ansiklopedik bilgi ile ilgili bilgi kaynakları

Kaşgarlı Mahmut'un Türk diliyle ilgili Türkçe-Arapça ansiklopedik sözlüğü. Türkçenin Arapça kadar zengin olduğunu kanıtlamak amacıyla yazılan yapıtta, Türkçe sözcüklerin anlamı, bölümlenişleri, Türk d...

Leylekgillerden, göçücü bir kuş (Ciconia). Leylekler uzun bacaklı, uzun gagalı, uzun boyludurlar. Kanatları oldukça büyüktür. Sesleri yoktur. Gagaları birbirine çarparak ses çıkarırlar. Dünyanın birço...

Sakarya'nın, İç Anadolu Bölgesi'nde aldığı önemli kol. Kütahya'nın güneyinde Murat Dağı'ndan doğar. Eskişehir'e kadar kuzeydoğu, buradan sonra doğu yönünde akarak, Sakarya'nın büyük dirseği içinde, Po...

Nemrut Dağı'ndaki tümülüs ve mezar. Aynı yerde bir de tapınak kalıntısı vardır. Kommagene Kralı I. Antiokhos tarafından yaptırıldı (İ.Ö. 30). Tümülüs ve tapınak, tepe üzerinde oluşturulan teraslarda y...

Tüccarlar arasında dayanışmayı sağlamak, ortak sorunlarla uğraşmak, yabancı tüccarlarla ilişki kurmak, ortak çıkarları korumak için yasa ile kurulan kurum. İlk ticaret odası, Islahat Fermanı (1856) g...

Böceklerde beyin çevresindeki bezlerden salgılanan ve lârva evresinde gençlik özelliklerinin korunmasını sağlayan hormon. Gençlik hormonu olarak da bilinir. Gelişim sırasında deri değiştirme süresi...

1'den kendisine kadarki doğal sayıların birbirleriyle çarpılacağını anlatmak üzere, bir doğal sayının önüne konulan ünlem işareti, çarpansal da denir. Buna göre, n bir doğal sayı olmak üzere, n!= 1.2....

Eş ayaklılar (Isopoda) takımından Armadillididae ve Armadillidae familyalarına ait karada yaşayan kabukluların ortak adı. Nemli yerlerde yaşarlar. 15 mm uzunluğunda, dokunulunca top biçimi alan, yemek...

Konuşulan dilin incelenmesi ve kullanılması. Seslerin, sözcüklerin, vurguların, anlam ve heyecan duraklarının hakkını vererek söyleme, söyleyim. Diksiyon sanatı, bir şiiri, bir söylevi, bir oyundaki r...

İran'da egemenlik süren Pers hanedanı (224-651). Hanedanın kurucusu Ardaşir, Part İmparatoru V. Artabanos'u yendi ve imparatorluğun başkenti Ktesiphon'u ele geçirdi (226). Roma ile başlayan savaşlar, ...

İsveç Kralı XII. Karl ile Çar I. Petro arasında Poltava kenti dolaylarında yapılan savaş (1709). İsveç Kralı XII. Karl, Ukrayna Kazakları tarafından desteklenen ordusuyla büyük buğday ambarlarının bul...

Lens culinaris. Kurutulmuş tohumlarından besin olarak yararlanılan çok eski bir tarım bitkisi. Mercimek bugün dünyanın birçok yerinde yaygın olarak yetiştirilmektedir. Mercimek, bedenin kas ve başka d...

Japon feodal düzeninde savaşçılar sınıfı. Bunlar, asillerin adamlarıydılar. Görevleri, hizmet ettikleri asilin silâhlarını korumaktı. Biri uzun, diğeri kısa iki kılıç taşırlardı. 17. yüzyılda Tokugawa...

Familyası: Oklukirpigiller (Hystricidae), Okluağaçkirpisigiller (Coéndidae), Yaşadığı yerler: Eskidünyâ ve Amerika kıtasında. Özellikleri: Sırtlarında sert dikenler bulunur. Bitkisel besinlerle beslen...

Fransa'nın Nord ilinde, Pas de Calais kıyısında, yaklaşık 73.618 nüfuslu sanayi kenti ve Fransa'nın üçücü önemli dışalım limanı (yıllık liman trafiği 19 milyon tondur). Kuzey Fransa'daki sanayi kurulu...

Bir doğru üzerinde kaymadan yuvarlanan bir çember üzerindeki herhangi bir noktanın çizdiği eğri. Kartezyen koordinatlarda sikloitin herhangi bir noktasının koordinatları x=a(q-sinq) , y=a(1-cosq) ile ...

Uzun ömürlü bir ağaç türü. Bitkinin tohumu ve ağacın gövdesi kereste olarak kullanılır. Tohumun kabuğu ikiye ayrılabilir, ancak çok serttir. Ceviz ağacı özellikle 50 yaşından sonra çok meyve verir. Ce...

Sabaha doğru, tan yerinin önce nokta ve sonra da ince bir iplik gibi ağarması ile başlayan vakit. Fecrin doğuş ânı, nehâr-ı şer'î (yâni İslâm dîninin gündüz kabul ettiği zaman) ile, imsâk vaktinin (or...

Feodal toplum düzeninde geniş toprakların sahibi olan ve koruması altındaki serflerin ürettiklerinden pay alan kimse, feodal bey, derebey...

Elektrik alan şiddetinin iki nokta arasındaki çizgisel integrali (simgesi V ya da U). Bir yükün elektrik alanı içinde bir noktadan ötekine (izlediği yol ne olursa olsun) gitmesi hâlinde yapılan iş, yü...

ses olayını ilk defâ fizîkî yönden açıklayan felsefeci ve mûsikî üstâdı. İsmi, Muhammed bin Turhan bin Uzluğ bin Turhan et-Türkî el-Fârâbî olup, künyesi Ebû Nasr'dır. 873 (H.259) senesinde Türkistân'ı...

Fransa Kralı IV. Henri tarafından yayımlanan ve Fransa'da inanç özgürlüğünü sağlayan ferman (13 Nisan 1593). Bu fermanla Fransa'da Protestanlara Katolikler ile eşit haklar tanınmaktaydı. Fermanın yayı...

Üzerine düşen ışığı yansıtan araç. Parlatılmış yüzeyler ayna özelliği gösterirler. Aynalar, genellikle camdan, bir yüzleri alüminyum ya da gümüşle sıvanarak yapılır. Yansıtıcı yüzeyleri düz, küresel, ...

Madenî para, altın ve madalya basımıyla görevli kuruluş. Osmanlı Devleti'nde ilk darphane I. Mehmet tarafından yaptırıldı. Darphanede basım işleri 1841 yılına kadar çekiçle dövülerek yapılırken daha s...

Yer bilimi. Ge: Yer, Logos: Bilim sözlerinden alınmıştır. Jeoloji yer kabuğunun yapısından, bunu oluşturan maddelerden, oluşum tarihinden, ayrıca üzerinde yaşayan hayvan ve bitkilerin ilk yaratılışlar...