ansiklopedik bilgi ile ilgili bilgi kaynakları

Şeyh Galip'in mesnevisi (1783). Kahramanları Aşk ve Hüsn olan mesnevide masal motiflerinden, klasik Doğu öykülerinden yararlanılarak tasavvuf düşüncesindeki mecazi aşktan gerçek aşka geçiş anlatılmak ...

Bitki ve hayvan dokularında, özellikle ekşi meyvelerde bulunan renksiz, kristal yapılı, trikarboksilli bir oksi asit; limon asidi (C6H8O7). Ham şekerin Aspergillus niger adlı mantar aracılığıyla mayal...

Bir dilin kültür düzeylerine göre gösterdiği değişiklik. Genellikle lehçe, şive, ağız terimleri birbirine karıştırılmaktadır. Şiveler arasındaki değişiklikler temelde ses özellikleridir. Buna göre bil...

Orta Asya çöllerinde ve Sahra'da yaşayan küçük bir çöl faresi (Jaculus jaculus). Çok uzun olan arka ayakları üzerinde zıplayarak yürür. Kuyruğu, kimi zaman vücudunun iki katı uzunluğundadır. Genellikl...

Yağmurlu veya rüzgârlı havalarda kullanılan, her tarafı camla kapatılmış mum veya lamba muhâfazalı aydınlatma aracı. İnsanlar tarafından çok eski zamanlardan beri kullanılmaktadır. Avrupa'da bilhas...

Hızlı bir hava ya da buhar akışını art arda kesintiye uğratarak keskin bir ses çıkaran aygıt. 18. yüzyıl sonlarında yapılan ilk siren, bir memeden püskürtülen havayla çalışan çok delikli bir diskten o...

Folklorda, insan ilişkilerini büyülü biçimde etkilediğine inanılan doğaüstü yaratıklara verilen ad. Peri sözcüğü Avrupa'da ancak Orta Çağdan bu yana kullanılmaktadır; ancak periler çeşitli yazılı ve s...

Upupa epops. Coraciiformes takımının upupidae familyasının tek üyesi olan kuş. Türkiye'nin her yerinde görülen çavuş kuşu, ibibik ya da hüthüt kuşu olarak da bilinir. Uzun, yay biçimli gagası, sorguçl...

Karanfilgillerden, otsu, bodur bir bitki (Sagyna Procumbens). Nemli yerlerde yetişir. Yaprakları karşılıklı, çiçekleri beyazdır. Çok iyi çim verdiği için, bahçeleri süslemekte ve mozaik bitkisi olarak...

Hint-Avrupa dil ailesinden bir dil, Toharların dili. Toharcanın Doğu Orta İrancanın bir üyesi olan Tuhri diliyle bir ilgisi yoktur. 20. yüzyılın başlarında Doğu Türkistan'da yapılan kazılarda ortaya ç...

Amerika'nın kuzeybatısında, Alaska Yarımadası'ndan güneybatıya doğru uzanan ve güneyde Bering Denizi'ni sınırlayan uzun adalar dizisi. 150 volkanik ada ve adacıktan oluşur. Oldukça ılık fakat çok neml...

(1824 Paris-1895 Marlyle-Roi), Fransız romancısı ve tiyatro yazarı. Dumas fils denir. Alexandre Dumas Père'in evlilikdışı oğludur. "Péchés de Jeunesse" (Gençlik Günahları, 1848) adlı şiir kitabından s...

Türkiye'de yetiştiği yerler: Anadolu'nun her yerinde. Mayıs-ağustos ayları arasında sarımsı, penbemsi ve morumsu renkte çiçekler açan, çok senelik, odunsu ve yastıklar hasıl eden dikenli çalılar. ...

Elle çevrilen bir kol ve kova ipinin sarıldığı silindir biçiminde bir tamburdan oluşan ve kuyudan su çekmeye yarayan araç. En eski kaldırma aygıtlarından biridir. Uzak Doğu'da ortaya çıkış tarihi bili...

Bir canlının içinde ya da üzerinde, sürekli ya da geçici olarak, onun zararına yaşayan başka canlı, parazit. Bu canlılar kendilerine gerekli olan besin maddelerini (kan ya da besisuyu) kendileri yapam...

İslâm dininin kurucusu Muhammet'in soyundan gelenlerin işleriyle uğraşan, onları devlet katında temsil eden kimselere verilen ad. Bu gibi kimseler, Muhammet'in soyundan gelenlerin defterlerini tutar, ...

Ispanakgillerden, iki yıllık otsu bir bitki, yabanî ıspanak (Beta vulgaris var, cicla). Kendiliğinden kırlarda yetiştiği gibi, bahçelerde de yetiştirilir. Yaprakları iri ve çok, kökleri dallı ve az et...

Osmanlı İmparatorluğu ile Avusturya İmparatorluğu arasında imzalanan barış antlaşması (10 Ağustos 1664). Kimi tarihçiler, Vasvar Antlaşması'nı, gelecekte Habsburglara karşı Macaristan'da ortaya çıkaca...

Doğayı kutsama ve yüceltme tutumu içinde olan öğretilerin genel adı; natürizm. Doğalcılık (natüralizm) ile karıştırılmamalıdır. Doğacılık, özellikle dinsel anlamda doğaya tapınmayı dile getirir. Bunun...

Bakterilerden daha küçük, çoğalmak için başka bir hücreye girmek zorunda olan varlıklara verilen ad. Ancak elektron mikroskobuyla görülebilirler. Bilim dünyasında canlı olup olmadıkları hâlâ tartışılm...

İzmit Körfezi doğusunda Adapazarı'na kadar uzanan ve tabanı alüvyonla örtülü bir depresyon içinde yer alan tatlı su gölü. Uzunluğu 16, maksimum genişliği 6 km; maksimum derinliği 63 m. ve yüzölçümü 47...

Türkiye'nin en eski en büyük bankalarından. Yurdumuzdaki tarımla ilgili kredi düzeninin temeli; tarımla ilgili kredi meselesinin ayrı bir teşkilât kurulması sûretiyle çözümlenmesine inanan Midhat Paşa...

Yunan mitolojisinde göğü taşıyan dev. Hesiodos'ta kayıtlı efsaneye göre Titan İapetos ile Okeanos kızı Klimene'nin oğludur. Yeryüzünün en batı kenarında hesperidlerin (akşam perileri) yanında, gecenin...

Küstümotugiller (Mimosaceae) familyasının Acacia cinsini oluşturan yaklaşık 800 ağaç ya da ağaççık türünün ortak adı. Afrika'nın kurak bölgelerinde, Avustralya ve Amerika'da kendiliğinden yetişen 500&...

Araştırmacı ve yazar. Balkan göçmeni fakir bir âilenin çocuğu olan Şevket Süreyya Aydemir, 1897 senesinde Edirne'de doğdu. Edirne Muallim Mektebinde okurken Turancı görüşü benimsedi. Birinci Dünyâ...