ansiklopedik bilgi ile ilgili bilgi kaynakları

Hint-Avrupa dil ailesinin İran dalından bir dil. Doğu Orta İrancanın bir üyesi olan Sakacaya ait elyazmaları Doğu Türkistan'da bulunmuştur (8.-10. yüzyıl). İki lehçesi vardır. Hotan lehçesi ve Maralba...

Osmanlı döneminde okuma, yazma ve basit din bilgileri öğreten okul. Beş-altı yaşındaki kız ve erkek çocukların okudukları bu okullara sübyan mektebi de denirdi. Öğretim genellikle ezbere dayanırdı. İl...

Türk alfabesinin dördüncü harfi, Sesbilim bakımından süreksiz, patlayıcı; sert diş damak ünsüzü, sınıflama ve sarılamalarda 4. maddenin başına getirildiğinde 4. sırayı gösterir. Ebced hesabında 3 sayı...

Ankara'nın kuzeydoğusunda Karyağdı ve İdris dağları arasında Çubuk Çayı'na paralel olan ova. I. Bayezit ve Timur arasında yapılan Ankara Savaşı (20 Temmuz 1402) bu ovada geçmiştir. Ovanın güneyinde Çu...

Dolaşım yetmezliğinden doğan ağır durum. Çevresel kan dolaşımında meydana gelen aksamalardan kaynaklanır. Aksamanın nedeni, ince kan damarlarıyla kılcal kan damarlarının çeperlerinin geçirgenliğinin a...

Yeryuvarlağının, başlıca nikel ve demir içeren kızgın ve ergimiş kütlesi. Yoğunluğu ve katılığı öbür kısımlarınkinden daha çoktur. Ağırküre, yeryuvarlağının iç kısmını oluşturur. ...

Yaşlılıkta ortaya çıkan ve göz merceğinin sertleşip yakınsama yeteneğini yitirmesinden ileri gelen görme kusuru. Presbit göz, yakındaki ve çoğu kez uzaktaki cisimleri de seçemez. Bu durum biri yakın, ...

İran'da egemenlik süren Pers hanedanı (224-651). Hanedanın kurucusu Ardaşir, Part İmparatoru V. Artabanos'u yendi ve imparatorluğun başkenti Ktesiphon'u ele geçirdi (226). Roma ile başlayan savaşlar, ...

Tek kamışlı bir tür nefesli saz. Saksafon dil sesli nefesli çalgılardan biridir. Yapısında, klârnetin tek dilli ağızlığı, metal bir gövde, obuanın kıvrık bölümüne benzeyen bir bölümü bulunur. Çoğu sak...

Soğuyan havanın çekim etkisi nedeniyle dağ yamaçlarından aşağıya doğru esmesiyle oluşan yerel rüzgâr. Kanyon çekimi ve katabatik rüzgârlarla aynıdır. Dağlık alanlardaki radyasyonel soğumayla gerçekleş...

Tüyü alınmamış hayvan derisi. Tarikat terimi olarak, bir tarikat şeyhinin ya da pirinin taht ve tören kürsüsü gibi kullandığı tabaklanmış tüylü deriye de mecazi anlamda post denilmiştir. Post sözcüğü,...

(Romence: Dobrogea), Güneydoğu Romanya'da coğrafî ve tarihsel bölge. Tuna-Bulgaristan sınırı ile Karadeniz arasında kalır. Yüzölçümü yaklaşık 23.000 km2dir. Başlıca kenti Köstence. Kıyının güney kesim...

Ferhâdnâme, Ferhâd u Şîrîn, Hüsrev ü Şîrîn isimleri ile de işlenen ortak bir hikâyenin ismi.İran ve Türk edebiyatında, divan şâirlerinin gazellerinde, rubâilerinde geçen bu aşk hikâyesi, Sâsânî Hükümd...

Havanın akciğerlere girip çıktığı ana kanaldır. Akciğerlere girişinde bronşlara ayrılır. "C" şeklinde kıkırdak bileziklerle çevrelenmiştir. Trake de denir. Duvarında düz kaslar ve kirpikler bulunur. B...

Batı Karadeniz bölgesinde güzelliği ile meşhur bir sıradağ.Her tarafı bir başka güzel olan Anadolumuzun en şirin köşelerinden biri olan Ilgaz Dağlarının kuzey sınırını Araç Nehri ve GökırmakNehrinin a...

Lale Devri'ne son veren isyan (1730). İsyan, başındaki lideri Patrona Halil'den dolayı bu adla anılır. Patrona Halil ve 25-30 kadar arkadaşı 28 Eylül 1730 tarihinde Beyazıt Camii kapısı önünde toplana...

Siyasal denetimin doğrudan doğruya halkın ya da düzenli aralıklarla halkın seçtiği temsilcilerin elinde bulunduğu, toplumsal ve ekonomik durumları ne olursa olsun bütün yurttaşların eşit sayıldığı top...

Yunan mitolojisinde göğü taşıyan dev. Hesiodos'ta kayıtlı efsaneye göre Titan İapetos ile Okeanos kızı Klimene'nin oğludur. Yeryüzünün en batı kenarında hesperidlerin (akşam perileri) yanında, gecenin...

Milletlerin yaşayış şekillerinin tasvir edilmesi ve onları tanıma ilmi. Kavim, kabîle, aşîret gibi insan topluluklarını tasvir eder.Terim olarak 19. asır başında ortaya çıktı. Önce insan topluluklar...

Bir maddenin kütlesi ya da ağırlığını ölçmekte kullanılan araç. Bir terazi çalışma ilkesi, yerkürenin bir cisme uyguladığı kuvvetin ölçülmesine dayanır. Terazi, cismin ağırlığını ölçer. Ancak, bir cis...

En az biri eğri olmak üzere, düzgün eğrilikli iki yüzeyi olan ve genellikle cam, plastik, kuvars gibi saydam bir madde parçası. Mercekler ışığı kırar, yani dalga yüzeylerinin eğriliklerini değiştirere...

Kaliforniya'da, San Diego'nun 72 km. kuzeydoğusunda 1.873 m. yükseklikte dağ. Üzerinde Rockefeller Vakfı tarafından kurulmuş ve 1973'e kadar dünyadaki en büyük açıklıklı (200 inç = 508 cm.) aynalı tel...

Calvin'in Protestan kiliselerinin yönetimini papazlarla lâik kişilerden oluşan bir kurula (Presbiterium) bırakma önerisine göre kurulan Protestan mezhebi. Aslında kurul, papazların ve papazlık örgütün...

Akvaryumculuğun tam anlamıyla gelişimi 18. yüzyılın ortalarında İngilizler tarafından gerçekleştirildi. Havuz balığının cam kaplarda başarıyla saklandığı İngiltere'de, akvaryumculuk ancak 19. yüzyılda...

meşhur Türk halk şâiri. Yaşadığı devir kesin olarak bilinmemekle birlikte, 17. yüzyılın ortalarında doğduğu ve 1720'de öldüğü tahmin edilmektedir. Asıl adı Mustafa olup, saz şâirleri onu Kırımlı sayar...