ansiklopedik bilgi ile ilgili bilgi kaynakları

Âşık edebiyatı nazım biçimi. Ayaklı koşma, ilk dörtlüğün bir ve ikinci beytiyle her dörtlüğün sonuna, dizenin son parçasının hece sayısına bir fazlalık (ziyade) eklenerek oluşturulur. Ziyade, müstezat...

Mozart'ın iki perdelik operası. Lorenzo da Ponte'nin İtalyanca librettosu üzerine bestelendi. İlk kez 1787'de bestecisi tarafından çalındı, 1805'te de Paris Operası'nda sahneye konuldu. Yapıt, yazarı ...

Çekirdek ve sitoplâzmadan oluşan, saydam ve canlı hücrenin metabolizma olaylarının oluştuğu yer. Protoplâzma terimi ilk kez 1835′te canlılarda tüm yaşam süreçlerinden sorumlu olan temel madde a...

İpek üzerine geçirilen şablon aracılığıyla gerçekleştirilen basım tekniği. Bir çerçeveye gerili ipek üzerine fotoğraf yöntemiyle, basılması istenen yazı ya da resim geçirilir. Çerçeve, basılacak zemin...

Türk alfabesinin yirmi üçüncü harfi. Katı, sızmalı ve titreşimsiz bir diş-damak sessizidir. "Ş" sesi Ana Türkçeden beri bütün Türk lehçelerinde kullanılır. Ancak bu ses, daha çok kelime içinde ve ...

Karbon hidratlar, proteinler, yağlar ve nükleik asitler üzerinde etkin olan enzimleri salgılayan önemli bir salgı bezidir. Midenin sol yanında yer alır. Hem iç salgı hem de dış salgı yapar. İnsülin ve...

Bileşikgillerden, çok yıllık, zehirli, otsu bir bitki; mastıçiçeği; sığırgözü; arnika (Arnica montana). Çayır ve ormanlarda yetişir. Sarı renkli çiçekleri papatyayı andırır. Yaprakları, kökleri ve öze...

Halk edebiyatında dört dizeden oluşan nazım birimi. Manilerin dört dize oluşundan yola çıkılarak Türk şiirinin ana nazım birimi olduğu savunulmuştur. Dörtlükler değişik vezinlerde yazıldığı gibi, deği...

Parçacıkların ve tepkimeyi başlatıp sürdürmeye yetecek ölçüde kinetik enerji taşıyan çekirdeklerin nükleer füzyonunun söz konusu olduğu tepkime türü. Tepkime sırasında termonükleer enerji açığa çıkar....

Platon'un diyaloğu (İ.Ö. 380 ?). Protagoras diyaloğunda olduğu gibi burada da, erdemin öğretilip öğretilemeyeceği konusu ele alınır. Platon'un olgunluk döneminin ilk diyaloglarından biridir. Bu yapıtt...

Osmanlı devlet örgütünde, hükümdarın dışarıyla ilişkisini sağlamak, haberciliğini yapmakla görevli memur. Mabeyincilik kurumu, saltanatın tarihiyle yakın ilgilidir. İlk kez Emevîlerde ve daha sonra da...

Hem hayvansal hem de bitkisel besinleri yiyebilen hayvanlara verilen genel ad. Omnivor da denir. Hepçil hayvanlara örnek olarak serçe, ayı ve ördek verilebilir....

Telli bir sistemle ya da radyo sistemi aracılığıyla hareketli resimlerin uzak mesafelere iletilmesi. Televizyon yayını genellikle merkezî bir istasyondan, çok sayıda alıcıya yönelik olarak yapılır. An...

1919'da Weimar'da mimar Walter Gropius'un kurduğu mimarlık ve güzel sanatlar okulu. Okul, Weimar Güzel Sanatlar Akademisi ile Uygulamalı Güzel Sanatlar Okulu birleştirilerek kuruldu. Modernist anlayış...

Demir filizlerinden çelik üretilmesi işlemi üzerine gelişen endüstri. Çelik endüstrisi, dayanıklı ve kolay üretilebilir metallere duyulan gereksinim nedeniyle ortaya çıkmış ve gelişmiştir. Demircil...

Anadolu masal ve efsanelerinde yer alan doğaüstü bir yılan, "şah-ı maran" (yılanların şahı). Bu yaratık, kadın başlı ve yılan gövdeli olarak betimlenir. Türk edebiyatında Şahmeran ile ilgili ilk hikây...

İsveç Kralı XII. Karl ile Çar I. Petro arasında Poltava kenti dolaylarında yapılan savaş (1709). İsveç Kralı XII. Karl, Ukrayna Kazakları tarafından desteklenen ordusuyla büyük buğday ambarlarının bul...

Proteinlerin kısmî parçalanmasıyla oluşan bileşik. Pepton, sanayide enzimlerin ete etkisiyle elde edilir. Nekahat devresi geçiren ya da takviyeli beslenme gerektiren hastaların diyetinde kullanılır....

Bir ülkede yaşayan, ortaklaşa bir geçmişe sahip, aralarında dil, duygu, gelenek ve görenek bağları bulunan insan topluluklarına verilen ad. Bir ulusu oluşturan en önemli unsur dayanışmadır. Uluslar, b...

Birleşiminde %75′ten çok kalsiyum karbonat bulunan, genellikle beyaz, renkli, cilâlanabilen kireç taşı. Mermerler en çok inşaatlarda, anıtlarda, heykelcilikte ve dekorasyon işlerinde kullanılır....

Elektromotor gücün ya da gerilimin birimi. ...

Çek halk dansı. 19. yüzyılda yaygınlaştı, pek çok ülkede oynanmaya başlandı. Soyluların dansı hâline geldi. Çekçede "yarım adım" anlamına gelmektedir. Figürleri, 1830'da Anna Clezak adlı bir Çek kızı ...

Ölen kişinin ardından gençliğini, güzelliğini, yiğitliğini, iyiliklerini, değerlerini, geride bıraktıklarını, acılarını anlatan ya da deprem, sel, yangın, kıtlık gibi büyük yıkımların etkilerini dile ...

İlk Çağ'da Pers Savaşları sırasında, Yunanlılar ile Persler arasında yapılan savaş (İ.Ö. 480). Pers Kralı Kserkses İ.Ö. 490 yılında yapılan ve Perslerin yenilgisiyle sonuçlanan Marathon Savaşı'ndan so...

(Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu) Türkiye'deki üç işçi sendika konfederasyonundan biri (diğerleri Türk-İş ve Hak-İş). Birçok sendikanın katılımıyla 13 Şubat 1967'de kuruldu. Başlıca k...