ansiklopedik bilgi ile ilgili bilgi kaynakları

Antalya dolaylarında akarsu. Antalya'nın 30 km kuzeybatısındaki, yeraltı sularıyla beslenen Kırkgöz kaynaklarından çıkar; Varsak köyü yakınlarında, kayalar arasından yeraltına girer; Antalya'nın 10 km...

Orta Asya'da Doğu Türkistan'ın kuzeyindeki yüksek sıradağlar. Türkçede Tanrı Dağları olarak adlandırılırlar. Hazar çöküntüsünden itibaren doğuya doğru (67° -103° doğu boylamları) 3.000 km. boyunca uza...

Toplumları ve ulusları etkileyen hareketlerden doğan, olayları zaman ve yer göstererek anlatan; bu olaylar arasındaki ilişkileri, daha önceki ve sonraki olaylarla bağlantılarını, karşılıklı etkilenmel...

Yeniçeri Ocağı'nın kaldırılmasından sonra kurulan düzenli orduya verilen ad (1826). Önce bir serasker komutasında "tertip" adı verilen sekiz alay kuruldu. Her tertibe kumandan olarak bir binbaşı atand...

İnsanların kendi şahsiyetleri, zaman, mekân ve hâdiseler hakkında bilgili olmalarını sağlayan ve yüksek beyin merkezlerinin birlikte çalışmaları sâyesinde gerçekleşen bilgili bir uyanıklık hâli. Uyku ...

(1914 Giadinh/Çinhindi). Fransız yazarı. Çocukluğu ve gençliği Çinhindi'nde geçti. 1932'de Fransa'ya geldi. Paris'te hukuk ve matematik öğrenimi gördü. II. Dünya Savaşı'nda Fransız direniş hareketine ...

Familyası: Düğünçiçeğigiller (Ranunculaceae). Türkiye'de yetiştiği yerler: Anadolu'da yetişir. Mayıs-haziran ayları arasında kırmızı veya pembe renkli ve büyük çiçekler açan, 50-100 cm boylarında,...

Güney Ege ve Akdeniz kıyılarında alyanak olarak da bilinen, sırtı gri-mavi olan ve gözleri arasında sarı bir leke bulunan balık. Boyu 50 cm'yi bulan çipura, kıyı diplerini ve limanları sever. Ege ve A...

Sıçangillerden, Avrupa'da yaşayan bir memeli; dağ faresi, cırlak sıçan (Cricetus cricetus). Uzunluğu yaklaşık 25 cm., kuyruğu 5 cm.dir. Yanaklarında keseler vardır. Sırtı kırmızı, karnı kara renklidir...

Birbirine düşman iki kişi arasında, tanıklar önünde, öldürücü silâhlarla yapılan, daha önce kararlaştırılmış dövüş. Bir hesaplaşma niteliğinde olan düelloyu, Fransız filozofu Montesquieu'ye göre ilkin...

Kutsal ve güçlü olduğuna inanılıp tapılan varlık. Mabuta tapınma, ondan bir kötülüğü uzaklaştırmasını ya da bir iyiliği getirmesini dilemek için yapılırdı. Kimi çoktanrılı dinlerde her mabudun ayrı ta...

Tütünün yapısındaki renksiz, kokusuz ve yağsı görünümlü, yüksek dozda alındığında zehir etkisi olan organik bileşik. Nikotin, az alınırsa insanlarda uyarıcı etkiler yapar. Çeşitli bezlerin salgılarını...

Konusu gezegenlerarası yolculuğu incelemek ve gerçekleştirmek olan bilim. Jules Verne ve Herbert Georges Wells gibi yazarlar, halkın gezegenlerarası yolculuğa ilgi duymasına büyük etkide bulundular. B...

Deniz, göl, akarsu, göl ve bataklık gibi sucul sistemlerdeki canlılar ve yaşadıkları çevreyi inceleyen bilim dalı. Su kalitesi, limnoloji (göl bilimi), akarsu biyolojisi, plânktonoloji, ihtiyoloji (ba...

Bir bileşiği oluşturan atomların atom ağırlıkları (tartıları) toplamı. Daha çok NaCl, CaO, MgSO4 gibi molekül yapısı göstermeyen bileşikler için kullanılır. Örneğin NaCl'ün formül tartısı (Na = 23, Cl...

Çiftkanatlı böcekler familyasından bir sinek türü (Hippobosca equina). Parlak esmer renklidir. Büyük ve küt kanatları siyah damarlıdır. Bacakları sarımtırak renklidir ve üzerlerinde koyu renkli halkal...

Çiftparmaklıların domuzgiller familyasından, koyun büyüklüğünde, dünyanın her tarafına yayılmış, evcil türleri de olan memeli (Sus). Ağır ve hantal hayvanlardır. Ağız kısımları uzundur. Diş sayısının ...

Nüfus olaylarını istatistik yardımıyla inceleyen bilim dalı. Bu sözcük ilk kez, Achille Guilard'ın "Beşerî İstatistik Unsurları ya da Karşılaştırmalı Demografi" (1855) adlı kitabında kullanıldı. Eski ...

Salepgillerden otsu bitki (Orchis); bu cinsten kimi bitkilerin yumru köklerinin dövülmesiyle elde edilen toz ve bu tozdan yapılan sıcak içecek. Salep her yerde yetişen yaygın bir bitkidir. Gövdesi sil...

Sazangiller takımının, Cyprinidae familyasının Cyprinus cinsine ait türlere verilen genel ad. En geniş coğrafî yayılış göstereni, Cyprinus Caspio'dur. Boyları 100-150 cm, ağırlıkları 15-30 kg kadardır...

Rusya'da 19. yüzyılın sonlarında çarlık baskısına karşı ortaya çıkan bir aydın hareketi (halkçılık). Kuramcısı Lavrov'dur. Rus köylüsünün cahillikten ve yoksulluktan kurtarılmasını, bunun için reforml...

Uçları sağa veya sola kıvrılmış, genel olarak Güneş'i simgeleyen haç. Hint, İran, Ege, Çin gibi eski uygarlıklarca kullanılmış olduğu gibi, 20. yüzyılda, Alman Nasyonal Sosyalist Partisi'nin ve Alman ...

Yumurtasını atarak zayıflamış uskumru balığı ve bunun kurutulmuşu. Balıklar tuzlanıp içleri temizlendikten sonra, kuyruklarından ipe dizilerek beş-altı saat deniz suyunda bırakılır. Daha sonra bir haf...

12. ve 13. yüzyıllarda Erzincan, Kemah, Divriği ve Şebinkarahisar bölgelerinde hüküm süren bir türk beyliği. Devletin kurucusu Mengücük Gazi, Alparslan'ın komutanlarındandı. Malazgirt Savaşı'na katıld...

Çift toynaklılar takımının (Artodactyla) boynuzlugiller (Bovidae) familyasından beş yabanıl keçi türünün ortak adı. Yaban keçisi olarak da bilinir. Küçük sürüler hâlinde yaşayan, geviş getiren, çok çe...