Kobalt Elementi Ve Kullanım Alanları
BİLGİ : Kobalt (Co) periyodik cetvelin VIII grubunda yer alan, gümüş beyazı renkte, metal element. Doğada nikel ve bakır cevherleriyle birlikte, başlıca kobaltit (CoAsS) ve smaltit (CoAs2) mineralleri hâlinde bulunur. En çok Kanada, Zaire ve Zambiya'da üretilir. Sert ve ferromanyetik bir metaldir. Alüminyum ve nikelle yaptığı Alnico adlı alaşımından mıknatıs, öteki alaşımlarından da metal kesici uçlar yapılır. Sondaj matkaplarında tungsten karbür için zemin metali (matris) olarak kullanılır. Kimyasal bakımdan demir ve nikele benzer. Kobalt bileşiklerinden boyarmadde olarak yararlanılır; özellikle kobalt mavisi (CoAl2O4) ressamlarca çok kullanılır. Hidrojenasyon ve daha birçok sınai üretim işleminde kobalt katalizörlerden yararlanılır. Kobalt bombasıyla yapılan ışın tedavisinde kobalt-60 radyoizotopu kullanılır. Aynı zamanda kuramsal bir nükleer silâh olan kobalt bombası, kobalt-60'ın yarılanma süresinin çok uzun olmasından ötürü, öldürücülüğünü uzun yıllar sürdüren bir serpinti bırakabilir. B12 vitamininin bileşiminde de bulunan kobaltın biyolojik önemi de büyüktür. Birçok kobalt bileşiği nemlenince pembeleşip kuruyunca tekrar mavileştiğinden, nem ve yağmur habercisi olarak kullanılabilirler. Pembe renkli kobalt bileşiklerinden pembe kâğıt üzerinde, ısıtıldığında maviye dönüşen görünmez mürekkep olarak da yararlanılabilir.
KULLANIM ALANLARI :
Demir, nikel ve diğer metallerle birleştirilerek, "Alnico" adı verilen ve alışılmışın dışında manyetiklenme gücüne sahip olan alaşımın eldesinde kullanılır. Manyetik ve paslanmaz çelik eldesinde, jet türbinlerinde ve gaz türbin jeneratörlerinde kullanılan alaşımların üretiminde de yararlanılır. Dayanıklı ve oksitlenmeye karşı dirençli bir metal olması nedeniyle, elektrolizle kaplama işleminde de kullanılır. Porselen ve cam sanayilerinde, kalıcı ve parlak mavi rengin üretilmesinde kobalt tuzları kullanılmaktadır. Canlıların beslenmesinde de önem taşımaktadır. Kobalt-60 izotopu, kanser tedavisinde kullanılır.
