ansiklopedik bilgi ile ilgili bilgi kaynakları

Yanardağ bacalarından yükselerek krateri dolduran ve zaman zaman yanardağ ağzında taşarak dağın eteklerinden akan, ergimiş kızgın kayalara lâv denir. Lâvlar akarken geniş ırmaklar oluşturur. Lâv, ç...

Afrodit'e duyulan sevgi nedeniyle eskiden birçok kente verilen ad. En bilineni Aydın'ın Karacasu ilçesine bağlı Geyre köyündedir. Helenizm kültürünün Anadolu'ya yayılmasıyla bu adı almıştır. Kent, Rom...

Büyük bir hızla yükselen ve yeryüzünden toz, kum, su hatta sularla birlikte balık ve kurbağa gibi hayvanları kaldırabilen sarmal hava hareketi. Büyük çaplı olan hortumlara tornado adı verilir. Genell...

İlk Çağ'da İ.Ö. 6. yüzyılın son yarısında Sparta'nın önderliğinde ve egemenliğinde Pelopones Yarımadası kentlerinin kurduğu birlik. Bu birlik Yunan tarihinde ilk büyük birliktir. Birliğe giren kentler...

Baskın alelin varlığında etkisini göstermeyen aleldir. Resesif özellik de denir. Kalıtsal özellikler anneden ve babadan gelen genlerle belirlenir. Saç rengi, boy, göz rengi gibi bütün yapısal özellikl...

Ölmüş veya kokmuş canlı varlıklarla ya da organik maddelerle beslenen bitki, mantar ya da mikroorganizmalara verilen ad. Biyolojik çevrimde çok önemli yerleri vardır. ...

Halk öykülerinde giriş bölümü. Farsça dibace, Arapça mukaddime ya da methal karşılığı kullanılmıştır. Döşemeler genellikle gerçeküstü, olmayacak şeyleri komik bir üslupla anlatan küçük sergüzeştler bi...

Vadilerle yarılmış düz ya da hafif dalgalı, genellikle çevresinden yüksek ve geniş bir yüzey biçimi, plâto. Düz olması yaylayı öteki yeryüzü şekilleri olan tepe ve dağlardan, yüksek olması da ovalarda...

İnsan etkisi sonucunda ortaya çıkan çevre tahribatıdır. İnsan etkisi kısa bir sürede ve yoğun olarak ortaya çıkar. İnsan etkinliklerinin sonucunda ekosisteme verilen her türlü sıvı, katı ve gaz atık, ...

Beynin içinde bulunan ve diğer endokrin bezlerinin çalışmasını kontrol eden ana endokrin bez. Burun kanallarının arkasında ve beynin alt kısmında yer alır. İç salgı bezlerinden en önemlisidir. Önde bu...

Enine ya da boyuna bitişik sütunlardan oluşan grafik. Gruplanmış serilerin grafikleri çoğunlukla histogram türünde çizilir. Histogramda frekanslar alanlarla ifade edilir. Örneğin bir sınıftaki öğrenci...

Eski Yunan ve Roma'da tüm tanrılara adanan büyük tapınak. Sözcük, Yunanca "pan" (tüm) ve "theos" (tanrı) sözcüklerinden oluşturulmuştur. Günümüzde bazı uluslarda ulusal kahramanların gömüldüğü anıt me...

İki veya daha fazla devletin ortak ve fakat sınırlı olmayan hayâtî menfaatlerini sağlamak amacıyla birleşmelerinden meydana gelen bir devletler topluluğu. Federasyon devlet şekli, konfederasyon dev...

Charles-Marie-René(1818 Saint Paul/La Réunion-1894 Voisins/Louveciennes), Fransız şair. Gençliğinde birçok gezi yaptı. Rennes'de hukuk öğrenimi gördü. Sonunda Paris'e yerleşti (1845). Koyu bir cumhuri...

Gözün yapısı, hastalıkları ve çalışması ile meşgul olan bilim dalı. Eski medeniyetlerde oftalmoloji, yaygın olarak uğraşılan bir bilim dalı idi. Mısırlıların M.Ö. 1550 yılına âit Ebers papirüslerinde,...

Lagomorpha takımındaki Laporidae familyasındaki türlere verilen genel ad. Boyları 40-45 cm kadardır. Gözleri büyüktür. Kulakları da genellikle çok büyüktür. Postu sık ve ince tüylüdür. Çoğunlukla saba...

Sami-Hami dil ailesinin Sami dilleri güney öbeğinden bir dil. Arapça, İslâm dini ve Kuran sayesinde büyük bir gelişme ve yaygınlık kazanmıştır. "Edebî Arapça", "Kuran Arapçası" adı da verilen klasik A...

Hayvanlar âleminin kordalılar (Chordata) şûbesinin bir alt şûbesi. Omurgalıların en karakteristik özelliği, birbirini tâkip eden omurlardan yapılmış bir omurgaya sâhip olmalarıdır. Omurga sütunu çok k...

Bir şairin, bir başka şairin şiirine aynı nazım biçimi, aynı ölçü ve aynı uyakla yazdığı benzer şiir. Arapça "benzer, eş" anlamındaki nazr sözcüğünden türetilmiştir. Nazire yazma işine de tanzir denir...

Osmanlı İmparatorluğu'nda askerî ya da sivil yüksek devlet memurlarına verilen bir unvan. Sözcük zamanla Mısır, Suriye, Irak, Ürdün gibi ülkelerde de yayılmış ve kabul edilmiştir. Sözcüğün, en büyük e...

beylikler devri şâirlerinden. Doğum ve ölüm târihleri belli değildir. Doğuştan kör olduğu söylenen Darir, kuvvetli bir hâfızaya sâhipti. Bu sâyede Arapça ve Farsçayı mükemmel bir şekilde öğrendiği gib...

İç içe çeşitli renk halkalarıyla bölünen, kalseduan kuvarsı türünden, sert, parlak ve değerli bir taş. Volkanik kayaçlardaki boşlukların çeperlerinde mineral ya da organik maddelerin, genellikle de si...

İngiliz sömürgesi. Aynı adı taşıyan boğazın kuzeydoğusunda, İspanya'nın güneyinde yer alır. Yüzölçümü yaklaşık 6 km2, nüfusu 28.074 (1991). 711'de boğazı geçen Tarık bin Ziyat tarafından ele geçirildi...

Periyodik tablonun 5A grubunda yer alan bir yarı metaldir. Başlıca cevheri arsenopirittir ve kavrulduğunda aresnik oksit yada beyaz arsenik adlı bileşiği meydana getirir. Bu madde zehir olarak kullanı...

Buharlı gemilerin icadından önce kullanılan yelkenli ve kürekli savaş gemilerinden birine verilen ad. Daha çok iki ve üç ambarlı, ahşap, büyük savaş gemileri bu adı alırlardı. Kalyon deyimi sonrada...