Federal Almanya Cumhuriyeti
(Alm. : Bundesrepublik Deutschland, Fr.: République Fédérale D' Allemagne, İng. : Federal Rebuplic of Germany), Avrupa'da devlet. Ülkenin resmî dili Almancadır. Halkın çoğu Protestan ya da Katolik Hristiyandır. Protestan ve Katolik nüfus oranları eyaletlere göre değişir. Ancak tüm ülkedeki Katoliklerin ve Protestanların sayısı birbirine yakındır. 4.250 km. uzunluğundaki kara sınırlarının en uzun bölümünü, 1.380 km. uzunluğundaki Demokratik Almanya sınırı oluşturuyordu. Federal Almanya'nın diğer sınır komşuları Avusturya, Çekoslovakya, Danimarka, Hollanda, Belçika, Lüksemburg, Fransa ve İsviçre'dir. Kuzey Denizi ve Baltık Denizi'nde bulunan kıyılarının uzunluğu 900 km.dir. Batı Almanya birleşmeden önce "Länder" denilen 11 federal devlete bölünmüştü. Bu devletlerin adları, şöyle sıralanabilir: Baden-Württemberg, Niedersachsen (Aşağı Saksonya), Bayern (Bavyera), West Berlin (Batı Berlin), Bremen, Hamburg, Hessen, Rheinland-Pfalz, Nordrhein-Westfalen (Kuzey Ren-Vestfalya), Saarland, Schleswig-Holstein. Kuzey Denizi ve Baltık'tan, güneyde Alpler'e kadar yayılan Federal Almanya toprakları, doğal peyzaj bakımından farklı bölgelere ayrılır. Kuzeyde, dördüncü zaman buzullarının izlerini taşıyan ovalar yayılır. Çoğu yerde kum ve killi katmanlarla kaplı, yer yer turbalıklar ve göllerle kesilen bu ovalar, patates ve çavdar dışındaki bitkilerin üretimine elverişli değildir. Düz ve alçak kıyılar; koylar; Weser, Elbe haliçleri gibi derin haliçler ve Kuzey Denizi'ndeki Frison, Baltık'ta Fehmarn Adaları gibi adalarla parçalanmıştır. Orta bölge genellikle engebelidir. Üstleri artık plato biçimini almış eski kitlelerle bunlar arasında kalan ve zemini alüvyonla örtülü havzalar birbirini izler. Platolar genellikle yoğun ormanlarla örtülüdür. Havzalar bölgenin başlıca tarım ve yerleşme alanlarını oluştururlar. Bu havzalar Rhein ve başlıca kolları Weser, Elbe ırmaklarının orta ve yukarı çığırlarıyla birbirlerine bağlanır. Güney Almanya peyzaj bakımından çeşitlilik gösterir. Batıda, Vosges (Fransa) ve Karaorman Dağları arasında tabanı kalın alüvyonla örtülü Rhein Vadisi, daha doğuda, Rhein'in sağ kolları Neokar ve Main nehirleri vadilerinin yardığı Suab-Frankoni platoları yer alır. Alpler ile, bölgeyi batı-doğu yönünde kesen Tuna Irmağı arasında geniş Bavyera Platosu yayılır. Alpler'in kuzey sıraları Güney Almanya'da yer alır. Yeniden kuruluşundan bu yana geçen kısa dönemde, Batı Almanya ekonomik güç açısından dünyanın en başta gelen birkaç ülkesinden biri durumuna geldi. Tarım kesimi, çalışan nüfusun % 15'ini kapsar. Federal Almanya ekonomisi daha çok endüstri ve ticarete dayanır. Tarım, ileri teknik yöntemler kullanılarak yapılır. Büyük tutarlarda kimyasal gübre tüketilir. 1973'te ülkede 1.418.000 traktör kullanılıyordu. Tarım işletmeleri genellikle 10 hektardan daha az büyüklükte küçük işletmelerden oluşur. 1983'te ekilebilir ve sürekli tarım yapılabilir alanların oranı % 49'dur. İstatistik verilere göre 1971-1974 yılları arasında ülkede yılda ortalama 3.163.000 ton yulaf, 6.500.000 ton arpa, 2.654.000 ton çavdar, 15.841.000 ton patates, 3.465.000 ton sebze ve meyve, 15.840.000 ton şekerpancarı, 30.000 ton şerbetçiotu, 240.000 ton kolza, 30.690.000 m3 ağaç, 5.805.000 ton şarap, 500.000 ton tereyağı, 21.508.000 ton süt, 92.000.000 hektolitre bira, 2.477.000 ton şeker üretilir. Aynı yıllarda ülkede 14.420.000 baş sığır ve 20.213.000 baş domuz besleniyordu. Federal Almanya çok gelişmiş ve çeşitli bir endüstriyel yapıya sahiptir. Endüstri için gerekli hammaddelerin bir bölümü ülke içinden sağlanır. Endüstri dallarının çoğunda üretim düzeyleri dünya ülkeleri arasında birinci sırayı alır. 1974 ve 1975 yıllarında yılda ortalama 95.000.000 ton taşkömürü, 100.000.000 ton linyit, termik, elektrik ve nükleer kaynaklardan 366 milyar kw/s elektrik, 5.750.000 ton ham petrol, potas, kurşun, çinko, demir cevheri, bakır, 22.000.000 ton demir, 40.000.000 ton ham çelik, 33.000.000 ton çimento, 278.000.000 ton sentetik kauçuk, üretildi. Toplam elektrik üretimi 1980'de 368.772.000.000 kw/s'e çıktı. Kimya endüstrisi, gerçekleştirilen üretimin parasal değeri açısından dünyada ilk sırayı alır. 1975'te 2.4 milyon ton makine üreten Federal Almanya dünyada makine üretimi açısından birinci, dışsatımı açısından ikinci ileri ülkelerden biridir. Cam eşyalar üretiminde dünyada üçüncü gelir. 1974 yılında 3.186.000 otomobil ve 2.500.000 ton brüt tonilatoluk 154 gemi üreten Federal Almanya, otomobil üretiminde ABD ve Japonya'dan sonra üçüncü, gemi üretiminde Japonya'dan sonra ikinci gelir. Federal Almanya'da 1950'lerde genişletilen ve günümüzde toplam uzunluğu 34.000 km.ye ulaşan otoyol ağı önemli merkezleri birbirine bağlar. Dört ana eksene yayılan yaklaşık 69.000 km.lik ana demiryolu ağı üzerindeki ekspres tren sistemleri ileri teknolojiye dayanır. Irmak ve kanallardan oluşan 4.350 km.yi aşkın su yolları ucuz taşımacılık açısından çok önemlidir. Federal Almanya'nın cari fiyatlarla 1979'da 22.4 milyar DM olan dış ticaret fazlası, 1984'te 53.9 milyar DM'ye yükselmiştir. Ülkede, 1981 yılı sonunda toplam 4.720.000 yabancı işçi çalışıyordu. Bu rakamın 1.546.000'ini Türk işçileri oluşturuyordu. Bugünkü Almanların atası olan Cermenlerin tarihleri, sürekli kavim değişiklikleriyle doludur. Bu kavimler birdenbire tarih sahnesinden kaybolurlar. Bunların daha güçlü komşuları içinde mi eridikleri, yoksa daha geniş topluluklar meydana getirmek üzere birbirleriyle mi birleştikleri kesin olarak bilinmemektedir. İ.Ö. 4. yüzyılın sonlarına doğru yurtları, Schleswig-Holstein, Danimarka ve Kuzey Almanya'nın Weser ile Oder ırmaklarının aşağı kesimleri arasındaki bölgeyi kapsıyordu. İ.Ö. 3. yüzyılda Keltleri Galya'ya sürerek Almanya'yı ele geçirdiler. Aradan yüzyıl geçmeden Roma'ya akınlarda bulundularsa da, Roma onları İ.S. 3. yüzyıla kadar kendi imparatorluk sınırları dışında tutmasını bildi. Cermenler İ.S. 1. yüzyılda Cermanya'yı Urallar'a ve Karadeniz'e kadar genişlettiler. İ.S. 3.-4. yüzyıllarda Hunların Avrupa'ya yayılmaları üzerine Cermen kabilelerinden büyük bir bölümü sel gibi Roma üzerine akmaya başladı. Gotlar Japonya ile İtalya'ya, Vandallar Güney Japonya ile Kuzey Afrika'ya göç ettiler. Lombardlar, Po Havzası'na çekilip Lombardiya'yı kurdular. Anglosaksonlar İngiltere'ye geçerek, orada Angleland'ı (İngiltere), Franklar ise Galler'e inerek en güçlü Cermen krallığını kurdular. Elbe Irmağı çevresinde yerleşmiş olan asıl Cermenler, kendi dillerini, geleneklerini korudular. Frank Kralı Clovis (Chlodwig) 6. yüzyılda Hristiyanlığı kabul ederek, Avrupa'ya Roma uygarlığını soktu. 768'de tahta çıkan Frank Kralı Charlemagne, 800 yılında Papa tarafından Roma imparatoru ilân edildi. O çağda Fransa ile Almanya bir tek ülke sayılıyordu. Charlemagne'ın geniş imparatorluğu, torunları zamanında paylaşıldı. Varduk Antlaşması (843) ile Ren ve Aare ırmaklarının doğusunda kalan parça, Doğu Frank Devleti adıyla en küçük kardeş, Alman Ludwig'e düştü. Böylece dağılan Charlemagne İmparatorluğu birçok dükalığa bölündü. İlk Doğu Frank krallığı 911'de kuruldu. Frankonya Dükü I. Konrad kral oldu. 936'dan sonra Sakson dükleri kral oldular. I. Otto (Büyük Otto, 936-973), Fransa hariç, bütün Almanya'yı egemenliği altına aldı. 962'de kaiser (imparator) unvanını alarak Kutsal Roma-Cermen İmparatorluğu'nu kurdu. Ancak Hohonskaufen Hanedanı zamanında devlet ile kilise arasında başgösteren anlaşmazlıklar ve ülkedeki kargaşalıklar II. Friedrich döneminde son haddine vardı. II. Friedrich'in ölümü (1250) üzerine Almanya büsbütün karıştı. Uzun bir süre imparator seçilemedi. En sonunda, Avusturyalı Rudolph imparator ilân edildi (1273). Böylece, Habsburg Hanedanı'nın ilk imparatoru iş başına geldi. Habsburglardan İmparator Charles Qint (V. Karl, 1519-1556) Avusturya, İspanya, Hollanda ve İtalya'nın bir kısmını egemenliği altına aldı. Buna karşın, ülkenin dört bir yanında kargaşalıklar sürüp gidiyordu. Luther, Protestanlığı yaymaya başladı. 1555'te Augsburg Antlaşması imzalandı. Herkesin kendi inancına göre ibadet etmesine izin verildi. Ancak, iki taraf arasındaki barış 63 yıl sürdü. 1618'de Bohemya'da başlayan kargaşalıklar, dinî bir savaş hâlini aldı ve bütün Almanya'ya yayıldı. Kargaşalıklar tam otuz yıl sürdü. 1648'de imzalanan Vestfalya Antlaşması ile savaş sona erdi. Alman imparatorlarının yetkileri daraltıldı. Bu savaşlar sırasında Güneybatı Almanya'da yaşayan Hohenzollern kontları, Berlin'in doğu kesiminde egemenlik kurmaya başladılar ve Doğu Prusya'yı ellerine geçirdiler. 1640'ta, Friedrich Wilhelm Brandenburg, Prusya Devleti'nin temelini attı. Bundan sonra tahta çıkan I. Friedrich, 1701'de ilk Prusya kralı oldu. Prusya'nın yükselmesi II. Friedrich (Büyük Friedrich) dönemine rastlar. Bu dönemde 1756-1763 yılları arasında Avusturya ile yapılan Yedi Yıl Savaşları'nda Avusturya kesin bir yenilgiye uğradı. Almanya'nın yönetimi II. Friedrich'in eline geçti. Fransız Devrimi'nden sonra, Avusturya ile Prusya da dahil olmak üzere birçok Alman devleti savaşlara sahne oldu (1792). Napoléon, Almanya'nın içlerine kadar girdi ve 1806'da Kutsal Roma-Cermen İmparatorluğu'nu tamamen yıktı. Bu durum Almanya'nın yeniden birleşmesine yol açtı. Yapılan savaşlar sonunda, Napoléon Leipzig'de ve Waterloo'da yenildi. Bunun üzerine, 1814-1815'te Viyana Konferansı toplandı, konferansta Almanya'daki üç yüzü aşkın bağımsız devletin azaltılmasına karar verildi. İmparatorluğun yerine de bir Alman Konfederasyonu kuruldu. 1871'de Prusya Kralı I. Wilhelm'in, Kont Otto von Bismarck'ı başbakanlığa getirmesiyle Almanya'nın birleştirilmesi yolunda ilk adım atıldı. Bismarck başbakan olur olmaz meclisi dağıttı, anayasayı değiştirdi. Prusya kralının başkanlığında bir federasyon kuruldu. II. Wilhelm döneminde, Bismarck başbakanlıktan uzaklaştırıldı. Büyük bir silâhlanma faaliyetine girildi. 1910'lardan 1960'a kadar süren yarım yüzyıl, Almanya yakın tarihinin kuşkusuz en önemli dönemidir. Birçok askerî ve siyasal olayla dolu olan bu dönemi Almanya sürekli bir çalkantı içinde geçirdi. Almanya'nın I. Dünya Savaşı yenilgisi üzerine bütün sömürgelerini yitirmesi, iki Dünya Savaşı arasında ülkede Nazi yönetiminin kurulması, II. Dünya Savaşı'nı kaçınılmaz kılan siyasal ve askerî girişimler ve Almanya'nın politik yapısının son savaşı izleyen yıllarda değişmesi bu dönemin başlıca olaylarını oluşturur. I. Dünya Savaşı (1914-1918) Almanya ile bağlaşıklarının yenilmesiyle sona erdi. 28 Haziran 1919'da imzalanan Versailles (Versay) Antlaşması ile, Almanya bütün sömürgelerini kaybettiği gibi, komşu ülkelere de toprak vermek zorunda kaldı. Bu ağır yenilgi üzerine, federasyona dahil bütün Alman hükümdarları haklarından feragat ettiler; Weimar'da yapılan yeni bir anayasa ile Cumhuriyet ilân edildi (1919). Friedrich Ebert cumhurbaşkanı seçildi. 1932 yılında, ikinci kez başkanlığa seçilen Hindenburg, 1933 yılında da, Adolf Hitler'i başbakanlığa atadı. Hitler, 1934'te Hindenburg'un ölümü üzerine devlet başkanı oldu. Bu tarihten II. Dünya Savaşı'nın başlamasına kadar geçen kısa süre içinde Almanya'da ekonomi alanında büyük başarılar elde edilirken, demokratik özgürlükler büyük ölçüde yok edildi. Siyasal polis (Gestapo), SA ve SS kuruluşlarının baskısı altında çok şiddetli bir antisemitizm (Yahudi aleyhtarlığı) ve antikomünizm politikası sürdürüldü. Genç Almanlar "führer" çevresinde toplanırken, bir bölüm Alman ülkeden ayrılmak zorunda bırakıldı ya da toplama kamplarına gönderildi. Savaş endüstrisini kuran Almanya, Versailles Antlaşması'nın bağlayıcı hükümlerini birbiri ardına tanımamaya başladı. Faşist İtalya ile Almanya arasında Roma-Berlin Mihveri kuruldu. Avusturya'ya yapılan baskılar sonucunda bu ülke 1938'de Almanya ile birleştirildi (Anschluss). Önce Südet bölgesini, sonra da Bohemya'yı işgal eden Almanya, Çekoslovakya'yı parçaladı. 1939'da Alman-Sovyet Paktı imzalandı. Polonya'nın Eylül 1939'da işgali üzerine II. Dünya Savaşı fiilen başladı. Savaşın başında büyük başarılar elde eden Almanya sonuçta savaşı kaybederek 8 Mayıs 1945'te kayıtsız şartsız teslim oldu. 1945 yılı Şubat ve Ağustosu'nda müttefikler arasında Yalta ve Potsdam antlaşmaları imzalandı. Doğu Prusya ve Oder-Neisse sınırının doğusunda kalan bir bölüm Alman toprağı Polonya ve Sovyetler Birliği'ne verildi; Almanya, ABD, İngiltere, Fransa ve Sovyetler Birliği arasında dört işgal bölgesine ayrıldı. Ayrıca Berlin, Batılı bağlaşıklar ile Ruslar arasında bölündü. Almanya 1949'da ikiye ayrıldı. Savaşta küçülen Alman toprakları üzerinde Federal Alman Cumhuriyeti ile Demokratik Alman Cumhuriyeti (ya da Batı ve Doğu Almanya) adlı iki yeni devlet kuruldu. 1989 yılında Demokratik Almanya'da 40 yıldır süregelen sosyalist rejimin sona ermesiyle iki Almanya'nın birleşmesi gündeme geldi. 9 Kasım 1989'da Demokratik Almanya kapılarını Batı'ya açtı. Mayıs 1990'da iki Almanya'nın başbakanları birleşmenin ekonomik ve sosyal koşullarını belirleyen bir anlaşma imzaladılar. Temmuz 1990'da bu anlaşmanın hükümleri yürürlüğe girdi. Ağustos'ta da birleşmenin hukuksal çerçevesini çizen bir anlaşma imzalandı. 2 Ekim 1990'da uzun bir ayrılıktan sonra yeniden aynı devlet çatısı altında birleşen Almanya'nın başkentinin Berlin olmasına karar verildi.
