Füzyon Reaktörü Nedir?
İçinde nükleer füzyon oluşan ve kullanılabilir enerjiyi açığa çıkaran reaktör. Termonükleer reaktör de denir. Bu tür reaktörlerin gerçekleştirilmesi için çeşitli ülkelerde yoğun çalışmalar yapılmaktadır. Füzyon reaktörlerinde karşılaşılan başlıca sorun, plazmayı, sıcaklığını artırmak için verilmesi gereken enerjiden daha fazla enerji alabilecek biçimde reaktör içinde tutabilmek ve enerjiyi kullanılabilir bir biçimde açığa çıkarmaktır. Füzyon meydana geldiğinde açığa çıkan enerjinin, yine bu sırada oluşan bremsstrahlung ışınımı (bir atom çekirdeğine yaklaşan elektronun çok hızlı yavaşlamasından ötürü meydana gelen ışınım) ile kaybedilen enerjiden daha çok olması için plazma sıcaklığı yeterince yüksek olmalı, yani ateşleme sıcaklığı denen sıcaklığı geçmelidir. Bilinen minimum ateşleme sıcaklığı, kütle sayısı 2 olan hidrojen ile kütle sayısı 3 olan hidrojenin yani döteryum ve trityum çekirdeklerinin füzyonunda görülür (40 milyon derece santigrat). Plazmanın reaktör içinde tutulması da ayrı bir sorundur. Füzyon deneyleri için çeşitli araçlar geliştirilmiştir. Çoğunda, bir gaz içinden güçlü bir akım geçirilerek plazma oluşturulur. Bu akım aynı zamanda kuvvetli bir manyetik alan yaratarak plazmanın içindeki yüklü parçacıkların, manyetik alanın kuvvet çizgileri etrafında sarmal bir hareket yapmalarını sağlar. Bu olay plazmanın, içinde bulunduğu kabın çeperlerinden uzaklaşıp ortaya doğru sıkışmasını sağlayarak plazmanın çeperlerle tepkimeye girmesini önler. Ancak, plazmanın bu kez kararlı duruma getirilmesi sorunu ortaya çıkar. Bunun için de çeşitli biçimlerde aygıtlar kullanılarak değişik doğrultularda manyetik alanlar oluşturulur. Plazma meydana getirmek için kullanılan başka bir deney aygıtı da güçlü bir lazerle ani olarak bir yakıtın iyonlaştırılmasına dayanır. Füzyon reaktörlerinden enerji elde etme iki yöntemle olur. Döteryum-trityum tepkimesinde enerjinin % 80'i nötronlarla taşınır. Bu tip reaktörlerde nötronların enerjisi reaktörün çevresindeki sıvı lityum ile alınabilir. Döteryum - döteryum tepkimesi gibi kimi tepkimelerde ise, açığa çıkan enerjiyi yüklü parçacıklar taşıdığından, uygun pozitif ve negatif elektrotlarla füzyon enerjisi doğrudan doğruya alınabilir.
