ansiklopedik bilgi ile ilgili bilgi kaynakları

ORHUN ÂBİDELERİ Göktürk Devletinden kalma, 7 ve 8. asra âit en eski taş kitâbeler. Üzerinde, Türk Edebiyâtının ilk örnekleri bulunan "bengü taşları"dır. Moğalistan'ın kuzey-doğusunda, eski Orhun Ne...

Osmanlılar döneminde yabancı ülkelere gönderilen sefirlerin (elçi) gittikleri yerde gördükleri, izlenimleri, yaptıkları işleri ve o ülkeye ilişkin görüşlerini anlattıkları yapıtlara verilen genel ad. ...

Yerküre ve onun atmosferi tarafından yayılan enerji. Doğrudan Güneş ışınlarıyla gelen kısa dalga radyasyon yer ve onu saran atmosfer tarafından emildikten sonra tekrardan uzun dalga radyasyon olarak g...

Güvenli ortamlara yapılmış derebeylik konağı. Bir bölge hâkiminin, prensin, derebeyin hâkim olduğu bölgede ekseriya sarp yerlere yapılmış, yüksek duvarlı kulelerle takviye edilmiş yapılardır. Orta...

Müzikte belirli çalgılar, sesler ya da topluluklar için yazılmış bir yapıtın, başka çalgılar, sesler ya da topluluklarca çalınıp söylenebilmesi için o yapıtta yapılan değişiklik, düzenleme. Örneğin, o...

Genellikle cisimleri sıkıştırma, sıkıca tutma işlerinde kullanılan âletlere verilen isim. Bu âletlerdeki sıkıştırma herhangi bir motor vasıtasıyla olmayıp, bir vida sistemi yardımıyla yapılır. Esas it...

Belli bir konuda iki ya da daha çok kişi arasında dergi ve gazetelerde yürütülen tartışma. Birbirine karşıt düşünceleri karşılıklı savunma anlamındaki tartışmadan ayrımı, saldırgan bir tutumun benimse...

(İ.Ö. 6. yüzyıl ?), Çinli filozof ve din kurucusu. Yaşamına ilişkin bilgiler yalnız efsanelere dayanır. Cou sülâlesi zamanında sarayda arşiv memuru olarak çalışırken, çıkan kargaşalıklar üzerine batıy...

Bir doğru üzerinde eşit zaman aralıklarında eşit yollar alan, yani hızı sabit olan bir noktanın hareketi. Noktanın hızı (v), aldığı yolun (s), bu yolu almak için geçen zamana (t) oranıdır (v=s/t). Düz...

Bir elementin verilen herhangi bir örneğindeki atomlarının, atomik kütle birimi cinsinden belirtilen ortalama ağırlığı. Atom tartısı ya da atom kütlesi de denir. Bir elementin, bir başkasıyla oluşturd...

Fatımî, Eyyubî ve Memlûk sultanlığı devirlerinde Mısır ve Suriye'de, sonra da Osmanlı Devleti idaresinde, kimlik belgesi anlamında kullanılmış terim. Mısır'da, fellahların oturmak zorunda oldukları ye...

ZALOĞLU RÜSTEM İran efsânevî kahramanlarından. Ünlü İran şâiri Firdevsî'ye âit olan Şehnâme adlı eserde büyük bir kahraman olarak gösterilir. Rüstem, Türk Edebiyatında Rüstem-i Zal, halk ağzında da Z...

Meslek olarak askerliği seçmiş kimselerden oluşan askerî birlik. İlk lejyonun kurulması Roma İmparatorluğu dönemine rastlar. Bu dönemde Roma vatandaşlarına servetleriyle orantılı olarak askerî görevle...

(Difenil, diklor, trikloretan), zararlı böceklere karşı kullanılan, organik ve çok etkili bir zehir (C14H9Cl5). 1874'te Kimyager Othmar Zeidler tarafından bireşim yoluyla elde edildi. 1938'de ise Paul...

Kuzey Amerika'nın doğu kıyılarında, Kanada'nın Quebec eyaletinden Kuzey Alabama'ya (ABD) kadar uzanan dağ sırası. En yüksek doruğu Kuzey Carolina'da Mount Mitchell'dir (2.038 m.). Çeşitli kesimlerinde...

Sami-Hami dil ailesinin Sami dalından bir dil. Suriye'de Lazkiye'nin 12 km. kuzeyinde Ras Şamra (eski adı Ugarit) denilen yerde 1929'daki kazılarda bulunan yazılı belgelerin incelenmesiyle ortaya çıkt...

İkiçeneklilerin sıracaotugiller familyasından, taşıdığı glikoz nedeniyle iç söktürücü olarak kullanılan bir kır bitkisi (Linaria vulgaris). Taçlarının dibinde uzun bir mahmuz bulunan nevruzotunun çiçe...

Doktorların kan almak, küçük apseleri açmak için kullandıkları çok keskin, ufak bıçak. ...

Bir tür zırhlı, ağır savaş gemisi. 1905'teki Çuşima Savaşı'ndan sonra duyulan ihtiyaç sonucu yapımı gerçekleştirilen İngiliz savaş gemisi. "Dreadnought" adını taşıyordu (1907). Bu ad "hiçbir şeyden ko...

(1914 Giadinh/Çinhindi). Fransız yazarı. Çocukluğu ve gençliği Çinhindi'nde geçti. 1932'de Fransa'ya geldi. Paris'te hukuk ve matematik öğrenimi gördü. II. Dünya Savaşı'nda Fransız direniş hareketine ...

Norveç, İsveç ve Finlandiya'nın en kuzey kesimleriyle Kola Yarımadası'nın doğusundaki Rus toprakları üzerinde yaşayan etnik topluluk. Dağlık bölgelerde yaşayanlar göçebedir; kıyılarda yaşayanlar ise b...

Bir vektör kümesiyle bir skaler alanının bir araya gelmesiyle oluşan matematiksel uzay. Bunun için, kümenin herhangi iki elemanının toplamı yine kümede eleman olan bir vektör vermeli ve kümenin herhan...

Echinoderma stelleroidea. Derisidikenlilerden bir deniz hayvanı. Bedenleri beş kola ayrılır. Bu kollar hayvana yıldızımsı bir görüntü verir. Denizyıldızları, kıyıdan 7000 m derinlere kadar birçok yerd...

Gülgillerden, güzel kokulu, çok yıllık yaprakları karşılıklı (almaşık) ve tüysü, yeşilimsi ya da kırmızımsı çiçekler açan bir bitki (Poterium spinosum). Bahçelerde yetiştirilir, taze yaprakları salata...

Periyodik cetvelin 5A grubunda yer alan, mavimsi gümüş beyazı renkte metal element. Doğada serbest hâlde, gümüş ve arsenikle birlikte rastlanan antimon daha çok stibnit (Sb2 S3) biçiminde bulunur. Kır...