ansiklopedik bilgi ile ilgili bilgi kaynakları

Seyâhatnâme'siyle meşhur bir Türk yazarı ve seyyahı. 1611'de İstanbul'un Unkapanı semtinde doğdu. Aslen Kütahyalı olan âilesi, fetihten sonra İstanbul'a yerleşmiştir. Babası Saray-ı Hümâyûn kuyumcubaş...

Göz merceğinin, küresel olmayıp değişik düzlemlerde değişik eğrilikte olmasından ileri gelen görme kusuru. Merceğin farklı eğrilikte olması, kırılan ışınların bir nokta (odak) yerine, bir çizgi boyunc...

Görevi su içinde çalışmak olan, suya dalmayı meslek edinmiş kimse. Bir dalgıç, sağlam ve idmanlı da olsa su altında birkaç dakikadan fazla kalamaz. Bu süre içinde Okyanusya'nın, Basra Körfezi'nin duru...

Orta Çağ'da Sinop'ta kurulan Türk beyliği (1277-1322). Beyliğe ismini veren, Anadolu Selçuklu Devleti Veziri Süleyman Pervane'dir. Sinop, Süleyman Pervane'nin dirliğiydi. 1277'de Pervane'nin torunları...

El ele tutuşarak, kol kola girerek ya da omuzlardan tutarak yan yana dizilen oyuncular tarafından oynanan halk oyunu. Genellikle Orta Anadolu'da, davul zurna eşliğinde oynanır. Düğün, asker uğurlama v...

Müzik temposuna uyularak yapılan ve estetik değer taşıyan düzenli beden hareketlerine verilen ad. Dans insanlık tarihinin ilk sanat eylemidir. İnsanlar, müzik, resim, şiir ya da tiyatrodan önce; dan...

Dili inceleyen bilim, dilin bilimi. Dil, insanın fiziksel, düşünsel, ruhsal yapısı ve çeşitli eylemleriyle ilişkili olduğu için dilbilim de bütün bunları konu edinen diğer bilim dallarıyla sıkı sıkıya...

Hızlı bir hava ya da buhar akışını art arda kesintiye uğratarak keskin bir ses çıkaran aygıt. 18. yüzyıl sonlarında yapılan ilk siren, bir memeden püskürtülen havayla çalışan çok delikli bir diskten o...

Peygamber ve Dört Halife için yazılan kasidelerin adı. Muhammet Peygamber için yazılanlara naatı şerif, Dört Halife için yazılanlara naatı ciharyâr, Ali için yazılanlara da naatı Ali adı verilmiştir. ...

Anadolu masal ve efsanelerinde yer alan doğaüstü bir yılan, "şah-ı maran" (yılanların şahı). Bu yaratık, kadın başlı ve yılan gövdeli olarak betimlenir. Türk edebiyatında Şahmeran ile ilgili ilk hikây...

Periyodik cetvelin lantanitler serisinde yer alan, parlak, renksiz ya da sarı renkte metal element. İlk kez itriyumlu topraklarda bulunmuştur. Nadir toprak metalidir. Kuvvetli manyetik özellikler göst...

Yüksek sıcaklıkları ölçmeye yarayan aygıt. Değişik türleri vardır. Platin dirençli termometreler ve ısılçift ilkesiyle çalışan pirometrelerin, sıcaklığı ölçülecek cisimle temas hâlinde olmaları gerekl...

Tekerlekleri tırtıllı, kendinden itimli, top, makineli tüfek ya da güdümlü mermilerle donatılmış zırhlı savaş aracı. Yapısı gereği arazide kolayca hareket eder. Motor ve aktarma organlarını taşıyan bi...

Osmanlı Devleti'nde yayımlanan ilk resmî gazete. II. Mahmut'un buyruğuyla 1 Kasım 1831'de haftalık olarak yayımlanmaya başlandı. Ön hazırlıkları İzmir'de Fransızca olarak yayımlanan "Le Courrier de Sm...

Bir yelkenli yarış yatı tipi. Önceleri oldukça uzun deniz gezileri için düzenlenmişti. Deniz koşullarına dayanıklı, ince yapılı ve süratli bu tekneler yarışa uygun olduklarından kısa sürede gelişti. G...

Kemiklibalıklardan, yassı bir balık (Solea vulgaris). 50 cm boyundadır. Tatlı sularda da yaşayabilir. Üstü esmer, altı beyazdır. Gözleri birbirine yakındır. Ağzı ay biçimindedir. Gövdesi küçük pullarl...

Kutsal ve güçlü olduğuna inanılıp tapılan varlık. Mabuta tapınma, ondan bir kötülüğü uzaklaştırmasını ya da bir iyiliği getirmesini dilemek için yapılırdı. Kimi çoktanrılı dinlerde her mabudun ayrı ta...

Bir çözeltideki bulunan çözünen madde miktarını gösteren değer. Çözünen maddenin derişimi kimyasal tepkimelerin incelenmesinde önemlidir. Çünkü çözünen madde derişimi, çözeltideki moleküllerin hangi s...

Fasulyegillerden, her yerde yetişen, on-on beş türü bulunan otsu bitki cinsi (Melilotus). Uzun salkımlar hâlindeki çiçek kurulları beyaz ya da sarı renklidir. Genellikle kuru yerlerde yetişirler. İyi ...

Gizli haberleşmede kullanılan, ilgililerden başkasının anlamaması için yazılı bir metnin, aslıyla ilgisi olmayan başka bir metin ya da işaretler topluluğu biçiminde yazılması. Çeşitli sistemlere göre ...

Büyüme sırasında bir bitkinin katı bir cisme değen çeşitli bölümlerinde beliren bükülme ve sarılma; tigmotropizm. Köklerin topraktaki taş parçalarına dolanması, sarılgan bitkilerin yanlarına dikilen h...

Doğada kuvars, çakmaktaşı biçiminde ve kayaçlarda silikatlar hâlinde çokça bulunan silisyum dioksit (SiO2). Beyaz ya da renksizdir, suda çözünmez. Kum da esas olarak silisten oluşur. ...

Kuzeydoğu Ege Denizi'nde, Gelibolu Yarımadası ile Türkiye Trakyası'nın Meriç ağzına kadar uzanan kıyıları arasında kalan derin körfez. Balık bakımından zengindir....

Orta Çağ'da Müslüman Arapların Anadolu'ya verdikleri, "Roma Ülkesi" anlamına gelen ad. Bu deyim Osmanlılarca da kullanıldı. Önceleri tüm Hristiyan toprakları anlamına gelirken 7. yüzyıldan sonra yalnı...

(321 Cibalae/Pannonia, bugün Orta Avrupa-375 Brigetio, bugün Szöny/Macaristan), Roma imparatoru. Bir subayın oğluydu. Önceleri orduda görev aldı. Babasıyla birlikte Afrika'da hizmet etti. Jovianus'un ...