Biçim Nedir? (Edebiyat)
Bir edebiyat yapıtını oluşturan anlatımsal ögelerin tümü, şekil, form. Bu anlamda, dil, üslup, kompozisyon, türe ilişkin yapı ve anlatım özelliklerini kapsar. Edebiyatta anlatım yolları açısından kabaca iki temel biçime başvurulmuştur: nazım, nesir. Bu iki grupta toplanabilecek yapıtlar kendi içlerinde türsel özelliklerine göre ayrıca kümelenirler: şiir, roman, öykü gibi. Başka deyişle edebiyat türleri, anlatım biçimlerine göre kümelendirilmiştir. Tiyatroda ise her iki anlatım yolu da kullanılmıştır. Ayrıca türlerde de yapı ve anlatım özellikleri bakımından çeşitli biçim ögeleri söz konusudur: vezin, kafiye, nazım biçimleri, anlatım teknikleri gibi. Bir edebiyat yapıtının değerlendirilmesinde başlıca ölçütlerden biri olan biçim kavramı, asıl bu anlamda kullanılır. Sanat yapıtını sanat yapıtı yapan şeyin, kendi yapısında, bütünüyle kendine özgü birtakım özellikler olduğunu savunanlara da biçimci (formalist) denir. Edgar Allan Poe'nun şiirde saf güzelliğe yönelmesi, Mallarmé'nin ve Valery'nin, şiiri sözcükler düzeni olarak görmeleri biçimciliklerinin sonucudur. Sembolizm, parnassizm, dadaizm, kübizm, letrizm gibi akımlar da biçimci anlayışın ürünüdürler. Biçim konusu bütün ülke edebiyatlarında, genellikle şiirin sorunu olarak görülmüş, biçim ve öz tartışmaları şiirin çevresinde yapılagelmiştir. Nesir biriminin cümle olması, nesre dayanan edebiyat ürünlerinde anlamdan vazgeçememe gibi bir zorunluğu beraberinde getirir. Oysa şiirde, dadaizm, letrizm gibi akımlarda "hiçbir şey anlatmamak" gibi bir ilke benimsenebilmiştir. Ama şiirde de biçim değerlerinin tek başına önemli bir rol oynamadığını savunan çağdaş biçimciler, biçimi, yapıttaki bütün ögelerin ve bunların arasındaki bağların oluşturduğu yapı olarak tanımlamışlardır.
