Liken Nedir?
Algler ve mantarların ortak yaşamları sonucu oluşan yapılara verilen ad. Ağaç gövdelerinde ya da kayaların yüzeyinde yamalı bir görünüm yaratan grimsi yeşil ya da sarı yosuna benzer öbekler. Kökleri, yaprakları ve çiçekleri bulunmayan bu küçük canlıların yeryüzüne dağılmış 15 bin kadar türü bilinmektedir. Kızgın çöllerden kutup bölgelerindeki kayalıklara kadar hemen her yerde yaşayabilen, sıcağa, soğuğa, neme ve kuraklığa son derece dayanıklı canlılar olan likenler yalnızca kirli hava ve tozdan aşırı ölçüde etkilenir. Bu yüzden de özellikle sanayileşmiş, büyük kentlerin çevrelerinde bulunmazlar.
Likenler yapılarına göre başlıca üç tipe ayrılır. Bunlardan ilki, kayalara ya da ağaçlara yapışarak, yassı yamalar oluşturan kabuksu likenlerdir; bulundukları yüzeyden parçalar hâlinde koparılabilirler.
Görünümleri yaprağı andıran yassı ve genellikle kâğıtsı kütleler hâlindeki yapraksı likenler, çoğunlukla orta yerlerinden, bazen de geliştirdikleri köksü uzantılarla kaya ya da ağaçlara tutunur. Bulunduğu yerde dik olarak duran ya da ağaçların dallarından aşağıya sarkan dallanmış likenlereyse, çalımsı likenler denir. Ana yapıları gri, ipliksi mantar dokularından oluşur. Bu dokuların arasında parlak yeşil alg hücreleri bulunur.
Likenler çok yavaş büyüyen; ama çok uzun ömürlü canlılardır. Likenlerin bazı türleri insanlar, bazıları da hayvanlar için iyi bir besin kaynağı oluşturur. Likenlerin parfüm yapımında yararlanılan türleri de vardır. Bu canlıların yararları arasında belki de en önemlisi, çıplak kayalarda gelişerek salgıladıkları asitlerle kayaların yüzeyinden küçük parçacıkların kopmasına ve böylece oluşan ince toprak katmanında, başka bitkilerin yetişmesine olanak sağlamasıdır.
