Edebiyat terimi olarak Makta: Gazel ya da kasidenin son beyti.
Yazma Eser (Hat-Tezhip-Ebru-Cilt-Minyatür) terimi olarak Makta: Mikta veya kalem yastığı da denir. Bir karış uzunluğunda, kalınca bir parmak eninde ve yassıdır. Kalemi yonttuktan sonra üzerine koyarak ucunu çıtlatmak için, yani dikine keserek yazı yazacak bir hâle getirmek için kullanılmıştır. Kalemin oturduğu yuvaya hane-i kalem denir. Makta genellikle fildişinden yapılmıştır. Altın kakmalı olanları da vardır. Ama bunlarda da kalemin ucunun geleceği yere ufak ve konik bir fildişi parça yapıştırılmıştır.
Makta ustaları mülga Mevlevî tekkelerinden ve bazen Bektaşî'lerden çıkmıştır. Bu maktaların baş tarafında zarif bir Mevlevi sikkesi ve altında talik yazıyla «Ya Hazret-i Mevlânâ» yazısı vardır. Daha altta hendesî şekillerde çiçekler ve üstatların zarif ve girift imzaları görülür.
N. Rüştü Büngül'ün, Eski Eserler Ansiklopedisi'nde makta yapan üstatlar arasında Bursalı Fahrî, Edirneli Nakşî, Çevrî, Resmî, Fikrî, Rıza ve Eski Reşid adları geçmektedir.
Makta ustaları mülga Mevlevî tekkelerinden ve bazen Bektaşî'lerden çıkmıştır. Bu maktaların baş tarafında zarif bir Mevlevi sikkesi ve altında talik yazıyla «Ya Hazret-i Mevlânâ» yazısı vardır. Daha altta hendesî şekillerde çiçekler ve üstatların zarif ve girift imzaları görülür.
N. Rüştü Büngül'ün, Eski Eserler Ansiklopedisi'nde makta yapan üstatlar arasında Bursalı Fahrî, Edirneli Nakşî, Çevrî, Resmî, Fikrî, Rıza ve Eski Reşid adları geçmektedir.
Benzer Yazma Eser (Hat-Tezhip-Ebru-Cilt-Minyatür) Terimleri:
- Semerkandi Kâğıt
Vaktiyle Semerkant'ta yapılan esmer; kaba fakat sağlam bir kâğıt.Kâğıt
- Zencirek
Yazma kitapların sayfa kenarlarına ve levha yazılarının etrafına, iki
- Kalemlik
Kalemdan ile ilgili bilgilere bakınız.
- Altın Tozu
Çoğunlukla fermanlarda kullanılan, altın tozundan yapılmış rıha verile
- Herkâr
Halkâr ile ilgili bilgilere bakınız.
- Stilize
Karakteri kaybolmadan basitleştirilerek tezyini ve şematik hâle sokulm
- Varakçılık
Altın eziciliği.
- Aklam-ı Sitte (Altı Kalem)
Altı yazı türü demektir. Bu isimle anılan altı cins yazı birbirine tab
- Hareke
Arapça ve Eski Türkçe yazıların az bir kısmında, sesli harflerin yerin
- Tevki
2-3 mm kalınlığında ve kelimelerin arası birleştirilerek yazılan yazı.
