ansiklopedik bilgi ile ilgili bilgi kaynakları

İslâm devletlerinde Müslüman olmayanlardan alınan özel vergi. İki türlü olurdu. Birisi "haracı ruus" (kişilerden alınırdı ve "cizye" olarak adlandırılırdı), öteki "haracı arazi" (toprak vergisi) idi. ...

Düşük basınçlı neon gazı içeren deşarj tüpü. Çalışma gerilimi genellikle 130 ilâ 170 volt arasındadır. Belli bir akım şiddeti sınırında elektrotları arasındaki gerilim sabit kaldığından, küçük akım şi...

Tarlalarda olgunlaşan ekinlerin biçilmesi ve ürünlerin kaldırılması işi. Ekinin olgunlaşması ve toplanarak kaldırılması, genellikle Haziran-Eylül ayları arasında gerçekleşir, bu süreye hasat zamanı ad...

Divan şiirinde gazel uzunluğundaki bendlerle kurulmuş nazım biçimleri. Biçim özellikleri şunlardır: Terkibi bendde, her bend iki parçadan birleşiktir: Vasıta ve terkibhane. Vasıta, bendlerin son beyit...

Başkasının bir dizesini ya da beytini kendi şiiri içine alma sanatı. Kural olarak, alıntı yapılan şairin adını belirtmek gerekir. Ama alınan, çok bilinen bir dize ya da beyitse bu kurala uyulmayabilir...

"South East Asia Treaty Organization"ın (Güneydoğu Asya Antlaşması Örgütü) kısaltılmış adı. 1954'te Manila'da kurulan örgüte üye devletler şunlardı: Avustralya, Fransa, Yeni Zelanda, Pakistan, Filipin...

Yüksükotugillerin (Scrophulariacea), Digitalis cinsini oluşturan 25 kadar iki yıllık ya da çok yıllık bitkinin ortak adı. Yüksükotları ortalama 45-150 cm arasında uzunluğa erişebilirler ve şifalı ot y...

Yirminci yüzyılın ilk yarısının sonlarına doğru Fransa'da ortaya çıkan felsefî akım. En önemli temsilcileri Martin Heidegger, Karl Jaspers, Jean-Paul Sartre, Gabriel Marcel ve Maurice Merleau-Ponty ol...

Âni bir yaralanma veya rahatsızlık karşısında, vak'ayı ilk görenler tarafından, bir hekimin müdâhalesine kadar yapılması gereken işler. Hastayı sâkinleştirmek ve güvenliğini sağlamak yanında fizikî ih...

Yumuşak çelikten yapılmış üzeri kalayla kaplı ince sac. Teneke, eskiden ince demir levhaların erimiş kalay içine batırılmasıyla yapılırdı. Günümüzde ise kalay, elektrik akımı yardımıyla ve "galvano" y...

Lavın çabuk soğumasıyla oluşmuş, parlak siyah, kimi zaman da gri ya da kahverengi, volkanik cam. Seyrek olarak kuvars ve feldispat kristalleri içerir. Kimyasal yapısı riyolitle aynıdır. Silisli bir ca...

Hem sert yüzeylerin, hem de lifli nesnelerin temizlenmesini sağlayan madde. En eski deterjan, sabundur. Romalıların sabunu, Galyalılardan ve Germenlerden öğrendiği sanılıyor. Deterjan endüstrisindeki ...

Fransız imparatoru Napoléon ile Çar I. Aleksandr arasında, bugünkü Litvanya'da Niemen Irmağı üzerinde, Tilsit kenti yakınlarında bir salda yapılan görüşme (25 Haziran 1807). Bu görüşmeler sonunda Napo...

Deri altdokusu içindeki terbezleri tarafından salgılanan ve derinin gözeneklerinden sızan, kendine özgü bir kokusu olan, yapışkan, renksiz, tuzlu sıvı. İnsan vücudunun bir günde çıkardığı ter, 700-900...

Uzun bir müzik parçasını ya da birden çok müzik parçasını içeren, genellikle 33 1/3 devirli plak. Bu tür plakların uzun parçaları ya da birçok parçayı kapsayabilmesinin nedeni daha yavaş dönmesidir. U...

Basılıp satışa çıkarılan kitap, gazete gibi okunan ya da radyo ve televizyon aracılığıyla halka sunulan, duyurulan, iletilen program, neşriyat. ...

Gücü düşük bir aygıttan aldığı kumanda sinyali aracılığıyla çıkış gücü yüksek bir aygıtın konumunu, hızını ya da ivmesini denetleyen otomatik kontrol aygıtı. Sözkonusu aygıtın verdiği çıktı ile kumand...

Rusya'da kuzeyde Karadeniz'den, güneyde Kazakistan'daki Kırgız Bozkırı'nın batısına kadar uzanan; yaklaşık 2.650 km. uzunlukta sıradağ. Asya ile Avrupa arasında sınır olarak kabul edilen Urallar, orta...

Servetifünun edebiyatı şairlerinden Tevfik Fikret'in 1906'da yaptırdığı ev. İstanbul Rumelihisarı'nda Kayalar Mezarlığı üstündeki sırtta, eski Robert Kolej, şimdiki Boğaziçi Üniversitesi'nin yanındadı...

Klâvyeli, telli, ağır ve büyük çalgı. Standart bir piyanoda, 52 beyaz tuş ve 36 siyah tuş olmak üzere, toplam 88 tuş vardır. Tuşların en ucunda bir tablaya bağlı olan çekiçler tellere vurarak tellerde...

Kandaki şekerin (glikoz) normal düzeyin altına düşmesiyle ortaya çıkan; çarpıntı, aşırı terleme, el titremesi, açlık duygusu gibi belirtiler gösteren hastalık. Ensüline duyarlılık, karbonhidrat yeters...

Dinsel inanca değil, deneye ve akla dayanan somut ve gerçek bilgi. Bu gruptaki bilimler, soyut kavramlar üzerine araştırma yapmazlar. Deneylenemeyen konuları ele almazlar. Konuları içine giren somut v...

(1882 Radomir-1949 Moskova), Bulgar devlet adamı, politikacısı ve yazarı. 1905'ten itibaren devrimci eylemlere katıldı. Sık sık tutuklandı. Milletvekili oldu (1913), siyasî eylemlerinden dolayı 1915-1...

Göğüs kafesini oluşturan kemikler. Yassı ve uçları uzundurlar. İnsanda 12 çifttir. Arka uçları omurlara eklemlidir. Üstteki 7 çiftinin ön uçları göğüs kemiğine, ondan sonraki 3 çiftin ön uçları ise bi...

Kurşunî gri renkte, yaygın bir kurşun minerali ve kurşunun önemli bir cevheri. Tortul kayaçlar boyunca hidrotermal damarlar biçiminde, ayrıca kireçtaşı ve dolomitli kayaçlarda rastlanır. En çok Almany...