ansiklopedik bilgi ile ilgili bilgi kaynakları

Kırmızı çuhadan yapılmış, kesik koni biçiminde başlık. Fesin "tablo" denilen üst bölümünün ortasında açılan bir delikten geçirilen "ibik" adlı kordonun ucuna dışarda kalan bir püskül eklenirdi. Siyah ...

Pamuğu çekirdeğinden, keten ve kendir liflerini odun kısmından ayırmaya yarayan makine. Keten ve kendir için kullanılan çırçır makineleri bir besleme tablasıyla üzerlerinde uzun, vurucu ve kırıcı koll...

Çakmaktaşı, kaolin ve feldispattan yapılan, 1.350°C dolayında fırınlanan, sert, gözenekli olmayan, beyaz, yarı saydam, camsı eşya. Yapım tekniği çömleğinki gibidir. Hammaddesinin suyla uygun oranda ka...

Rusya'da kuzeyde Karadeniz'den, güneyde Kazakistan'daki Kırgız Bozkırı'nın batısına kadar uzanan; yaklaşık 2.650 km. uzunlukta sıradağ. Asya ile Avrupa arasında sınır olarak kabul edilen Urallar, orta...

Kimyasal ya da fiziksel durumu değişiklikler gösteren, rengini içindeki maden, tuz ve oksitlerden alan sert ve katı madde. Taş, kayaların sıcaklık değişimi, sular ve rüzgârın etkisiyle çatlaması ve uf...

Havanın üst katmanlarında soğuktan donan su damlacıklarının, yuvarlak buz parçaları hâlinde yere düşmesi. Dolu taneleri 2-3 mm çaplı bir küreden bir yumurta büyüklüğüne kadar olabilir. Tarım ve hayvan...

Suda yaşayan ve köstebeğe benzeyen böcekçil bir memeli (Desmana moschata). 25 cm uzunluğundadır, ayakları perdelidir. Esnek bir hortumu vardır. Batı Asya ve Güney Rusya'da yaşar. Kuyruğunun altında ke...

Yaralı dokularda meydana gelen, sindirim sırasında hidroklorik asit salgılanmasını uyaran organik bir bileşik [C3H3N2 . (CH2)2NH2]. İltihap oluşması histaminle ilintilidir. Kan dolaşımına da çeşitli e...

Carcinus maenas. Boyu 4 cm kadar olan bir tür pavurya. Yan yan yürüdüğünden Çingene Yengeci de denir. Türkiye'nin bütün kıyılarında bulunur....

Suyun donma noktasını 32¡, kaynama noktasını da 212¡ olarak kabul eden sıcaklık ölçeği. Bu iki noktanın arası 180 eşit parçaya bölünerek 1 Fahrenhayt derecesi bulunur. Bilimsel alanda artık kullanılma...

Bir parçanın canlı, hareketli, coşkulu çalınacağını anlatan İtalyanca müzik terimi (acitato okunur). Bu sözcük, tempoyu belirten sözcüğe eklenir, temponun kendisini değiştirmez. ...

Papazlığın en yüksek aşamasına ulaşan ve belli bir bölgenin ruhanî yönetimiyle görevlendirilen kilise adamı. Katolik piskoposlar; papaz atama ve yargılama hakkına sahiptir. Atama biçimleri çok karmaşı...

Selülozun nitrat esterleri karışımından oluşan ve selüloz nitrat adıyla anılan organik madde. Pamuk ya da odun hamuruna nitro grubu (-NO2) ilâvesiyle elde edilir. İçindeki azot miktarı %12'den azdır. ...

Akciğerleri örten zarların iltihaplanıp, bu zarlar arasında sıvı toplanması hâli. Tıp lisanındaki ismi, dir. Akciğerleri örten zarlara plevra denir. Plevra; kan ve lenfa yollarıyla gelen mikropla ...

El sanatlarında ve mimarîde çok kullanılan ve aynı yönde kıvrılmış eğrilerden oluşan yuvarlak bir motif. Motif merkezden çevreye genişleyerek, açılır. Fırıldağı andıran bir görünümü vardır. Çarkıfeleğ...

Taranmaya yarayan araç. Saç, sakal ve hayvan tüylerinin karışıklığını gidermeye (özellikle yapağı) ya da saçları tutmaya yarar. Tarihöncesinden beri kullanılmaktadır. O zamanlarda da bronzdan, kemikte...

Mesleği çalgı eşliğinde oynamak olan kadın. Eskiden Türk kadınlarının ve kızlarının çengilik yapması yasaktı. Ancak sarayda çeşitli soylardan gelen cariyeler çengilik yapabilirlerdi. 19 yüzyılda köçek...

Merkezi sinir sisteminden çıkarak çevre organlara giden sinirlerin oluşturduğu sisteme verilen addır. Çevresel sinir sistemi, sinir sisteminin iletim yollarıdır. Yani verilen emirleri ve alınan duyu t...

Yoğun bir ortamdan daha hafif bir ortama maksimum kırılma açısıyla (90°) geçen ışığın, yoğun ortamdaki gelme açısı. Örneğin su altındaki bir ışık kaynağından çıkarak yüzeye gelen ışınlar, yüzey normal...

Sami-Hami dil ailesinin Sami dilleri güney öbeğinden bir dil. Arapça, İslâm dini ve Kuran sayesinde büyük bir gelişme ve yaygınlık kazanmıştır. "Edebî Arapça", "Kuran Arapçası" adı da verilen klasik A...

İyileşme olasılığı olmayan hastalar ya da yaşamını kendi başına sürdüremeyecek ölçüde sakat olan bireylerin yaşamını, acı vermeyen bir yöntem kullanarak sona erdirmek. Ötanazi, birçok ülkenin hukuk...

Düzkanatlılardan, küçük, kazıcı böcek (Gryllus campestris). Erkekleri ötücüdür ve çoğunlukla geceleri öter. Bitkisel ve hayvansal gıdalarla beslenir. ...

Sömürgelerden oluşan imparatorluklarda sömürgelere egemen olan ve onları yöneten ülke. On dokuzuncu yüzyıla değin dünyanın en önemli başülkesi Britanya Krallığı idi. Birçok Afrika ülkesinden Hindistan...

Işık dalgasının enine titreşimlerinin yönü ve özelliklerinin belli kayıtlamalara uğraması, polarizasyon. Normal olarak ışık polarılmış değildir. Belli bir yönde ilerlerken, buna dik bir doğrultuda ve ...

İstanbul'da yayımlanan günlük siyasî gazete (1908-1947). Hüseyin Cahit Yalçın, Tevfik Fikret ve Hüseyin Kâzım Kadri tarafından yayımlanmaya başladı. Bir süre sonra Tevfik Fikret ve Hüseyin Kâzım Kadri...