Yahya Kemal Beyatlı Kimdir?
(1884 Üsküp-1958 İstanbul), Türk şair ve düşünürü. Asıl adı Mehmet Agâh'tır. Nişli İbrahim Bey'in oğludur. İlköğrenimini Üsküp'te, ortaöğrenimini Selânik ve İstanbul Vefa idadilerinde (lise) tamamladı (1902). Bir öğrenim dönemi Robert Kolej'e devam ettikten sonra Paris'e gitti (1903). Siyasal Bilgiler Fakültesi'ne yazıldı. 1912'de yurda dönünce Türk Ocağı çevresine katıldı, ulusçuluk akımını yaymak isteyen bu kuruluşun düzenlediği cuma toplantılarında edebiyat konferansları verdi. Ziya Gökalp gibi, dönemin iktidar partisi olan İttihat ve Terakki'nin merkez organlarında görevli düşün adamlarıyla yakınlık kurdu. O da, "Millî Edebiyat" akımına bağlı çağdaşı yazarlar gibi (Fuat Köprülü, Hamdullah Suphi, Yakup Kadri vb.) dil ve tarih konularında görüşlerini belirten makaleler yayımlamaya başladı. Bu ilişkiler sonucu, güçlendirilmek istenen Darülfünun'un öğretim kadrosuna atandı (1915). Kurtuluş Savaşı'nın bitimine doğru (1923) Ankara'ya geçerek Hakimiyet-i Milliye gazetesine başyazar oldu. Urfa'dan milletvekili seçildi (1923). Daha sonra Varşova (1926), Madrid (1929) elçiliklerine atandı. Tekirdağ ve İstanbul milletvekili seçilerek yeniden parlamentoya girdi (1935-1946). 1949'da Pakistan büyükelçiliğinden emekliye ayrıldı; ölümüne kadar özel bankaların ve kimi şirketlerin "idare meclisi" üyeliklerinde bulundu. Makale ve şiirleri II. Meşrutiyet döneminde Yeni Mecmua, Şair, Edebî Mecmua, Şair Nedim, Büyük Mecmua, Dergâh, İnci, Yarın, İleri dergi ve gazetelerinde, Cumhuriyet döneminde Akademi, İstanbul, Aile, Cumhuriyet, Akşam, Hürriyet dergi ve gazetelerinde yayımlandı. Paris'te kaldığı dokuz yıl boyunca tarih ve edebiyat dallarında öğrenim fırsatları bulan Yahya Kemal yenilik edebiyatımızın en güçlü şairlerinden biridir. 20. yüzyılın başında açıklığa kavuşan bir çeşit yeniden doğuş hareketinde, Tanzimat sonrası düşünsel gelişmelerin oluşturduğu dönüşümlerin uzağına düşmemiştir. Yapıtları: "Kendi Gök Kubbemiz" (1961), "Eski Şiirin Rüzgârıyla" (1962), "Rübailer ve Hayyam Rübailerini Türkçe Söyleyiş" (1963), "Aziz İstanbul" (1964), "Eğil Dağlar" (1966), "Siyasî Hikâyeler" (1968), "Siyasî ve Edebî Portreler" (1968), "Edebiyata Dair" (1971).
