ansiklopedik bilgi ile ilgili bilgi kaynakları

Osmanlı İmparatorluğu'nda olayları kaydetmekle görevli devlet memuru. Vak'anüvisler, Dıvanıhümayun'a bağlı reisülküttabın emrinde çalışırlardı. Osmanlı Devleti'nde olayların resmî devlet görevlilerine...

Sabit bir noktadan asılı bir kütleden oluşan ve belli bir periyotla salınan aygıt. Birçok çeşidi vardır. "Basit sarkaç", ince bir tel ya da iple asılmış küçük bir kütleden oluşur. Telin uzunluğu l, ye...

Osmanlı İmparatorluğu'nda savaşlarda ya da akınlarda elde edilen esirlerden alınan devlet payını gösteren ve düzenleyen kanun. Sözcük Farsça penç (beş) sözcüğünden gelir. Osmanlılarda bu kanun I. Mura...

Proteinler ve karbon hidratlarla birlikte temel besin maddelerinin üç ana grubunu oluşturan besin maddesi. Yağların kimyasal yapısı gliseritlerden oluşur. Bitkisel ya da hayvansal kaynaklı olabilirler...

Uyku sırasında bilinçsizce gezme hâli; somnanbülizm. Daha çok çocukluk ve ergenlik çağlarında görülür. Kişi yaptıklarının farkında olmaksızın kalkıp dolaşır ve birtakım davranışlarda bulunur. Genellik...

Bolu ili sınırları içinde yer alan Abant Gölü, kente yaklaşık 30 km. uzaklıktadır. Abant dağları üzerinde arazi kaymaları ile oluşan bu set gölüne E-5 karayolundan ayrılan 20 km'lik asfalt bir yolla u...

Turpgillerden, baharlı kimi bitkilere verilen ortak ad. Kuzey yarıkürede, ılık ve nemli bölgelerde yetişirler. Yaprakları salata olarak yenir. Birçok türü vardır. Bunlardan bahçe teresinin (Lepidium s...

Çekirdek ve sitoplâzmadan oluşan, saydam ve canlı hücrenin metabolizma olaylarının oluştuğu yer. Protoplâzma terimi ilk kez 1835′te canlılarda tüm yaşam süreçlerinden sorumlu olan temel madde a...

Güney Amerika'nın en güney noktası olan Horn Burnu ile Güney Shetland Adası arasındaki geniş geçit. Drake Geçidi, Atlas ve Pasifik okyanuslarının güney kesimlerini birleştirir. Adını, 16. yüzyılın iki...

Yıllık geliri yüz bin akçeden çok olan dirlik. Osmanlı Devleti'nin dirlik sisteminde, yüksek kıdemli ümeraya belli bir hizmet karşılığı ya da padişahın yakınlarına, devlete yararlık gösterenlere gelir...

Hz. Musa'ya bildirilen Tanrı buyruklarını kapsayan, İbranîlerin din kitabı. On yedinci yüzyıldan beri Tevrat üzerinde yapılan incelemeler, bu kitaplarda Musa devrine ait bazı eski parçalar bulunmakla ...

Canis aureus. Rengi kurda, boyu ve gür kuyruğu tilkiye benzeyen, etçil bir memeli. Beden yapıları kurda benzer, ancak onlardan daha küçük ve ince yapılıdırlar. Boyları 60-100 cm, yükseklikleri 38-50 c...

Kan basıncının belirli bir değerin üstüne çıkmasıyla, kanın damar çeperlerine uyguladığı aşırı basınç. Hipertansiyonun olabilmesi için atardamardaki kan basıncı, 10 ile 16 cm. cıva ağırlığına eşit bir...

İ.Ö. 12. yüzyılda kuzeyden Yunanistan'a giren ve hemen tüm Yunanistan'ı ele geçiren kavim. Kendilerinden önce Yunanistan'a yerleşmiş olan Akalar, Dor göçlerini durduramadılar; bir kısım Akalar, Dorlar...

Kirpikliler sınıfından bir hücreli hayvan (Paramecium). Elips şeklinde, yassı gövdeli olup tatlı sularda yaşar. Özellikle durgun ve kirli sularda çok bulunur. Bir tek hücreden ibaret olmasına karşın k...

Termit ve geviş getiren memeli hayvanlar (inek, deve vb.) gibi, bitkiyle beslenen hayvanların vücudunda yaşayan bakterilerdir. Bu bakterilerdeki selüloz enzimi sayesinde, selüloz sindirilebilir....

Hindistan'ın Madhya Pradesh eyaletinde kent. Agra'nın güneyindedir. 19. yüzyılda Gvaliur Kalesi'nin eteğinde kuruldu. Makine ve seramik yapımı, deri işlemeciliği, pamuk ve tütün ekimi yapılır. Nüfusu ...

İnce taneli bir kitle içine oturmuş büyük kristallerden meydana gelen pegmatit, granit, siyanit, diyorit, gabro, peridotit vb. magmatik kayaçların genel adı....

İslâmın beş şartından biri. Diğerleri; kelime-i şehâdet getirmek, namaz kılmak, zekât vermek ve hacca gitmektir. İslâmın beş şartından dördüncüsü, mübârek ramazan ayında, her gün oruç tutmaktır. Oruç,...

Sırtı kırmızı ve kurşunî renkte, kemirici ve zararlıları yok eden iri bir gece kuşu (Strix aluco). Afrika, Avrupa ve Asya'da kıyı ormanlarında yaşar. Yuvasını oyuk ağaçlara yapar. ...

Klasik Türk müziğinde, faslın giriş taksiminden sonra ilk çalınan dört haneli ve dört teslimli parça. Yalnız sazlarla çalınır, güftesi yoktur. Uzunluğu birbirine eşit 4 bölümden oluşur. Dini peşrevler...

Kuzeybatı Afrika'da genç ve yüksek dağ sıralarına verilen genel ad. Güneybatı Fas'ta başlar ve Kuzeydoğu Tunus'ta Bon Burnu'na kadar uzanır (yaklaşık 2.400 km.). En yüksek doruğu batı Fas'ta Tubkal'dı...

Türkiye'de, 1942-1944 arasında bir kereye mahsus olarak çiftçi, esnaf ve üreticilerden alınan olağanüstü servet vergisi. İkinci Dünya Savaşı'nda enflasyon, karaborsa ve stokçuluk sayesinde elde edilen...

Akciğerleri örten zarların iltihaplanıp, bu zarlar arasında sıvı toplanması hâli. Tıp lisanındaki ismi, dir. Akciğerleri örten zarlara plevra denir. Plevra; kan ve lenfa yollarıyla gelen mikropla ...

Pennine Alpleri'nde Valais'yi (İsviçre) Piemonte'ye (İtalya) bağlayan karayolu geçidi ve tünel. En yüksek yeri 2.009 m. olan Simplon Geçidi, Kuzeybatı Avrupa'dan Güney Avrupa'ya inen önemli karayoludu...