünûbuhu" gibi dua cümlesi ilâve edenler de olmuştur.
Ketebe yerinde, Nemekahu, eğer yazan kendinden bir söz katıyorsa Harrerehu, harekeli yazılmış ise Rakamehu, tevazu için veya karalama olduğunu ifade için Sevvedehu, bir meşke bakarak yazmış ise veya meşk olduğunu ifade için Meşşakahu, istinsah suretiyle yazılmış ise Nesehahu veya Satarehu, aynen taklid edilmiş ise Kalledehu gibi tabirler kullanılmıştır.
Ayrıca murakka'at, kıt'a, kitap, ve levhalarda el-Fakîr, el-Hakir, el-Müznib, er-Râcî gibi takdim edilecek makama veya yazının konusuna uygun tevazu ifade eden cümleden sonra isim yazanlar da olmuştur, isimden sonra bazen "Güfire lehu, Gufire zünûbuhu" gibi dua cümlesi ilâve edenler de olmuştur.
Benzer Yazma Eser (Hat-Tezhip-Ebru-Cilt-Minyatür) Terimleri:
- Mümsiha
Hattatlarla kâtiplerin kalemin mürekkebini silmek için kullandıkları b
- Tefe
On tane altın varağa deste, on destesine tefe (veya defe) denir.
- Mührezen
Kâğıtların üzerine mühre vuran sanatkâr.
- Sığır Dili
Uzunlamasına açılan kitap ve mecmualara verilen ad. Beyazi de denilir.
- Ayırma Şemse
Ya şekiller ya da zemin, altın ile doldurulmak suretiyle yapılan şemse
- İç
Arap harflerinin karınlı veya tekneli olanlarının çizgi içindeki kısım
- Gül
Yazma kitapların sayfa kenarlarında görülen, çevresi tezhiplenmiş, ort
- Mibree
Hattatların ve kâtiplerin kalem yontmak için kullandıkları kalemtıraşı
- Rabıta
Ayak ile ilgili bilgilere bakınız.
- Dalgalanma
Tezhip de ve resimde dalga gibi eğri çizgiler meydana geldiğinde veril
