Mikhail Aleksandroviç Bakunin Kimdir?
(1814 Tver-1876 Bern), Rus devrimcisi ve 19. yüzyıl anarşizminin önde gelen kuramcısı. Soylu bir ailenin çocuğudur. Topçu subayı olarak orduda görev aldı. 1840'ta devrimci düşüncelerinden dolayı Rusya'dan kaçarak Paris'e gitti, orada Marx, Herzen ve Proudhon ile tanıştı (1842-1847). 1848'de Paris, Prag ve Dresden'deki devrimci hareketlere karıştı. Avusturya hükümetince tutuklandı ve ölüme mahkûm edildi. Daha sonra Rus hükümetine teslim edilen Bakunin, 1857'de Sibirya'ya sürüldü. 1861'de İngiltere'ye kaçtı; başarısızlıkla sonuçlanan Polonya ayaklanmasını destekledi (1863). Narodnikleri etkiledi, bütün Avrupa'yı dolaştı, sayısız devrimci örgüt ve harekete katıldı. 1864'te kurulan I. Enternasyonal'de önemli bir rol oynadı. Bu tarihten başlayarak anarşizme yöneldi. 1869'da kurduğu "Sosyal Demokrasi İttifakı" adlı kuruluşla I. Enternasyonal'e girdi, ama Marx'ın devletçilik anlayışına karşı anarşist görüşü savunduğu için 1872'de Enternasyonal'den çıkarıldı. Bakunin yapıtlarında, devrimci de olsa her türlü iktidarın kalıcı olma sevdasına düştüğü oranda halka ihanet edeceğini ileri sürmüştür.
