Hilmi Ziya Ülken Kimdir?
(1901 İstanbul-1974 İstanbul), yazar ve düşün adamı. Ortaöğrenimini İstanbul Sultanisi'nde, yükseköğrenimini Mülkiye Mektebi'nde tamamladı (1921). Bursa ve Ankara liselerinde öğretmenlik yaptı ve Maarif Vekâleti'nde çeşitli görevlerde bulundu. Askerliğinden sonra İstanbul liselerinde sosyoloji ve felsefe öğretmenliği (1929-1936), Edebiyat Fakültesi Türk Tefekkür Tarihi doçentliği (1936), felsefe profesörlüğü (1941) yaptı. Felsefe ordinaryüs profesörlüğüne yükseltildi (1957). İlkin Agâh Mazlum ile birlikte yayımladığı Mihrab (1922) ve Anadolu dergilerinde yazan Ülken, Cumhuriyet'ten sonra Kültür Haftası-yönetimine katıldığı-, İnsan ve Her Ay, Tan, Yeni İnsanlık, İstanbul, Türk Düşüncesi dergi ve gazetelerindeki yazıları ve yılda bir kez kitap hâlinde yayımladığı Sosyoloji Dergisi'ndeki araştırmalarıyla tanındı. 70'e yakın yapıtıyla ahlâk, toplumbilim, felsefe, kültür ve sanat konularında 1924-1970 döneminin verimli düşün adamlarından biri oldu. Başlıca yapıtları: "Umumi Ruhiyat" (ilk yapıtı, 1926), "Aşk Ahlâkı" (1931), "Felsefe Yıllığı" (1931), "İnsani Vatanperverlik" (1933), "Yirminci Asır Filozofları" (1936), "İçtimai Doktrinler Tarihi" (1940), "Mantık Tarihi" (1942), "Ziya Gökalp" (1942), "İslâm Düşüncesi" (1944), "Milletlerin Uyanışı" (1945), "Millet ve Tarih Şuuru" (1948), "Tarihî Maddeciliğe Reddiye" (1951-1963), "Siyasî Partiler ve Sosyalizm" (1963), "Bilgi ve Değer" (1965), "Türkiye'de Çağdaş Düşünce Tarihi" (1966), "İslâm Felsefesi Kaynakları ve Tesirleri" (1967).
