Edebiyat terimi olarak Mazmun: Belli bir kavramı anlatan, onu düşündürüp çağrıştıran kalıplaşmış söz ve benzetmeler. Bir dizenin bir ifadenin taşıdığı ve onlardan herkesin anladığı gerçek ya da mecaz anlama, asıl anlamı yanında taşıyan bir isme, bir atasözüne, âyete, hâdise, olaya, bir şeyi onun özelliklerini çağrıştıracak sözcük ya da sözcük gruplarının veya dizelerin içine yerleştirmeye mazmun denir. Örnek:
Çıhma yârim giceler ağyar te'nından sakın
Sen meh-i evc-i melâhatsin bu noksândır sana
Fuzulî
(Sevgilim, gece yarıları dışarı çıkma, yabancıların ayıplarından sakın. Sen güzellik göğünün en yüksek yerindeki dolunaysın, gece çıkmak sana yakışmaz, kusur sayılır.)
Fuzuli'nin bu beytinde sevgili, güzelliğin doruğundaki aya benzetiliyor. Ayın en güzel hali dolunaydır. Dolunay güneşin batmasından önce doğar. Dolunayın gece yarısı çıkması ay tutulmasıyla olabilir. Ay tutulduğunda noksandır, kusurludur, güzelliğini kaybeder. Fuzulî, bu beytinde "noksan" ve "ta'n" sözcükleriyle bir ay tutulması mazmunu yapıyor.
Çıhma yârim giceler ağyar te'nından sakın
Sen meh-i evc-i melâhatsin bu noksândır sana
Fuzulî
(Sevgilim, gece yarıları dışarı çıkma, yabancıların ayıplarından sakın. Sen güzellik göğünün en yüksek yerindeki dolunaysın, gece çıkmak sana yakışmaz, kusur sayılır.)
Fuzuli'nin bu beytinde sevgili, güzelliğin doruğundaki aya benzetiliyor. Ayın en güzel hali dolunaydır. Dolunay güneşin batmasından önce doğar. Dolunayın gece yarısı çıkması ay tutulmasıyla olabilir. Ay tutulduğunda noksandır, kusurludur, güzelliğini kaybeder. Fuzulî, bu beytinde "noksan" ve "ta'n" sözcükleriyle bir ay tutulması mazmunu yapıyor.
Benzer Edebiyat Terimleri:
- Serbest Nazım Bend, vezin ve kafiye kurallarına bağlı olmayan nazım şekli. Bendlerin
- Öğretici Tür Genel bağlamda öğretme, bilgilendirme amacıyla ortaya konan tüm ürünle
- Yığın Romanı Sanatsal bir kaygı gütmeden yazılan, sürükleyici olayları konu alan, g
- Sanat Bir duygunun, bir tasarımın, bir düşünce ya da güzelliğin biçimlendiri
- Varsağı Bre, Hey gibi ifadeleri içeren, beste ile söylenen âşık edebiyatı nazı
- Hâfız-I Kütüb Kitapları koruyan kişi. Eskiden kütüphaneciler bu isimle adlandırılırd
- Biladiye Beldeleri konu edinen edebi eserler. Sanatçılar gördükleri, gezdikleri
- Gerçeküstücülük 1924'den sonra Dadaizm'in yerine geçen, Fransa'da Andre Breton ve arka
- Edisyon Kritik Eleştirel basım. Farklı nüshaları bulunan yazma veya matbu eserlerin a
- Vahdet-i Vücud Varlığın birliği. Tasavvuf düşüncesinde, yaratanla yaradılanın tek kay