ansiklopedik bilgi ile ilgili bilgi kaynakları

Ortaoyunlarında kavukluyla karşılıklı konuşarak oyunu başlatan kimse. Oyunun bitimine kadar "orta" denilen sahneden ayrılmaz. Elinde "pastav" denilen bir "şakşak" taşır. Kendisine akıl danışılan, eğit...

Canavarotugillerden, çiçekli ve zararlı bir bitki (Orobanche). Kenevir ve tütün köklerinin en zararlı asalaklarındandır. Klorofilsiz, tohumları dayanıklı, sapı etli, kırmızımsı, sarımsı ya da morumsu ...

Diyalekt; bir dilin belirli bir bölgede konuşulan ve mahallî husûsiyetler taşıyan en küçük kolu olup, ağız da denmektedir. Diyalektle uğraşan ilim kolu ise diyalektoloji olarak adlandırılmaktadır. Diy...

İçinde dudak ünsüzü denilen b, f, m, p, v seslerinden hiçbirinin bulunmadığı şiirlerin adı. Leb değmez de denilen böylesi şiirlere genellikle halk edebiyatında rastlanır. Dudak değmezi söyleyen saz şa...

Ahlâkî yaşamın ölçütü olarak duyguyu alan öğretilerin genel adı. Edebiyat terimi olarak Lessing'in etkisiyle J.J. Bode tarafından 1868'de kullanıldı. Duyguyu öne alan, bir edebiyat ürününde duyarlığı ...

Kadınlarda doğurganlık döneminde, genellikle 28 gün (4 hafta) arayla görülen rahimden kan gelmesi olayı. Âdet hâli, ortalama dört gün sürer ve bu süre içinde rahim iç katı, dölyoluna atılır. Bir kadın...

Tutuşabilen bir maddenin yanmasıyla ısı ve ışığın birlikte belirmesi. Ateş, genellikle kor hâlindeki katı cisimleri ve parlayan gazları kapsar. Ateşin insanlık kadar eski olduğu bilinmektedir. İlkçağl...

Tanzimat devri yazar, şâir ve devlet adamlarından. Esas ismi AbdülhamidZiyâüddîn'dir. 1825'te İstanbul'da doğdu. İlk ve orta öğreniminin bir bölümünü Süleymaniye'deki Edebiye Mektebi ile Beyazıt Rüşti...

Bir kimseyi, bir şeyi belirtmeye ve anlatmaya yarayan sözcük, isim. Kişileri ve dünyada tek olan nesneleri belirten adlara özel ad, nesneleri belirten adlara da cins ad denir. Kişi adları, özel ad ve ...

Türk gölge oyununun, kendini halktan üstün görme, bilgiçlik taslama, kitap dili kullanma gibi özentileri olan iki temel tipinden biri. Karagöz'le arasındaki karşıtlık nedeniyle, Karagöz'ün Hacivat'ı...

Osmanlı İmparatorluğu ile Avusturya İmparatorluğu arasında yapılan ve Osmanlı ordularının yenilgisiyle sonuçlanan savaş (5 Ağustos 1716). Savaşta Sadrazam Ali Paşa komutasındaki Osmanlı ordusu 120.000...

Çözücü olarak kullanılan ve viskoz olmayan sıvı hidrokarbon ya da böyle hidrokarbonlar karışımı. Aromatik naftalar taşkömürünün damıtılmasıyla elde edilir. Günümüzde çoğunlukla petrol arıtımı yoluyla ...

Toplumu düzenleyen ve devletin yaptırım gücünü belirleyen yasaların bütünü. Hukuk kuralları kaynağını yasalardan alır. Toplum yaşamını düzenleyen kuralların bütününe pozitif hukuk denir. Bu, halkların...

Genellikle, mercek ya da bir çukur ayna yardımıyla ışığı toplayıp görüntüyü büyüten ve böylece uzaktaki cisimlerin ya da yıldızların daha parlak ve açık görünmesini sağlayan optik sistem. Optik telesk...

Halkın egemenliği temeline dayanan yönetim biçiminin yanlısı, bu yönetim biçimini benimseyen kişi....

Regulus regulus. Kuzey yarı küredeki iğne yapraklı ormanlarda yaşayan ötücü kuş. Küçük ve yuvarlak gövdeli, kısa gagalı olan çalı kuşlarının boyları 9 cm'yi geçmez. Çalı kuşlarının en belirgin özelliğ...

Hidrojen klorürün (HCl) sudaki çözeltisi. Piyasada tuzruhu adıyla da bilinir. Doğada volkanların yakınındaki akarsularda bulunur. Mide özsuyunda da %0,3 oranında hidroklorik asit vardır. Derişik hidro...

İlk çağlardan beri Ön Asya ve Ortadoğu ülkelerinde kullanılan eski bir ağırlık ölçüsü birimi. Okka, Arapça bir kelimedir. "Bugge, Kıyye" şeklinde de söylenmektedir. Okkanın ağırlık ölçüleri ülkele...

Divan edebiyatında sakiyi ve içki meclisini konu alan şiirlerin genel adı. Genellikle mesnevi ya da kaside biçiminde yazılırdı. Tasavvufî nitelikteki sakinamelerde ise saki mürşidin, şarap da Tanrısal...

Bir bomba çeşidi. Adını, bombanın içinde bulunan "Naptenik asit"in ilk hecesi olan "Na" ve benzine karıştırılmış yağlı asitlere verilen "Palm" hecelerinin birleştirilmesinden alır. II. Dünya Savaşı sı...

Özel ince kâğıtla silindir şeklinde sarılan kıyılmış tütüne verilen ad. 1830 yıllarında ortaya çıktı. Önceleri elle sarılarak yapılıyordu. 1861-1875 yılları arasında makinelerle yapılmaya başlandı. De...

1925-1991 yılları arasında Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği'nin resmî basın ajansı (Telegrafnoye Agentstvo Sovyetskogo Soyuza). 1925 yılında, 1918'de kurulan Posta Ajansı'nın yerini aldı. Adı, 1...

Sodyum hidroksit üzerinden klor gazı geçirilerek elde edilen sulu sodyum klorür ve sodyum hipoklorit çözeltisi. Ağartıcı ve dezenfektan olarak kullanılır. 5 cm3 javel suyu, 1 litre suyu iki saatte tem...

Kuzey Anadolu Dağları'nın Karadeniz'e paralel iki sıra hâlinde doğuya doğru yükselerek uzanan doğu bölümü. Aralarında Çoruh-Kelkit vadi oluğu yer alır. Bu oluk bazen geniş bir ova (Bayburt Ovası), baz...

Hipokloröz asitten (HOCI) elde edilen CIOĞ iyonu içeren tuz. Hipokloritler genellikle bir baza klor emdirilerek elde edilirler. Ağartıcı ya da dezenfektan olarak kullanılır. Hipoklorit denince en çok ...