Silisyum Elementi Ve Kullanım Alanları
BİLGİ : Silisyum (Si) periyodik cetvelin IVA grubunda yer alan ametal element. Oksijenden sonra doğada en çok bulunan (silis ve silikatlar biçiminde) elementtir. Silisin yüksek sıcaklıklarda kokla indirgenmesinden elde edilir. Kahverengi amorf toz ya da gri renkli, metalik görünüşlü, yarı iletken kristaller oluşturur. Isıtılınca oksitlenir. Halojenler, hidrojen flüorür ve alkalilerden etkilenir. Alaşımlarda, transistör ve yarı iletken yapımında kullanılır. Hemen bütün bileşiklerinde 4 değerliliklidir. Bileşikleri karbonunkine benzer, ancak onun gibi çift ya da üçlü bağ yapmaz ve silisyum atomlarından oluşan zincirler karbonunki gibi kararlı değildir. Silan adı verilen silisyum hidrürler, havada kendiliğinden tutuşur ve suyla hidrolize uğrarlar. Silisyum tetraklorür, klorun, silis ve karbon karışımına etkisiyle elde edilen renksiz, dumanlı bir sıvıdır. Silikonlar ve silisyumlu organik bileşiklerin eldesinde başlangıç maddesidir. Karborundum adıyla da bilinen silisyum karbür (SiC), siyah kübik kristalli bir katıdır; elmas kadar serttir ve aşındırıcı olarak yararlanılır. Kimyaca aktif olmayışı, refrakter özelliği ve ısıyı iletmesi nedeniyle ateşe dayanıklı tuğla yapımında kullanılır. Yüksek sıcaklıklarda da yarı iletken özellik kazanır.
KULLANIM ALANLARI :
Silisyum ya da silikon, kullanım alanı en geniş olan elementlerden biridir. Kum ve kil formu, beton ve tuğla yapımında kullanılır. Yüksek sıcaklıklarda çalışma koşullarına çok dayanıklı bir elementtir. Silikat formuysa, mine, emaye ve çanak-çömlek yapımında önemlidir. Çeliğin bileşimine de katılır. Kusursuz mekanik, optik, termal ve elektriksel özellikler taşıyan en ucuz madde olan kum halindeki silika, camın da esas bileşenidir. Aşırı saf silisyum, bor, galyum, fosfor ya da arsenik ile güçlendirildiğinde; transistörler, güneş gözeleri ve doğrultucular gibi, elektronik endüstrisinde büyük önem taşıyan aygıtların yapımında kullanılan silikon karışımları elde edilir. Elektronik mikroçiplerin yapımında yarıiletken olarak kullanılır. Diatomlar ve radyolaryalar gibi omurgasızların dış iskeletlerinin yapısına katılması nedeniyle de, yaşamsal önem taşımaktadır. Bu dış iskeletler, daha sonra dibe çökerek, çeşitli kayaçların yapısına katılır. Bitkilerin ve insan iskeletinin yapısında da silisyum bulunur. Silikon karbid (SiC), bilinen en sert maddelerden biridir.
