ansiklopedik bilgi ile ilgili bilgi kaynakları

Osmanlı İmparatorluğu'nda denizde ve karada görev yapan askerlere verilen ad. Sözcük, İtalyanca "Levantino"dan gelmiş olup Osmanlı kaynaklarında "cenkçi, gözüpek asker" anlamında kullanılmıştır. Kapta...

Osmanlı İmparatorluğu'nda padişahların yazılı emri. Ferman sözcüğü Farsçada emir, buyruk anlamına gelir. Fermanların başında padişahların tuğraları bulunurdu....

Eski bir uzunluk ölçüsü. Türkiye'de metre sisteminin 26 Mart 1931'de resmen kabul edilmesinden önce kullanıldı. Yapı işlerinde ve arazi uzunluklarını ölçmekte kullanılan mimarî arşın yaklaşık 75 cm., ...

(Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu) Türkiye'deki üç işçi sendika konfederasyonundan biri (diğerleri Türk-İş ve Hak-İş). Birçok sendikanın katılımıyla 13 Şubat 1967'de kuruldu. Başlıca k...

El yazması kitaplarda, sayfaların yaldız ve boya ile süslenmesi sanatı. Tezhip sözcüğü, Arapçada altınlamak anlamına gelir. Tezhip en çok el yazması kitaplarda kullanılmakla birlikte, tek levha hâlind...

Yaklaşık olarak eşit sayıda artı ve eksi iyonlar içeren, yoğunluğu düşük bütünüyle iyonlaşmış gaz. Elektrik iletkenliği vardır ve manyetik alandan etkilenir. Plâzma fiziği adı verilen plâzmayla ilgili...

Leylekgillerden, göçücü bir kuş (Ciconia). Leylekler uzun bacaklı, uzun gagalı, uzun boyludurlar. Kanatları oldukça büyüktür. Sesleri yoktur. Gagaları birbirine çarparak ses çıkarırlar. Dünyanın birço...

Canlı veya ölü bir şahsın, bir organ veya dokusunun tedâvi gâyesiyle diğer bir şahsa aktarılmasına verilen isim. Organ nakli fikrine, çok eski devirlerden beri rastlanmaktadır. Hindistan'da eski devir...

Yerçekiminin etkisiyle dünyayı çepeçevre saran, onu meteorlardan, kozmik ışınlardan ve Güneş'in zararlı ışınımından koruyarak üzerinde yaşamı sağlayan, gaz, buhar ve aerosol parçacıklardan oluşmuş, ka...

Gelibolu'da kurulan ilk acemi ocağına verilen ad. Gelibolu Acemi Ocağı, Birinci Murâd Han zamânında kuruldu. İlk acemiler, harpte esir edilen kuvvetli ve dinç gençlerden teşekkül ederdi. Bunlar, G...

Su veren, su dağıtan. Eski edebiyatta içki meclisinde şarap sunan, dağıtan kimse anlamında kullanılmıştır. İçki meclisi (bezm), şarap ve öteki içkilere bağlı olarak yaygın biçimde geçer. Sakinin tatlı...

Deniz, göl, akarsu, göl ve bataklık gibi sucul sistemlerdeki canlılar ve yaşadıkları çevreyi inceleyen bilim dalı. Su kalitesi, limnoloji (göl bilimi), akarsu biyolojisi, plânktonoloji, ihtiyoloji (ba...

Okyanusları, denizleri, bunların sularını, diplerini, bitki ve hayvan organizmalarını inceleyen bilim, oşinografi. En dar anlamıyla okyanusların ve denizlerin fizikî incelenmesini ifade eder. En geniş...

Esas olarak uluslararası para kurlarını dengede tutmak amacıyla kurulmuş, BM'ye bağlı özel kuruluş. Fon, 1944'te New Hampshire/Bretton Woods'da toplanan BM Para ve Maliye Konferansı'nda alınan kararla...

Ahlâkî yaşamın ölçütü olarak duyguyu alan öğretilerin genel adı. Edebiyat terimi olarak Lessing'in etkisiyle J.J. Bode tarafından 1868'de kullanıldı. Duyguyu öne alan, bir edebiyat ürününde duyarlığı ...

Eskiçağ'da Mezopotamya'da kent. Sümerlerin önemli kent devletlerinden biridir. 1877-1933 yılları arasında yapılan kazılarla ortaya çıkarılan kalıntılar, Sümer uygarlığının tanınmasında önemli bir rol ...

Yeraltından belli aralıklarla fışkıran sıcak su kaynağı. Genellikle volkanik bölgelerde görülür. Başlıca kaynağı yağmur olan gayzerlerin, sularını 50 m.ye kadar fışkırtanları vardır. Kaynarca ve kaplı...

Estonya ve Rusya'da göl. Yüzölçümü 3.560 km2'dir. Velikava ve Ema ırmaklarını alır; fazla sularını Narva ile Finlandiya Körfezi'ne akıtır....

İslâm kültürlerinde, belirli kurallara uyarak güzel yazı yazma sanatı. Hat sanatıyla uğraşan kişilere hattat denir. İslâmiyetten sonra Araplar, "küfi" denilen, köşeli karakterlerden oluşan yazı türünü...

Familyası: Bileşikgiller (Compositae), Türkiye'de yetiştiği yerler: Karadeniz bölgesi. Mayıs-haziran ayları arasında çiçek açan, 50-70 cm boylarında, çok yıllık otsu bir bitki. Gövdeleri dik ve olu...

Fenike kökenli Yunan tanrısı. Yunan mitolojisinde tanrılaştırılmış, çok güzel bir delikanlı olan Adonis'e Tanrıça Afrodit âşık olur. Ancak, Yer Tanrıçası Persephone de onu sevmektedir. Tanrıçalar aras...

Kâtilin vereceği para cezası. Bir milletin kamu ile ilgili meselelerinin tartışıldığı siyâsî meclislerin adına da diyet denilmiştir. Ortaçağda Roma-Germen İmparatorluğu, Polonya, Macaristan, İsveç, Da...

Geometrik bir şekil ya da hareketi büyültüp küçültmeye yarayan alet. Paralelkenar oluşturacak biçimde menteşelenmiş dört çıtadan oluşur. Kollarından biri sabit bir nokta çevresinde döndürüldüğünde, bu...

Yeryüzünde insanın ortaya çıkmasından, yazının bulunmasına dek uzanan zaman dilimine verilen ad. İnsanın kültürünün gelişimindeki ilk ve en uzun dönem, paleolitiktir. Paleolitik mağara insanı tarım ya...

Sakarya'nın, İç Anadolu Bölgesi'nde aldığı önemli kol. Kütahya'nın güneyinde Murat Dağı'ndan doğar. Eskişehir'e kadar kuzeydoğu, buradan sonra doğu yönünde akarak, Sakarya'nın büyük dirseği içinde, Po...