ansiklopedik bilgi ile ilgili bilgi kaynakları

Bahaettin Nakşibent'in (1318-1389 Buhara) kurduğu tarikat. Temel ilkelerini Yesevîlik'ten ve daha çok Hacegânilik'ten alan, şeriata ve Sünnî inançlara sımsıkı bağlı olan Nakşibendîlik, bir yandan Sünn...

Rusya'da kent. 1703 yılında I. Petro döneminde kuruldu. Eski adı Saint Petersburg'dur (sonra Petrograd). 1712-1917 arasında Rusya'nın başkentiydi. Günümüzde tekrar Saint Petersburg adını almıştır. Bug...

Eski bir Mısır tanrısı. Mısır'ın henüz siyasal birliğini kuramayıp Güney ve Kuzey Mısır olarak iki ayrı devlet durumunda bulunduğu dönemde Horus, Kuzey Mısır'ın Delta Bölgesi'nin Güneş İlâhı'ydı. Şahi...

Bir parçanın notalarını ara vermeden birbirine bağlayarak söylemek ya da çalmak gerektiğini belirten İtalyanca müzik terimi. Üflemeli çalgılarda soluk almadan, yaylı çalgılarda tek yay çekişte çalınar...

Yunan mitolojisinde şarap, bereket ve bitki tanrısı. Zeus ile Semele'nin oğludur. Semele, gebe kaldığı Zeus'u görmek ister, ancak yıldırım tanrısı biçiminde gözüken Zeus, Semele'nin ölümüne yol açar. ...

Regulus regulus. Kuzey yarı küredeki iğne yapraklı ormanlarda yaşayan ötücü kuş. Küçük ve yuvarlak gövdeli, kısa gagalı olan çalı kuşlarının boyları 9 cm'yi geçmez. Çalı kuşlarının en belirgin özelliğ...

Bir ülkenin siyasetini belirleyen ve bu siyasete göre devlete yön veren kurul. Diğer adı bakanlar kurulu olan hükûmet, devletin yürütme görevini elinde bulundurur. Dünya üzerinde askerî hükûmet, demok...

Hristiyanlardan alınan cizyenin toplanmasıyla görevli memur. İlk kez Köprülü Fazıl Mustafa Paşa'nın sadrazamlığında bu yola başvuruldu. O zamana dek yerel memurlar tarafından toplanıp hazineye gönderi...

Yeraltındaki kayaların büyük basınçların etkisiyle değişmesi ve kırılması neticesinde yeryüzünde meydana gelen sarsıntı. Binâlarda ciddî hasarlar yapıp yeryüzünün görünüşünü değiştirebildiği gibi geni...

Bir akışkan içinde giderek artan bir hızla hareket etmekte olan bir cismin düzgün doğrusal hareket yapmasına yol açan hız sınırı. Akışkan, cismin hareketine belli bir direnç gösterdiğinden cismin hızı...

Âşık edebiyatında, divan şiiri etkisiyle ortaya çıkan nazım ölçüsü. Divan edebiyatında kullanılan müstezat terimine karşılıktır. Aruz ölçüsünün "fâilâtün / fâilâtün / fâilatün / fâilün" kalıbına ek di...

Alyuvar ve akyuvardan sonra kanda bulunan üçüncü bir kan hücresi. Oval ya da uzunca, 2-3 mikron büyüklüğünde çok küçük bir hücredir. Ortada kromatinli bir merkezle, bunun çevresinde saydam bir bölümde...

Bir körükle, bir ya da iki klavyeden oluşan havalı çalgı. Omuzlara asılarak kucakta çalınır. Klavye tuşlarına basılınca supaplar açılır, bunların karşısındaki maden dilcikler, geçen havayla titreşip s...

Yeryüzünün hemen her yanına dağılmış olan ciğer otları, en çok tropik bölgelerde bulunur. Bazıları nemli topraklarda ya da ıslak kayaların üstünde yetişir ve şerit biçiminde, yassı ve dallanmış bir gö...

Çeçe sineğinin taşıyıp aşıladığı bir kamçılı asalağın (Trypanosoma gambiense) neden olduğu tehlikeli bir hastalık. Özellikle Afrika'nın ormanlık bölgelerinde görülen hastalığın kuluçka süresi 2-4 haft...

(Arapça: Ad Davhah), Katar'ın başkenti ve Doha Yarımadası'nın doğu kısıyında başlıca ticaret limanı. Kentin nüfusu 190.000'dir. ...

Osmanlı İmparatorluğu döneminde, padişah hizmetindeki yüksek dereceli bir memurluk. Çuhadarlar bugünkü maiyet memurlarının gördükleri işleri yaparlardı. Çuhadarlar görevlerine göre çuhadar ağa, çuhada...

Günah işleyenlerin öldükten sonra gideceklerine inanılan yer. İnsanın öldükten sonra dirileceği ve dünyada yaptığı kötülüklerin cezasını çekeceği inancı birçok dinde vardır. Ancak Müslümanlık'ta bu ce...

Güney Ege ve Akdeniz kıyılarında alyanak olarak da bilinen, sırtı gri-mavi olan ve gözleri arasında sarı bir leke bulunan balık. Boyu 50 cm'yi bulan çipura, kıyı diplerini ve limanları sever. Ege ve A...

Çok yemek yeme ya da sinirsel bir nedenle irade dışı olarak boğazdan çıkan ve düzgün aralıklarla tekrarlanan ses. Hıçkırık, çok hızlı yemek yerken hava yutan kişilerde sıklıkla görülür. Özellikle yaşl...

Hidroksil grubu ya da iyonu taşıyan bileşik. Bağlandıkları elemente göre asidik, bazik, nötr ya da amfoter olabilirler. Çoğu metallerin hidroksitleri baziktir. Sodyum ve potasyum hidroksitler çok kuvv...

Borç senedi, tahvil, seri hâlinde çıkartılan ve çoğunlukla fâizli olan kıymetli evrak. Bunlar genellikle hâmiline yazılı olarak düzenlenmekle birlikte nâma da yazılı olabilirler. Obligasyonlar, de...

Her dört yılda bir kere yapılan, dünyânın en önemli spor müsâbakaları. Pekçok ülkeden amatör atletler, her defâsında farklı bir devlette yapılan yaz ve kış olimpiyatlarında birbirleriyle yarışırlar. O...

Birkaç bin stiren molekülünün birbirine bağlanarak düz bir zincir oluşturmasıyla elde edilen yapay polimerdir. 100°C'un üzerinde yumuşayan, 185°C civarında akışkan bir sıvı hâline dönüşebilen renksiz,...

Aynı dinin içinde, tasavvufa dayanan ve bazı ilkelerle birbirinden ayrılan, Tanrı'ya ulaşma arzusuyla tutulan yollardan her biri. Arapça'da yol anlamına gelir. 9 ve 10. yüzyıllarda tek tek her kişinin...