Banknot Nedir?
Bankalar tarafından çıkarılan ve hamili tarafından bankaya gösterildiği anda madenî parayla ödeneceği taahhüdünü taşıyan evrak; günümüzde para olarak kabul edilen ödeme aracı. I. Dünya Savaşı'na kadar bankalar, "paraya çevrilir banknot" çıkarırlardı. Bankanın herhangi bir yerdeki gişesine bunlar gösterilince karşılığı madenî para olarak alınırdı. Böylece madenî para taşıma güçlüğü ortadan kaldırılmıştı. Ancak daha sonraki yıllarda banknotların paraya çevrilebilmesi bazı koşullara bağlandı. Böylece "koşullu çevrilme" sistemi doğdu. Örneğin, banknotlar yalnız bankanın merkezinde paraya çevrilebiliyorlardı. Eğer banknotların madenî parayla ödenmesi zorunluğu yasayla geçici bir zaman için ortadan kaldırılırsa, paraya çevrilme yeteneğini taşımayan bu banknotlar, "kâğıt para" niteliğini alır. Madenî karşılığı bulunmaksızın ve madenî para ile ödeneceği taahhüt edilmeksizin devletlerin çıkardığı paralara kâğıt para denir. Bugün dünyanın birçok ülkesinde banknotlar madenî paraya çevrilemez durumda olduğu için kâğıt para niteliğini almışlardır. Bankalar altın karşılığı bulunmadan da banknot çıkarmışlardır. Böylece karşılıksız banknot çıkarmak, piyasadan faizsiz borç para almak demektir. Çünkü bankalar, bu banknotları para gibi kullanmaktadırlar. Öte yandan, karşılıksız banknot çıkarmak, para değerinin düşmesi sonucunu yaratır. Bu nedenle banknot çıkarmak işinin düzenlenmesi zorunlu hâle gelmiş ve bu işin bir bankanın tekeline verilmesi uygun görülmüştür. Günümüzde banknot çıkarma, merkez bankalarının tekelindedir.
