ansiklopedik bilgi ile ilgili bilgi kaynakları

Maddî gerçekçiliği yadsıyan ya da en azından gerçeklikle ilgili hiçbir şeyin bilinemeyeceğini ileri süren, buna göre inançları ve değerleri tümüyle yok sayan, dolayısıyla hiçbir ahlâk kuralı tanımayan...

ŞELÂLE (Çavlan); Akarsu yatağının, dike yakın bir biçimde âniden düştüğü, suların yüksekten dökülerek aktığı kısmı. Daha küçük çapta olan şelâleye "çağlayan" denir. Bir kaynak veya kar-buz suyu...

(1917 Zile-1981 Ankara), eleştirmen. Ortaöğrenimini Erzurum Öğretmen Okulu'nda, yükseköğrenimini Ankara Gazi Eğitim Enstitüsü Edebiyat Bölümü'nde tamamladı (1939). Zonguldak, Kastamonu, Burdur lise ve...

Nüfus olaylarını istatistik yardımıyla inceleyen bilim dalı. Bu sözcük ilk kez, Achille Guilard'ın "Beşerî İstatistik Unsurları ya da Karşılaştırmalı Demografi" (1855) adlı kitabında kullanıldı. Eski ...

Yatsı namazından sonra kılınan, üç rekât namaza verilen ad. Vitir namazının farz, vacip ve sünnet olup olmadığı konusunda mezhepler arasında görüş farklılığı var dır. Vitir namazı yükümlünün yalnız ba...

Pleuronectiformes (yassı balıklar) takımının Pleuronectidae familyasını oluşturan 100 kadar balığın ortak adı. Diğer yassı balıklar gibi gövdeleri üstten iyice basıklaşmıştır. Gözleri başın sağ yanınd...

At, aslan gibi bazı hayvanların ensesinde ya da boynunda bulunan uzun kıllara verilen ad....

Pulmonaria officinalis Nisan-mayıs ayları arasında çiçek açan, 10-50 cm boyunda, çok senelik otsu bir bitki. Çiçeklerin renkleri önceleri kırmızımtrak ise de, zamanla morumsu-mâviye döner. Orman a...

Opera, operet, oratoryo vb. yapıtların metni. Bu metni içeren kitap ya da bir pandomimayı ya da baleyi açıklayan broşür de bu adla anılır. Libretto yazarlarına "librettist" denir. Çoğu besteciler, lib...

Ağzın ön tarafındaki etli organ. Alt ve üstçenede olmak üzere iki tanedir. İçleri ince, pembe bir mukozayla kaplıdır. Besinleri almaya, konuşmaya yardımcı olurlar. Dudakların iç kısmı "dudak gemi" den...

İslâmda Ali ile Muaviye'nin halifeliği konusundaki anlaşmazlığı çözümlemek için hakem atanmasına karşı çıkanlar. Haricîlerin ortaya çıkmasına neden olan olay, Ali ile Muaviye yanlıları arasındaki Sıff...

Gerçeküstüyle gerçeğin, tarihle söylencenin birbirine karıştığı bir kahramanı ya da tarihsel olayı öven ve yücelten uzun yazı. Destanların belirleyici özellikleri şunlardır: 1- Konuları yiğitlik, ...

Sıvıların yüzeyinin gerilmiş esnek zar gibi davranması özelliği. Bütün sıvılarda büyüklüğü sıvının türüne göre değişen moleküller arası çekim kuvvetleri bulunur. Sıvılarda farklı derinliklerde bulunan...

Bir kemikli balık familyası (Cyprinodontidae). Görünüşleri sazana benzer; ancak boylarının daha küçük oluşu ve çenelerindeki dişlerle sazandan ayrılır. Sineklerin çoğalmasını önler. Birçok türü de süs...

(1788 Bergamo-1856 İstanbul), İtalyan bando şefi ve bestecisi. Gaetano Donizetti'nin ağabeyidir. Bandocu olarak askerlik yaptı, Napoléon'un ordusunda görev aldı. II. Mahmut'un çağrısıyla İstanbul'a ge...

Bir şeyi duyurmak, tanıtmak ya da propagandasını yapmak amacıyla herkesin görebileceği yerlere yapıştırılan, çoğu resimli ilân. Eski Yunan ve Roma'da olduğu kadar Doğu ülkelerinde de duvarlara resmî y...

Düzkanatlılardan bir böcek türü (Gryllotalpa gryllotalpa). Toprak içinde yaşar. Köklerini keserek bitkilere zarar verir. Rengi kırmızımsıdır. Tüylü kabuğu vardır. Ağır yürür ve uçar. Daha çok larvalar...

Yerli bir armut çeşidi (Pyrus communis). Orta büyüklüktedir. Yaz ortasında olgunlaşan meyveleri sarı kabuklu ve kendine özgü hoş kokuludur. ...

Çuhaçiçeğigillerden, sık çiçek açan bir süs bitkisi (Primula veris). Tek tek ya da toplu biçimde olan çiçekleri, sarı ve eflatun renklidir. Hafif toprakları ve çakıllık, serin yerleri sever. Kökleri e...

Dört Sünnî mezhepten biri olan ve 9. yüzyılda Ahmet ibn Hambel tarafından kurulan mezhep. Günümüzde yalnız Suudi Arabistan'ın Necit Bölgesi'nde yaşamaktadır. Temel ilkesi, Kuran ve hadislerin buyrukla...

ORHUN ÂBİDELERİ Göktürk Devletinden kalma, 7 ve 8. asra âit en eski taş kitâbeler. Üzerinde, Türk Edebiyâtının ilk örnekleri bulunan "bengü taşları"dır. Moğalistan'ın kuzey-doğusunda, eski Orhun Ne...

Yeryüzündeki teleskoplardan çok daha uzakları görebilen, uzayda belli bir yörüngede dolaşan güçlü teleskoplara verilen ad. Bilim adamları uzay teleskopları sayesinde, Güneş, gezegenler, kuyruklu yıl...

Bağışıklık sisteminin aşırı duyarlılık göstermesinden kaynaklanan bir rahatsızlık. Bedenimizde antijenlere duyarlı kan hücrelerinden lenfositler birbirleriyle etkileşim içindedir. Bir bölüm lenfosit, ...

Hücrenin kromozomlarında bulunan, canlı bireylerin kalıtsal karakterlerini taşıyıp ortaya çıkışını sağlayan ve nesilden nesile aktaran kalıtım faktörleri. Genetik unsurun en küçük parçası. Gen terimi ...

Yüksek enerjili parçacık demeti elde etmeye yarayan hızlandırıcı. Siklotron bir daireyi tamamlayacak ve aralarında bir boşluk kalacak biçimde yetiştirilmiş, D harfi biçiminde iki iletkenden oluşur. Or...