ansiklopedik bilgi ile ilgili bilgi kaynakları

Özel olarak yetiştirilmiş iki horozun eğlence ve yarışma amacıyla dövüştürülmesi. Horoz dövüşü ilkçağlarda Yunan, Çin ve Roma'da kâhinlerin bildirisi olarak kabul edilirdi. Anadolu'nun da geleneksel e...

Eskiden İslâm devleti içerisinde yaşayan ve Müslüman olmayan erkek vatandaşlardan alınan vergi. Cizye, Müslüman olmayan erkeklerin can, mal ve özgürlüklerinin korunması karşılığında koruma bedeli olar...

İslâm toplumunda örfî ve şerî hukuku uygulayan mahkemenin başkanı. Osmanlı İmparatorluğu'nda kadılar, medreselerden yetişirdi. Yalnız yargı işleriyle değil, bulundukları bölgelerden zahire toplanması,...

Gülgillerden bir çalı ya da ağaç türü (Sterculia). Afrika, Amerika ve Asya'nın tropikal bölgelerinde yetişir. Yüz kadar türü vardır. Parlak yeşil renkli olan yaprakları dökülmeden önce aleve benzeyen ...

Canlıların sınıflandırılmasında kullanılan bir terim olup, familyaların bir araya gelmesiyle oluşur. Familyalar takımları, takımlar da sınıfları meydana getirir. Bu sınıflandırmada, arada şubeler ve a...

Osmanlı Devleti'nde yılda bir kere verilen maaşa ve bazı eyaletlerden toplanan ve yılda bir kere İstanbul'a gönderilen vergiye verilen ad. Bu gibi eyaletlerde mirî toprak düzeni olmadığı gibi, dirlik ...

Üzerine yazı yazılmak üzere hazırlanmış hayvan derisi. II. Eumenes'in bilginlerinden Plinos tarafından, papirüs yokluğu karşısında icat edildi. İlk kez Bergama'da yapıldığı için pergamana adı verildi....

Akciğerlerin bakteri, virüs, riketsiya gibi çeşitli mikroorganizmalarla veya kimyevî ajanlarla ve yabancı maddelerle ihtihaplanması hâli. Tıp lisanındaki adı pnömonidir. Pnömoniler, anatomik dağıl...

Akışkanlar mekaniğinin, durgun sıvılardaki kuvvetleri ve basınçları ve bunların bu sıvılar içine daldırılan cisimler üzerindeki etkilerini inceleyen dalı. En çok basınç, basınç iletimi ve yüzdürme pro...

Zamanı yıllara, aylara ve günlere ayırma yöntemi. Takvim, zamanı belirlemek için insanlar tarafından oluşturulmuş yapay bir sistemdir. Takvimlerin düzenlenmesinde genellikle ölçüt olarak astronomik ol...

(1895 Castellenato-1926 New York), Amerikalı sinema oyuncusu. Gerçek adı Rodolfo Guglielmi di Valentina d'Antonguolla'dır ve İtalyan asıllıdır. Yoksul bir ailenin çocuğuydu. Üne ve paraya kavuşmak içi...

Deri altdokusu içindeki terbezleri tarafından salgılanan ve derinin gözeneklerinden sızan, kendine özgü bir kokusu olan, yapışkan, renksiz, tuzlu sıvı. İnsan vücudunun bir günde çıkardığı ter, 700-900...

İleride ortaya çıkabilecek tehlike ve kazadan doğacak zararın giderilmesinin, önceden yapılan ödemeler (prim) karşılığında taahhüt altına alınması. İnsanlar çok eski zamanlardan beri yaşamlarını ve ma...

Zanaat, maddi ihtiyaçlarını karşılamak için eğitim ve tecrübe gerektiren işlere verilen addır. Ayrıca hüner ve marifet anlamlarına da gelmektedir. Bir işle veya meslekle uğraşan ustalığı ve mahareti o...

Sindirim sisteminde proteinleri parçalayan bir enzim. Midede salgılanır. Proteinleri peptonlara dönüştürür. Yalnızca asidik ortamlarda etki eder....

Kırım Savaşı'nın başlarında Osmanlı filosuyla Çarlık Rusyası filosu arasında yapılan ve Osmanlıların yenilgisiyle sonuçlanan deniz savaşı (30 Kasım 1853). Kasım 1853'te Karadeniz'e açılan ve daha çok ...

(?-260, ?), Roma imparatoru. Bir senatör ailesindendi. Trebonianus Gallus'un ölümünden sonra 253'te imparator seçildi. Oğlu Gallianus'u imparatorluğa ortak etti ve Batı'nın savunmasını oğluna bıraktı....

Erzurum ve Sıvas kongrelerini temsil eden ve onlar adına işleri yürütmekle görevli yetkili heyet. Bir geçici hükümet olarak da nitelendirilebilir. Erzurum Kongresi adına seçilen Heyeti Temsiliye şu ki...

(1897 İstanbul-1973 İstanbul), Türk tuluat sanatçısı. Sanat yaşamına, Üsküdar'da tuluatçı Kel Hasan'ın yanında başladı (1918). Daha sonra kendi topluluğunu kurdu. Geleneksel tuluat dağarcığına yeni oy...

İnsanın birdenbire aşırı sıcak karşısında kalması sonucu ortaya çıkan sağlığa zararlı durum. Sıcak hava da soğuk hava kadar tehlikelidir, ciddî rahatsızlıklara ve ölümlere yol açabilir. Beyinde vücudu...

İslâm dininde sünnet ehli denilen dört mezhepten biri. Kurucusu Ebu Hanife'dir. Sünnî mezheplerinin en eskisi ve en yaygınıdır. Kur'an ve hadislerde açık bir yargısı bulunmayan sorunların çözümünde, a...

Kozalaklıların porsukgiller familyasından, Kuzey Amerika'da yetişen bir ağaç, mamutağacı (Sequoia). Yüksekliği 140 m.ye, gövdesinin çapı 12 m.ye ulaşabilen dev bir ağaçtır. 3.000 yıldan fazla yaşar. Ü...

Piramit biçiminde çok katlı tapınak. İ.Ö. 2200-500 yılları arasında görülen Zigguratlar, antik Mezopotamya'nın büyük kentlerinin karakteristik mimarî ve dinî yapılarıdır. Genellikle içi kerpiç, dışı t...

Kendisinden belli bir düzlem geçirildiğinde, bir cismi ya da bir sistemi oluşturan parçacıkların bu düzleme göre kütle momentleri (yani parçacıkların kütleleriyle bunların bu düzlemden olan dik uzaklı...

III. Selim zamanında kurulan talimli asker ocağına verilen ad. 18. yüzyılda Osmanlı İmparatorluğu'nda yapılmak istenen tüm yeniliklere de bu ad verilir. Osmanlı İmparatorluğu'nu, içinde bulunduğu kötü...