Akdeniz
(Fr.: Méditerranée, tarihte: Mare Internum, İng.: Mediterranean Sea)Avrupa, Asya ve Afrika arasında yer alan kıtaarası deniz. Batıda Atlantik Okyanusu'na Cebelitarık, Karadeniz'e de Çanakkale ve İstanbul boğazları ile bağlanır. Jeologların "Mesoje" ya da "Tethys" adını verdikleri eski Akdeniz, şimdikinden çok daha geniş bir jeosenklinaldi. Kıyılarında ve üzerinde 18. yüzyılda başlayan ve günümüze dek süregelen birçok bilimsel araştırmalar yapıldı. Sonradan yapılan Süveyş Kanalı ile Kızıldeniz yolundan Hint Okyanusu'na bağlantısı olan Akdeniz'in yüzölçümü 2.969.000 km2'dir. Uzunluğu 3.800 km.'yi bulur. Genişliği Cezayir ile Marsilya arasında 740, Güney Yunanistan-Trablus (Libya) arasında 400 km.'dir. Bir içdeniz olmasına rağmen genellikle 2.500-4.000 m. arasında derinliğe sahiptir ve kıta sahanlıkları az yer kaplar. Akdeniz, Güney İtalya, Sicilya ve Tunus üzerinden geçen bir sınırla iki bölüme ayrılır: Batı ve Doğu Akdeniz. Başlıca adaları Sicilya, batıda Balear, Korsika, Sardinya; doğuda Pantelerya, Lampedusa, Cerbe, Malta, Girit, Kıbrıs ve Ege adalarıdır. Doğu Akdenizin başlıca kolları ya da ikincil denizleri, Yunan, Adriya, Ege, Marmara, Karadeniz ve Azak'tır. Hemen bütün Akdeniz çevresi yeryüzünün başlıca deprem bölgeleri arasındadır; Vezüv, Stromboli, Etna gibi etkin volkanlar da vardır. Sıcak bir bölgede yer alması nedeniyle buharlaşma kuvvetlidir. Bunun doğal bir sonucu olarak tuzluluk oranı yüksektir ve yerine göre binde 37-39'a ulaşır. Akdeniz, su kaybını, Karadeniz'in Boğazlar ve Marmara üzerinden gelen fazla suları ile karşılar. Gelgit önemsizdir. Akdeniz'e dökülen akarsular, alüvyonla çok yüklü bulunmaları ve gelgitin de önemsiz olması nedeniyle çok kez ağızlarında deltalar oluştururlar. Akdeniz, balıkçılık bakımından zengin bir deniz değildir. En çok ton, istavrit, sardalya ve hamsi avlanır. Avlanan balık, yılda ortalama 1 milyon ton kadardır. Kıyılarında birçok tuzlalar vardır ve yılda ortalama 5 milyon tona ulaşan tuz üretimi, oldukça önemli bir gelirdir. Bir başka geliri de mercan ve süngerdir. Barselona, Marsilya, Cenova, Napoli, Trieste, Pire, İzmir, Selânik, İskenderun, Lazkiye, Hayfa, Port Sait, İskenderiye, Trablus, Cezayir gibi birçok önemli liman, bu deniz kıyısındadır. İran Körfezi kıyısı petrolünün büyük kısmı ya bu denizin doğu kıyılarına ulaşan petrol boruları ya da Süveyş'ten Akdeniz'e çıkan petrol gemileriyle taşınır. Yazları sıcak ve kurak, kışları ılık ve yağışlı bir iklim tipinin (astropikal-subtropikal) görüldüğü Akdeniz kıyılarında turizm bakımından dünyanın en tanınmış yöreleri bulunur.
