ansiklopedik bilgi ile ilgili bilgi kaynakları

Endokrin bezden salınan ve doğrudan doğruya kana karışarak organların çalışmasını düzenleyen maddelere verilen genel ad. Steroitlerden, şeker moleküllerinden ya da proteinlerden yapılır. Her hormon he...

Ray aralığı 40-60 cm eninde olan küçük demiryolu. Fransız sanayicisi Paul Decauville tarafından yapılmıştır. En çok maden ocaklarında kullanılır. Raylar madenî traversler üzerine oturtulur. Kolaylıkla...

Üzerinde kitap okumaya yarar, küçük, alçak masa. Rahleler ya açılıp kapanabilen X şeklinde veya üzeri düz küçük masa olabilir. Türk-İslâm sanatında tahta oymacılığı ve kakmacılığın en güzel nümûneleri...

Marmara Bölgesi'nin güney kesiminde akarsu; 172 km. Uludağ'ın güney yamaçlarından doğar. Bursa Ovası'nı geçtikten sonra Karacabey'in kuzeyinde Susurluk Çayı'na katılır. Üzerinde iki tarihî köprü (Nilü...

Renksiz, saf haldeyken duman çıkaran, kuvvetli inorganik bir asit (HNO3). Sanayide Ostwald yöntemi, elektrik arkı yöntemi (Norveç yöntemi) ya da sülfürik asitin sodyum nitrat üzerine etkisiyle üretili...

Miskkedisigillerden, Güney Avrupa ve Kuzey Afrika'da yaşayan etçil memeli (Genetta genetta). 50 cm. uzunluğunda olan jenetin kuyruğu uzun ve siyah-beyaz halkalarla kaplıdır. Açık renkli ve siyah benek...

II. Mahmut ile âyan arasında imzalanan sözleşme (26 Eylül 1808). 18. yüzyıl ortalarında Osmanlı İmparatorluğu'nun çeşitli bölgelerindeki âyan iyice güçlenmiş ve merkezi devletin eyaletlerdeki otorites...

Tam yansımalı prizmalar kullanılarak yapılmış dürbün. Çift kollu bir dürbündür. Her kolunda ikişer prizma bulunur. Prizmalardan biri yalnızca bir doğrultuda düzeltme yapar ve tabanı birinci prizmanın ...

Hristiyanlıkta bir müminin çiğnediği dinsel yasak yüzünden kilise topluluğu dışına atılması. Yunanca "Aphorizein" sözcüğünden bozularak yaygınlaşan deyimi ilk kez Yahudiler kullandılar. Daha çok "din ...

Osmanlı İmparatorluğu'nda devlet giderlerini denetleyen kuruluş. 1870'te oluşturulmuştu. Padişah adına görev yapardı. İki daireye ayrılmıştı. Malmemurlarının hesaplarını incelerdi. Genel kesin hesabı ...

Akdeniz Bölgesi'nde ırmak. İki kolun birleşmesiyle oluşur: Uzunyayla yöresinden gelen Zamantı ve Binboğa Dağları'ndan inen Göksu. Seyhan, Çukurova'ya indikten sonra Adana'dan geçer ve güneybatı yönünü...

Norveç, İsveç ve Finlandiya'nın en kuzey kesimleriyle Kola Yarımadası'nın doğusundaki Rus toprakları üzerinde yaşayan etnik topluluk. Dağlık bölgelerde yaşayanlar göçebedir; kıyılarda yaşayanlar ise b...

Tüm omurgalı hayvanlarda bedeni kaplayan tabakaya verilen ad. Deri olarak adlandırılan bu tabaka balıklarda balık puluyla kaplıdır. Sürüngenlerde de deri pullarla kaplanmıştır. Yalnızca memelilerde de...

Eni ve boyu kırkar arşın olan ve yaklaşık 1.000 m2lik bir yüzey ölçüsü. Daha önceleri genellikle, yürüyen bir dönümcünün adımlarıyla ölçülen 1.600 adımlık alana denirdi. Bunun kesin ölçü olmayışı nede...

Tarıma ve zanaatlara dayalı bir ekonomiden, sanayinin ve makine üretiminin egemen olduğu bir ekonomiye geçiş sürecine verilen ad. 18. yüzyılda İngiltere'de başlamıştır. Endüstri Devrimi de denir. E...

Bölünmeyen çarpan ya da 1 ve kendinden başka tam böleni olmayan çarpan. Asal bölen de denir. Asal çarpan, sayılarda asal sayı, matematiksel ifadelerdeyse, tam böleni olmayan ifadedir. Örneğin, asal ol...

Gülgillerden bir meyve ağacı (Prunus amygdalis amara) ve bunun meyvesi. Meyvesi acımsı, keskin kokuludur. Kabuğu kalın, içi (etli kısmı) küçüktür. İçinde tatlı bademden fazla olarak siyanhidrik asit (...

İnsanın birdenbire aşırı sıcak karşısında kalması sonucu ortaya çıkan sağlığa zararlı durum. Sıcak hava da soğuk hava kadar tehlikelidir, ciddî rahatsızlıklara ve ölümlere yol açabilir. Beyinde vücudu...

Baklagillerden (Fabaceae) familyasının Vicia cinsini oluşturan 150 kadar otsu bitki türünün ortak adı. Uzunlukları 30-120 cm arasında değişir. Sürünücü ya da sarılıcı bir bitki olan fiğin, salkım biçi...

İsviçre-Fransa arasında göl. Doğu-batı yönünde uzunluğu 72 km. ve yüzölçümü 582 km2 dir (348 km2 si İsviçre'de). Çevresinde turizm etkinliğine sahip birçok kent sıralanır. Başlıcaları: Clarens, Cenevr...

Karelere ayrılmış zemin üzerinde on altışar taşla iki kişi arasında oynanan oyun. Dama, ikişer sıra biçiminde dizilen taşların, sırayla ileride, sağda ya da soldaki boş karelere sürülmesiyle oynanır. ...

Duygulu dizelerden oluşan bir şiir ya da bu şiirden bestelenen şarkı. "Halk liedi" ve "sanat liedi" olarak iki türü vardır. Halk liedinin genellikle şairi bilinmez. Kulaktan kulağa geçtiğinden melodis...

Rusya'ya bağlı Başkurdistan'da yaşayan Türk halkı ya da bu halkın soyundan olan kimse. Başkurtlar olarak da bilinirler. Volga ırmağıyla Ural Dağları arasında kalan bölgede yaşarlar. Ana yurtları Başkı...

Kadınlarda doğurganlık döneminde, genellikle 28 gün (4 hafta) arayla görülen rahimden kan gelmesi olayı. Âdet hâli, ortalama dört gün sürer ve bu süre içinde rahim iç katı, dölyoluna atılır. Bir kadın...

Küçük bir demiryolu taşıtı. Yol onarımında malzeme ve işçi taşımak için kullanılır. Motor ya da insan gücüyle çalışır. Bazıları insan gücüyle kaldırılabilecek kadar hafiftir. Bir kısmına taşıma gücünü...