ansiklopedik bilgi ile ilgili bilgi kaynakları

Güvenli ortamlara yapılmış derebeylik konağı. Bir bölge hâkiminin, prensin, derebeyin hâkim olduğu bölgede ekseriya sarp yerlere yapılmış, yüksek duvarlı kulelerle takviye edilmiş yapılardır. Orta...

Düğünçiçeğigillerden, odunsu bitki cinsi (Clematis). Dünyada yaklaşık 230 türü vardır. Türkiye'de pek görülmez. Çalı ve yarı çalı hâlinde, çoğu sarılgandır. Büyük çiçekli türleri parkçılık yönünden ön...

Napoléon'u yenilgiye uğratan müttefik devletler tarafından, Avrupa'ya yeni bir düzen vermek amacıyla toplanan kongre (1814-1815). Kongre, Paris Antlaşması (30 Mayıs 1814) uyarınca toplandı. Müttefikle...

Oksijenin peroksi grubu (-O-O-) içeren bileşiği. Alkali metal ve alkali toprak metallerinin peroksitleri, O2 iyonu içerirler ve söz konusu metallerin ya da oksitlerinin bol hava içinde ısıtılmasıyla e...

Âşık edebiyatında, divan şiiri etkisiyle ortaya çıkan nazım ölçüsü. Divan edebiyatında kullanılan müstezat terimine karşılıktır. Aruz ölçüsünün "fâilâtün / fâilâtün / fâilatün / fâilün" kalıbına ek di...

Yağı ya da suyu çıkarılmış bitkinin kuru kalıntısı, posası. Genellikle hayvan yemi, gübre ya da yakacak olarak kullanılır. Küspeler fazla miktarda selüloz taşıdıklarından sindirilmeleri zordur. Bu ned...

Akyuvar popülasyonu içinde yer alan ve bedenin savunmasından sorumlu olan hücrelere verilen ad. İki ana gruba ayrılırlar. T lenfositler, hücresel bağışıklıktan sorumludur. Bedene giren yabancı cisim v...

Dünya üzerinde, Güneş ışınlarının yılda iki kez dik açıyla geldiği, sıcak kuşağın kuzey ve güney sınırlarını oluşturan ve ekvatorun 23º 27' kuzey ve güneyinden geçtiği varsayılan iki çember. Bunlardan...

Vücudu sert, kemiksi bir kabukla örtülü olan, dişsiz memeli hayvan (Dasypus). Güney ve Orta Amerika'da yaşar. Meyve ve böceklerle beslenen armadillonun bazı türleri saldırıya uğradıklarında yuvarlanar...

Çeçe sineğinin taşıyıp aşıladığı bir kamçılı asalağın (Trypanosoma gambiense) neden olduğu tehlikeli bir hastalık. Özellikle Afrika'nın ormanlık bölgelerinde görülen hastalığın kuluçka süresi 2-4 haft...

Almanya'da kent (birleşmeden önce Demokratik Almanya'nın kentiydi). Beyaz Elster Irmağı kıyısındadır. 1409'da kurulan üniversiteleriyle Avrupa'nın kültür merkezlerinden biri durumuna geldi. II. Dünya ...

Algler ve mantarların ortak yaşamları sonucu oluşan yapılara verilen ad. Ağaç gövdelerinde ya da kayaların yüzeyinde yamalı bir görünüm yaratan grimsi yeşil ya da sarı yosuna benzer öbekler. Kökleri, ...

Türk siyâset adamı. Türkiye Cumhûriyeti Hükümetinin onuncu başbakanı. 1883'te Erzincan Kemâliye'de doğdu. Babası Müderris İbrâhim Edhem Efendi, annesi Sâliha Hanımdır. Öğrenimini İstanbul'da tamamladı...

Türk alfabesinin on beşinci harfi. Sesbilim bakımından akıcı, sızıcı, sürekli, yumuşak diş ve önavurt ünsüzü. Bu ses, sözcük başlarında ve y sesinden önce hep ince söylenir yani öndamaktan çıkarılır. ...

Orta Asya'da dağ sırası. Kuzey Keşmir sınırından Afganistan'da, Kâbil'in batısında Kohi Baba sıralarına kadar, batı ve güneybatı doğrultusunda uzanan genç dağ sıralarıdır. Uzunluğu yaklaşık 600 km.dir...

Bir elementin verilen herhangi bir örneğindeki atomlarının, atomik kütle birimi cinsinden belirtilen ortalama ağırlığı. Atom tartısı ya da atom kütlesi de denir. Bir elementin, bir başkasıyla oluşturd...

Lâpinagillerden, sıcak denizlerin sığ sularında yaşayan bir balık türü. Uzunlukları genel olarak 15-35 cm olan lâpinalardan Asya kıyılarında yaşayan bir türü olan dev lâpinada (Cheilinus undulatus)nın...

Salepgillerden, birçenekli ve tüylü bir bitki (Epictatis palustris). Nemli ormanlarda, sulak çayırlarda ve bataklıklarda yetişir. Temmuz-ağustos aylarında çiçek açar. ...

İlkbaharda, güneşin ufuk üstünde kalma zamânı senelik ortalamadan başlayarak en büyük değerine erişir. Genel olarak hareketsiz olan bir kış devresinden sonra, bu devrede, bitkiler büyümeye başlar. Kuz...

Enerjisini merkezindeki nükleer tepkimelerden alan, her dalga boyunda ışınım yapan, dev gök cismi. Yıldızlar büyüklüklerine göre dev ya da cüce diye adlandırılır. Dev yıldızların çapı, Güneş'ten 30 il...

Kanın vücutta hareketini sağlayan sistem. Görevi dokulara gerekli maddeleri götürmek ve artık maddeleri dokulardan uzaklaştırmaktır. Bu görevi kalp, akciğer ve damarların ortaklaşa çalışmasıyla yerine...

Bir doğru üzerinde eşit zaman aralıklarında eşit yollar alan, yani hızı sabit olan bir noktanın hareketi. Noktanın hızı (v), aldığı yolun (s), bu yolu almak için geçen zamana (t) oranıdır (v=s/t). Düz...

Çok yemek yeme ya da sinirsel bir nedenle irade dışı olarak boğazdan çıkan ve düzgün aralıklarla tekrarlanan ses. Hıçkırık, çok hızlı yemek yerken hava yutan kişilerde sıklıkla görülür. Özellikle yaşl...

Ispanakgiller (Chenopodiaceae) familyasından Beta vulgaris türünden geliştirilmiş kültür bitkilerinin ortak adı. Pancarlar, kullanım amaçlarına göre temel olarak dört çeşittir: Yumrularından yararla...

Doğu Akdeniz kıyıları ile İç Anadolu düzlükleri arasında, güneybatıdan kuzeydoğuya doğru uzanan Orta Toroslar'da dağ sırası. Aynı yönde uzanan Bolkar (güneybatıda) ve Tahtalı dağları arasında kalır. E...