Şinasi Kimdir?
(1826 İstanbul-1871 İstanbul), şair, yazar. İlköğrenimini mahalle sıbyan mektebinde ve Feyziye Okulu'nda yaptı. Tophane Müşirliği Mektubi Kalemi'ne girdi. Arapça, Farsça, Fransızca öğrendi. Maliye konusunda staj yapmak üzere devlet hesabına gittiği Paris'te (1849), daha çok dil ve edebiyat üzerinde çalıştı. Lamartine, Littré, Renan gibi dönemin ünlü yazarlarıyla tanıştı. Bir ara Société Asiatique'e üye seçildi. Fransa'dan döndükten sonra bir süre Tophane Müşirliği Kalemi'nde çalıştı, Maarif Meclisi üyeliği yaptı. Memurluğun yanı sıra kendini gazete ve basım işlerine verdi. Fransızcadan manzumeler çevirdi ve ilk oyun denemelerine girişti. Agâh Efendi ile birlikte ilk Türkçe gazeteyi (Tercümanı Ahval, 1860) çıkardı. Daha sonra yayımladığı Tasviri Efkâr (1862) gazetesinde devlet yönetimini eleştiren yazılarından ötürü Maarif Meclisi üyeliğinden çıkarıldı. İkinci kez Fransa'ya giderken gazetenin yönetimini Namık Kemal'e bıraktı (1865). Paris'te bulunduğu süre Jön Türkler ile ilişki kurmaktan çekindi, siyasî çalışmalardan uzak kalarak kendini dil ve edebiyat araştırmalarına verdi. Dönüşünde de basım işleriyle uğraştı. Kendisinden önceki şairane yazma heveslerine bağlı gereksiz süs ve abartmalara, uzun cümlelere düşkünlüğünü düzyazıdan temizlemeye çalışarak dilin sadeleşme sorununu ilk kez ortaya çıkaran Şinasi, dil, makale, haber ve düzen anlayışıyla gazetecilikte de önemli girişimlerde bulundu. Manzume ve kasidelerinde ilk kez kullandığı kavramlarla kendisinden sonraki yenilik hareketlerine öncülük etti. "Şair Evlenmesi" (yazılışı, 1859) oyunuyla tiyatro türünde de ilk çalışmayı yaptı. Yapıtları: "Tercüme-i Manzume" (çeviri şiirler, 1859, yeni basımı Süheyl Beken tarafından, 1960), "Şair Evlenmesi" (bir perdelik komedi, 1860, Mustafa Nihat Özün tarafından basımı, 1940, 1943; Fevziye Abdullah tarafından basımı 1945; Cevdet Kudret tarafından basımı, 1959; Süheyl Beken tarafından basımı, 1960), "Durub-i Emsal-i Osmaniye" (atasözleri, 1863), "Müntahabat-ı Tasvir-i Efkâr" (seçme makaleleri, 2 cilt, 1885; Fevziye Abdullah tarafından basımı, 1960).
