Kurşun Elementi Ve Kullanım Alanları
(Plumbum) Simgesi Pb dir. Periyodik cetvelin IV A grubunda yer alan, mavimsi gri renkte metal element. Doğada başlıca galen (PbS), serusit (PbCO3) ve anglezit (PbSO4) mineralleri biçiminde bulunur. Başlıca üreticiler Rusya, Avustralya ve ABD'dir. Türkiye'de Doğu Anadolu Bölgesi'nde kurşun yatakları vardır (Keban'da çıkarılan galen, gümüş sülfür içerdiğinden simli kurşun adıyla anılır).
Cevheri kavrularak oksidine dönüştürülür, daha sonra kok ve kireçtaşıyla karıştırılır; ısıtılıp indirgenerek kurşun elde edilir. Oldukça yumuşak bir metaldir. Kâğıtta iz bırakır. Kolayca levha ve boru hâline getirilebilir, fakat kolay koptuğu için tel yapımına uygun değildir. Kurşun, havada bazik bir karbonat katmanıyla örtülür. Buharı ve bileşikleri zehirlidir. Yüzeyinde, suda çözünmeyen klorür ve sülfat katmanları oluştuğundan, sülfirik asit eldesinde kurşun odalar kullanılabilir. Ancak sıcak derişik sülfürik ve nitrik asitler ve asetik asit, hava akımında kurşunla kolayca birleşir. Metalik kurşun su borusu yapımında, damların örtülmesinde, akümülatörlerde ve sanayide sülfürik asit sentezinde, toprak ve su altı kablolarında, ayrıca çeşitli alaşımlarda kullanılır. Kurşun (2) oksit (PbO) sarı, kristal yapılı bir katı olup akülerde, cam ve boya sanayiinde; kurşun (4) oksit (PbO2) kahverengi, kristal yapılı bir katı olup yükseltgen özelliğiyle kibrit, maytap ve boya yapımında; kurşun (2) ve (4) oksit (Pb3O4) ise kırmızı renkte olup toz hâlinde boya, mürekkep, cam ve mıknatıs yapımında kullanılır. Renksiz bir sıvı olan kurşun tetraetil [Pb(C2H5)4], benzine katılarak, motor vuruntusunu önlemeye yarar. Kalın kurşun tabakalar, nükleer reaktörlerde ve x ışınlı aygıtlarda radyasyona karşı kalkan olarak kullanılır.
Kurşunun en önemli tüketim alanı akü imalatıdır. Yer altı haberleşme kablolarının kurşunla izolasyonu diğer önemli tüketim alanı olarak göze çarpar. Korozyonu önleyen kurşun oksit boyalar çelik konstrüksiyonlarda kullanılır. Kurşun tetraetil ve tetrametil benzin içinde oktan ayarlayıcı olarak kullanılan kurşun bileşikleridir. Kurşun radyasyonu en az geçiren metal olması nedeniyle bu ışınlardan korunmada, renkli televizyon tüplerinin yapımında ve mühimmat imalinde de önemli miktarlarda kullanılmaktadır.
