Kükürt Elementi Ve Kullanım Alanları
BİLGİ : Kükürt (S) periyodik cetvelin VI A grubunda yer alan ametal element. Yerkabuğunun yüzde 0,05 kadarını oluşturur. Bunun bir bölümü element, çoğu ise sülfür ve sülfat biçimindedir. Kükürt başlıca, ABD, Japonya, Sicilya ve Meksika'da, Türkiye'de de Keçiborlu ve Sarayköy'de bulunur. Doğada bulunan başlıca kükürt mineralleri pirit, kalkopirit, sfalerit (çinko blend, ZnS), sinabr (zencefre, HgS) galen, jips (alçıtaşı, CaSO4 . 2H2O) ve barittir (BaSO4). Kükürtlü kayaçlar ısıtıldığında kükürt ergiyerek ham kükürt hâline geçer. ABD'de, yeraltında birkaç yüz metre derinlikte, kalsiyum sülfatın bakteriyel bozunması sonucunda oluştuğu sanılan elementel kükürt yatakları bulunur. Bu kükürt Frasch yöntemiyle (iç içe iki borudan basınçlı kızgın su buharı [170°C] gönderilir; ergiyen kükürt öteki borudan pompayla emilir), yüzeye alınır. Açık havaya çıktığında soğuyup katılaşan ve hemen hemen saf (% 99,5) olan bu kükürt daha sonra kırılarak kullanılır. Kükürdün sarı renkli rombik, renksiz monoklinik ve koyu renkli amorf kükürt gibi üç allotropu vardır. Kırılgan rombik kükürt 95,6°C'ın altında, kristalleri iğne biçimindeki monoklinik kükürt ise 95,6°C'ın üzerinde kararlıdır. Plastik kükürt de denen amorf kükürt, sıcaklığı 160°C'ın üzerinde olan kıvamlı sıvı haldeki kükürdün soğuk suya dökülmesiyle elde edilir. Amorf kükürt kararsız olup yavaş yavaş önce monoklinik sonra rombik kükürde dönüşür. Kükürt, aktif bir elementtir. Çoğu elementle bileşikler yapar. Kükürdün büyük bir bölümü sülfürik asit üretiminde ve kâğıt sanayiinde kullanılır. Ayrıca vulkanizasyon işlemi için lâstik sanayiinde, karbon sülfür ve kibrit üretiminde, böcek ve mantarları öldürdüğü için de bağcılıkta kullanılır. Birçok proteinin bileşimine girdiğinden, kükürt, yaşam için de zorunlu bir elementtir.
KULLANIM ALANLARI :
Siyah barutun ve pillerin temel bileşenlerinden biri olan kükürt, mantar öldürücü kimyasalların (fungusitlerin) ve doğal kauçuğun yapımında kullanılır. Fosfat içerikli gübrelerin bileşimine de katılan kükürtün, ticari açıdan en fazla değer taşıyan bileşiği sülfürik asittir. Sülfit kağıdı başta olmak üzere çeşitli kağıtların yapımında, buharla dezenfekte işlemlerinde ve kurutulmuş meyvelerin ağartılmasında kullanılır. Yağların, vücut sıvılarının ve iskelet için gerekli minerallerin yapısında yer alması nedeniyle de, yaşamsal önem taşır.
