Marcus Tullius Cicero Kimdir?
(İ.Ö. 106 Arpinum-İ.Ö. 43 Caieta), Romalı devlet adamı ve yazar. Konuşma sanatı, hukuk ve felsefe alanlarında öğrenim gördü. Halkçı hareketlere karşı çıkan aşırı bir aristokrat olarak tanındı. On yıl içinde Roma'nın en başarılı savunma avukatı ve hatibi olarak sivrildi. Yüksek devlet görevlerinde bulunduktan sonra konsül seçildi (63). Aynı yıl Catilina adlı bir soylunun darbe girişimini önleyerek Roma'yı bir iç savaştan kurtardı, ancak beş darbeciyi yargılanmadan idam ettirmesi halkın tepkisine yol açtı. Cicero'nun rakibi Clodius bu olaydan yararlanarak onu sürgüne gönderdi (58). Sezar, Crassus ve Pompeius'un oluşturduğu ilk triumvirlik (üçlü yönetim) tarafından Roma'ya dönmesine izin verildiyse de, siyasal etkinlikte bulunması yasaklandı (57). Antonius ile Octavius arasındaki çatışmada Antonius'a şiddetle saldıran konuşmalar yapan Cicero, böylelikle kendi ölüm kararını da imzalamış oldu. Antonius'un askerleri tarafından öldürülerek, başı ve sağ eli, konuşmalarını yapmış olduğu kürsüye çivilendi. Cicero öncelikle bir devlet adamı olmak istemişti. Edebî yaratı, onun için siyasetin başka araçlarla sürdürülmesi anlamına geliyordu. Günümüze kalan elli sekiz konuşması, Lâtin düzyazı sanatının doruğunu oluşturur. Cicero'nun felsefî yazıları, bir felsefe sistemini düzenli biçimde yansıtan ürünler değildir. Bunlar daha çok, Platon (Eflatun) ve Aristoteles'ten alınmış "diyalog" biçimi içinde, Yunan felsefe sistemlerini karşı karşıya getiren yapıtlardır. 864 mektuptan oluşan yazışması onun kişiliğine ve tarihsel dönemine ışık tutması bakımından ilginçtir. Başlıca yapıtları: "De Senectute" (Yaşlılık Üzerine, 44), "De Amicitia" (Dostluk Üzerine, 44).
